Вікіпэдыя

Кейстут: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
д выпраўленьне спасылак
Радок 5:
| Партрэт = Kiejstut. Кейстут (A. Piańkoŭski, 1838).jpg
| Памер =
| Апісаньне = Кейстут. Гравюра А. Пянькоўскага, [[1838]]
| Імя пры нараджэньні =
| Пасада = [[Сьпіс вялікіх князёў літоўскіх|Вялікі князь літоўскі]]
| Пачатак тэрміну = [[1381]]
| Канец тэрміну = [[1382]]
| Каранацыя =
| Папярэднік = [[Ягайла]]
| Наступнік = [[Ягайла]]
| Дата нараджэньня = [[1297]]
| Месца нараджэньня =
| Дата сьмерці = [[15 жніўня]] [[1382]]
| Месца сьмерці = [[Крэва]]
| Дата пахаваньня =
Радок 29:
| Сайт =
}}
'''Кейстут''' ([[1297]] — [[15 жніўня]] [[1382]]), у гістарычных крыніцах ''Кестуть'' ([[1342]], [[1371]]), ''Кестутей'' ([[1345]]), ''Кистютий'' ([[1352]]), ''Кестуть'' (''от Кестутя'') ([[1355]]), ''Kinstut rex'' ([[1356]], [[1382]]) — [[Сьпіс вялікіх князёў літоўскіх|вялікі князь літоўскі]] ([[1381]] — [[15 жніўня]] [[1382]]), [[князь]] [[Троцкае княства|троцкі]] і [[Гарадзенскае княства|гарадзенскі]] ([[1341]]—[[1345]]1341—1345). Сын [[Гедзімін]]а ад другога шлюбу з [[Полацкае княства|полацкай князёўнай]] [[Вольга (жонка Гедзіміна)|Вольгай]], малодшы брат [[Альгерд]]а.
 
== Біяграфія ==
У [[1330-я]], у час панаваньня бацькі быў князем у [[Трокі|Троках]]. У склад ягонага княства ўваходзілі [[Горадня]], [[Падляшша]] і частка [[Жамойць|Жамойці]], якую яшчэ не захапілі крыжакі. Вёў пасьпяховую барацьбу з рыцарамі [[Тэўтонскі ордэн|Тэўтонскага ордэна]]<ref>[[Анатоль Грыцкевіч]]. Кейстут // {{Літаратура/ЭВКЛ|2к}} С. 86</ref>.
 
Пасьля сьмерці [[Гедзімін]]а ([[зіма]] [[1341]]) і старэйшага брата [[Манівід Гедзімінавіч|Манівіда]] ([[1342]]) [[Нарымонт Гедзімінавіч|Нарымонт]], відаць, ня меў уладных амбіцыяў. Тым часам вонкавае становішча Вялікага Княства Літоўскім было складаным, [[Ордэн]] рыхтаваў вялікую вайсковую выправу. Альгерд з Кейстутам былі найстарэйшыя пасьля Нарымонта сярод [[Гедзімінавічы|Гедзімінавічаў]], а ў [[Вільня|Вільні]] ж сядзеў самы малодшы сын Гедзіміна — [[Яўнут Гедзімінавіч|Яўнут]], малады і няздольны да ўлады, са сваёй маці [[Леанідыя (жонка Гедзіміна)|Леанідыяй]] ([[Еўна (жонка Гедзіміна)|Еўнай]]). У [[1345]] годзе Леанідыя памёрла, Альгерд і Кейстут вырашылі ўзяць ўладу. Кейстут з [[Трокі|Трокаў]] з войскам прыйшоў у Вільню і паланіў Яўнута, пасьля гэтага паклікаў Альгерда і перадаў яму Вільню як старэйшаму, прызнаючы вярхоўную ўладу брата. Альгерд з Кейстутам падзялілі ВКЛ на [[Паловы ВКЛ|дзьве паловы]], Альгерд быў уладаром ва [[Усходняя палова ВКЛ|ўсходняй палове]] і меў тытул [[вялікі князь|вялікага князя]], Кейстут быў уладаром у [[Заходняя палова ВКЛ|заходняй палове]] і яму падпарадкоўваліся ўсе [[родзічы]] маючыя там удзелы. Яны спачатку дамовіліся дзяліць усе зноў здабытыя землі. У [[1352]] годзе Кейстут атрымаў да сваіх уладаньняў яшчэ й [[Берасьцейская зямля|Берасьцейскую зямлю]]. Але пасьля відаць умовы дамовы паміж братамі зьмяніліся, бо Альгерд не дзяліўся з Кейстутам далучанымі землямі.
 
Пасьля сьмерці Альгерда, яго спадчыньнікам быў [[Ягайла]], але Кейстут відаць як старэйшы лічыў сабе вялікім князям, а Ягайла жадаў захаваць тыя ўмовы, што былі паміж яго бацькам Альгердам і Кейстутам. Ягайла склаў з Ордэнам змову супраць Кейстута, але змову выкрылі, Ягайлу арыштавалі і зьняволілі ў [[Полацак|Полацку]]. Аднак празь нейкі час яго вызвалілі пад абяцаньне прызнаньня вярхоўнай улады Кейстута. Неўзабаве Ягайла зноў склаў змову з Ордэнам, яму падманам удалася паланіць і спачатку зьняволіць Кейстута ў [[Крэўскі замак|Крэўскім замку]]. Пазьней Кейстута задушылі на загад Ягайлы<ref>[[Анатоль Грыцкевіч]]. Кейстут // {{Літаратура/ЭВКЛ|2к}} С. 87</ref>.
Радок 41:
[[Файл:Kiejstut seal 1379.PNG|міні|Пячатка Кейстута]]
 
Пячаткамі Кейстута з лацінскімі надпісамі змацоўваецца грамата да [[Торунь|торунскіх]] купцоў [[1353]] году<ref>[http://www.haidamaka.org.ua/hramoty_14/8.jpg Арыгінальны тэкст граматы]</ref>. Таксама вядомы пячаткі тыпу «ПЕЧАТ» з выявай дзіды і крыжа (пазьней такія выявы сустракаюцца на пячатках [[Вітаўт]]а). А. Ільін датуе іх сярэдзінай 14 ст. і адносіць да пячатак Кейстута<ref>Ильин А. А. Классификация русских удельных монет. Вып.1. — Л., 1940.</ref>. Таксама вядомае апісаньне пячаткі Кейстута з дамовы [[Альгерд]]а і Кейстута з польскім каралём Казімерам у [[1366]] годзе: у полі ваяр зь мечам і тарчай, вакол выявы надпіс: «СЕ ПЕЧАТЬ КИИСТУТИЯ»<ref>Gumowski M. Pieczecie Ksiazat Litewskich. // Ateneum Wilenskie. R. VII. Z. 3—4, 1930. S. 702—703.</ref>.
 
== Нашчадкі ==
Ад 1-га шлюбу з рускай князёўнай
* Патрыкей (Patirg)
* «Waysewist», «Wezewilte, nobilis satrapa», «Waysewilt» — невядома ці ён сын Кейстута насамрэч і як дакладна звалі гэта чалавека — Вайсьвізт/Вайсьвільт ці Ўсевалад. Загінуў ў [[1370]] годзе.
* Войдат
* Бутаўт-Генрык — разам са старэйшымі братамі склаў няўдалую змову супраць бацькі, зьбег, жыў пры двары імпэратара [[Сьвятая Рымская імпэрыя|Сьвятой Рымскай імпэрыі]].
Радок 57:
== Галерэя ==
<center><gallery widths=150 heights=150 caption="Вялікі князь Кейстут у мастацтве">
Файл:Kiejstut, Jahajła. Кейстут, Ягайла (XVI).jpg|Перамовы Кейстута і [[Ягайла|Ягайлы]] (уверсе), забойства Кейстута (унізе). Мініятура летапіснага зводу [[XVI стагодзьдзе|XVI ст.]]
Файл:Facial Chronicle - b.09, p.326 - Murder of Kiejstut.jpg|Міжусобная вайна ў [[Вялікае Княства Літоўскае|Літве]]: сьмерць Кейстута і бегства [[Вітаўт]]а ў [[Прусія|Прусію]]. Мініятура летапіснага зводу [[XVI стагодзьдзе|XVI ст.]]
Файл:Wojciech-Gerson-Kiejstut i Witold.jpg|[[Войцех Герсан|В. Герсан]]. Ягайла зьмяшчае Вітаўта і Кейстута ў вязьніцу, [[1873]]
Файл:Kiejstut. Кейстут (M. Andriolli, 1882).jpg|[[Міхал Эльвіра Андрыёлі|М. Э. Андрыёлі]]. Забойства Кейстута, [[1882]]
Файл:Kiejstut. Кейстут (K. Swoboda, XIX).jpg|К. Свабода, [[XIX стагодзьдзе|XIX ст.]]
</gallery></center>
 
Радок 68:
|папярэднік = [[Альгерд]]
|назва = [[Сьпіс вялікіх князёў літоўскіх|Вялікі князь літоўскі]]
|гады = [[1377]]—[[1382]]1377—1382
|наступнік = [[Ягайла]]
}}
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Кейстут»