Вуглярод: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Dymitr (гутаркі | унёсак)
крыніца — https://en.wikipedia.org/wiki/Carbon?oldid=852379501
Радок 110:
|Электрычны супор=<!--Ом·м-->
}}
'''Вуглярод''', '''вуглец, вуглятвор''' ({{мова-la|Carboneum}}) '''C''' — [[хімічны элемэнт]] IV групы галоўнай падгрупы 2-га пэрыяду [[Пэрыядычнаяпэрыядычная сыстэма хімічных элемэнтаў|пэрыядычнай сыстэмы]]; атамны нумар 6, [[Немэталы|немэтал]], атамная маса 12,01115. Часам завецца «вугаль»<ref>{{кніга|старонкі=30|загаловак=Расейска-беларускі хімічны слоўнік|адказны=Укладальнікі: А. Глушко, А. Стасевіч, А. Бокун|месца=Менск|выдавецтва=Нацыянальная выдавецкая кампанія "Беларусь-Тэхналёгія"|год=1993|наклад=1000}}</ref>. Тры [[ізатоп]]ы сустракаюцца ў прыродзе, <sup>12</sup>С і <sup>13</sup>С зьяўляюцца стабільнымі, тады як <sup>14</sup>С ёсьць [[радыёнуклід]]ам з пэрыядам паўраспаду каля 5730 гадоў<ref>[http://www.webelements.com/webelements/elements/text/C/isot.html ''«Carbon – Naturally occurring isotopes»'']. WebElements Periodic Table.</ref>. Вуглярод зьяўляецца адным зь нямногіх элемэнтаў, якія шырока вядомыя са старажытных часоў<ref>[https://web.archive.org/web/20121101085829/http://www.caer.uky.edu/carbon/history/carbonhistory.shtml ''«History of Carbon»'']. University of Kentucky Center for Applied Energy Research.</ref>.
 
Вуглярод зьяўляецца 15-м самым распаўсюджаным элемэнт у зямной кары, і чацьвёртым самым распаўсюджаным элемэнт у [[Сусьвет|Сусьвеце]] паводле масы пасьля вадароду, [[гель|гелю]] і [[кісьля|кісьлі]]. Вуглярод забясьпечвае ўнікальную разнастайнасьць [[арганічныя рэчывы|арганічных злучэньняў]], а таксама мае незвычайную здольнасьць утвараць [[палімэры]] пры тэмпэратурах, якія часта фіксуюцца на Зямлі. Гэты элемэнт ёсьць агульным элемэнтам усіх вядомых формаў жыцьця. Вадарод зьяўляецца другім самым распаўсюджаным элемэнтам у арганізьме чалавека паводле масы пасьля кісьлі, ён скаладе каля 18,5% ад масы чалавека<ref>Reece, Jane B. (31 October 2013). ''«Campbell Biology»'' (10 ed.). Pearson. {{ISBN|9780321775658}}.</ref>.
 
== Прыродныя крыніцы ==