Конрад Валенрод (паэма): розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д афармленьне
д {{Рамантызм}}
Радок 1:
{{Іншыя значэньні|тып=артыкул|Конрад фон Валенрод|пра паэму [[Адам Міцкевіч|Адама Міцкевіча]]|магістра [[Тэўтонскі ордэн|Тэўтонскага ордэну]]}}
[[Файл:Majeranowski - Konrad Wallenrod 1844.jpg|200пкс|міні|[[Конрад Валенрод]], малюнак ''Уладзіслава Маяраноўскага'' (1844)]]
'''Ко́нрад Валенро́д''' — раман-паэма [[Адам Міцкевіч|Адама Міцкевіча]], якая апісвае падзеі [[Літва старажытная|літоўскай]] і [[Прусія|прускай]] гісторыі<ref name=BE>''Jonathan Bellman'' (2009). [http://books.google.by/books?id=xYh8d5hIScMC&pg=PT89&dq=chopin+Konrad+Wallenrod&cd=1&redir_esc=y#v=onepage&q=chopin%20Konrad%20Wallenrod&f=false Chopin'sChopin’s Polish Ballade Op. 38 as Narrative of National Martyrdom]. Oxford University Press US. p. 72. {{ISBN|978-0-19-533886-7}}.</ref>, напісаная ім у [[Пецярбург]]у паміж 1824 і 1828 гадамі. Выдадзеная ў лютым 1828 году паэма лічыцца адным з найбольш знакамітых літаратурных твораў польскага [[рамантызм]]у.
 
== Сюжэт ==
Радок 20:
* Пры выданьні паэмы ў [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]] з тэксту рамана былі адцэнзураваныя радкі «Ты нявольнік, адзінай зброяй нявольнікаў ёсьць здрада» (''Tyś niewolnik, jedyna broń niewolników jest zdrada'')<ref>''Ludwik Bazylow'', Polacy w Petersburgu, 1984, s. 138—139.</ref>
* Сярод некаторых прыхільнікаў тэорыі замаскаванага гістарызму рамана, паэма ўспрымаецца як алегорыя на праблемы польскіх патрыятычных колаў XIX стагодзьдзя.
* Ва ўмовах гвалтоўнага насаджэньня чужой культуры і прымусовай [[Русіфікацыя|русіфікацыі]], па аналёгіі з гэтай вядомай паэмай Адама Міцкевіча, між патрыятычна настроенай шляхты XIX ст. былі папулярныя палажэньні «Валенрадызму»,  — палітычна-грамадзкага кірунку, які прадугледжваў карыстаньне выгодамі прыгнятальнікаў, якія потым будуць павернутыя супраць іх саміх; тыя этычна-маральныя палажэньні, якія мелі за аснову дактрыну [[Нікалё Мак’явэльлі]]<ref>''Christopher John Murray'' (2004). [http://books.google.by/books?id=wgS2nYRIuUEC&pg=PA740&dq=Konrad+Wallenrod&cd=19&redir_esc=y#v=onepage&q=Konrad%20Wallenrod&f=false Encyclopedia of the Romantic Era, 1760-18501760—1850, volume 2]. Taylor & Francis. p. 740. {{ISBN|978-1-57958-422-1}}</ref><ref>''Czeslaw Milosz'' (1984). [http://books.google.by/books?id=11MVdBYUX5oC&pg=PA220&dq=Konrad+Wallenrod&cd=8&redir_esc=y#v=onepage&q=Konrad%20Wallenrod&f=false History of Polish Literature. University of California Press]. p. 220. {{ISBN|978-0-520-04477-7}}</ref>.
* «Конрад Валенрод» двойчы быў адаптаваны для опэры: опэра «''Літвіны''» ({{мова-it|{{Артыкул у іншым разьдзеле|I Lituani||it|I Lituani}}}}) Амількарэ Панк’елі і «''Конрад Валенрод''» Уладзіслава Жэленскага (1885). Пад уражаньнем ад паэмы Міцкевіча [[Фрэдэрык Шапэн]] натхніўся на напісаньне сваёй ​​«"Балады №1 соль мінор»"<ref name=BE />.
 
== Крыніцы ==
Радок 30:
* [http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/konrad-wallenrod.html Паэма «Конрад Валенрод» на мове-арыгіналу] {{ref-pl}}
* [http://briefly.ru/mickevich/konrad_vallenrod/ Кароткі зьмест паэмы] {{ref-ru}}
 
{{Рамантызм}}
 
[[Катэгорыя:Творчасьць Адама Міцкевіча]]