|
[[ВыяваФайл:Stroczycy 2008 06.jpg|міні|300пкс|Хата]]
'''Хата''' — жылая, пераважна зрубная пабудова.
Верагодна першай формай драўлянага жытла на Беларусі стаў просты [[курэнь]]. Далей атрымаў распаўсюджаньне аднакамэрны дом [[зруб]]най канструкцыі. Са зьяўленьнем [[Сенцы|сенцаў]] пляніроўка хаты ўскладнілася: узьнікла двухкамэрнае і трохкамэрнае жытло. Апошнія тыпы былі найбольш распаўсюджанай формай жыльля беларусаў на працягу сярэднявечча і Новага часу.
Як тып жылляжыльля гістарычна развіласяразьвілася ззь зямлянкі (паўзямлянкі). На асаблівасціасаблівасьці планаўплянаў і канструкцый ўплываюцьуплываюць сацыяльна-эканамічныя і прыродна-кліматычныя ўмовы, будаўнічыя матэрыялы пэўных рэгіёнаў. Беларуская хата вызначаецца дасканаласцюдасканаласьцю апрацоўкі будаўнічых матэрыялаў, пра- парцыянальнасцюпарцыянальнасьцю формформаў, выразнасцювыразнасьцю кампанентаў, дэкаратыўным аздабленнемаздабленьнем. Функцыянальныя, канструкцыйныя і дэкаратыўныя элементыэлемэнты хаты (франтоны, ліштвы, вільчыкі, дымнікі, падзоры і інш.) часта ўпрыгожаны архітэктурнай разьбой. Важны элементэлемэнт дэкору хаты — мастацкая шалёўка: пэўным нахілам дошак ствараюцца разнастайныя ўзоры (квадраты, ромбы, трохвугольнікі і інш.).
== Архітэктура ==
На Беларусі з 1-2 ст. вядома 1-камернаекамэрнае жытло ззь печчу безбяз коміна (курная хата) і вузкімі акенцамі з засаўкамі. З 16 ст. існавалі таксама 2 і 3-камерныякамэрныя хаты (хата+сенцы+хата) (хата+сенцы+гаспадарчая пабудова — клець, варыўня). З 19 ст. пераважала т. зв. белая хата, якая мае печ з комінам. Будавалі хаты найчасцейнайчасьцей з хвоі і елкі. Хата на падмурку пашырана з 19 ст. Крылі хаты саломаю, чаротам, дранкай, гонтай, чарапіцай, з 20 ст. выкарыстоўваюць бляху. Да канца 19 ст. быў пашыраны тып падлогі земляны і глінабітны, які змянілазьмяніла дашчаная падлога на лагах.
== Інтэр'ер ==
Інтэр'ерІнтэр’ер традыцыйнай хаты строга рэгламентаванырэглямэнтаваны. У куце каля дзвярэйдзьвярэй стаяла печ, вусцемвусьцем да прыпечнага акна, побач быў т. зв. бабін кут. Па дыяганалі ад печы знаходзілася покуць — пачэснае месца ў хаце, там стаялі стол, нерухомыя лавы пры сценахсьценах, услон. Ад печы ўздоўж глухой сцянысьцяны размяшчалісяразьмяшчаліся палаці. На сцянесьцяне каля дзвярэйдзьвярэй мацавалася паліца, дзе трымалі посуд і іншае начынненачыньне. Інтэр'ерІнтэр’ер хаты паступова дапаўняўся інш. мэбляй. Удасканальвалася ўнутраная прастора хаты: некапітальнымі перагародкамі выдзялялі кухню, спальню, святліцусьвятліцу. Знадворку перад уваходам пачалі прыбудоўваць ганак і веранду.
== Плян ==
*
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons|Category:Cottages|выгляд=міні}}
[[Катэгорыя:Драўляная архітэктура]]
|
