Пінская шляхта — гэта гарэзьлівая, сьмешная і, адначасова, вельмі пазнавальная гісторыя на тэму жыцьцяжыцця мясцовай беларускай шляхты. Ў ёй апавядаецца пра фанабэрыстых і пыхлівых дробных шляхцюкоў, якія па свайму матэрыяльнаму становішчу ды ладу жыцьцяжыцця, не на шмат адрозьніваюццаадрозніваюцца ад сялянаў. Але, нягледзячы на тое, яны для сябе лічаць найвялікшай абразай, калі іх хтосьці называе «мужыкамі». І пры ўсёй іх фанабэрыстасьці яны баяцца начальства, тых хто мае над імі ўладу.
У сваёй п’есе Дунін-Марцінкевіч высьмейваевысмейвае царскі суд, бюракратызм і хабарніцтва чыноўнікаў, якія самі ж і парушаюць усе магчымыя законы, якія яны прадстаўляюць, ды выносяць абсурдныя прыгаворы<ref name="Куп" /><ref name="НГАБ" /><ref name="Хаўстовіч">{{Спасылка | аўтар =[[Мікола Хаўстовіч|М. Хаўстовіч]] | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі =26 лютага 2013| url = http://litaraturaznaustwa.ru/2012/02/02/xa%d1%9estovich-m-zagadka-%e2%80%9cpinskae-shlyaxty%e2%80%9d/ | загаловак = Загадка «Пінскае шляхты» | фармат = | назва праекту = Літаразнаўства| выдавец =Mowaznaustwa.ru | дата = 26 лютага 2013 | мова = | камэнтар = Працы катэдры гісторыі беларускай літаратуры Белдзяржунівэрсытэта. – Вып.2. – Мінск, 2002}}</ref>.
