Вікіпэдыя

Уфа: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
афармленьне
Радок 5:
|Арыгінальная назва = Уфа
|Герб =
|Сьцяг = Flag of Ufa.svg{{!}}border
|Гімн =
|Дата заснаваньня =
Радок 12:
|Былая назва =
|Мясцовая назва =
|Суб’ект фэдэрацыі = Рэспубліка [[Башкартастан]]
|Від раёну =
|Раён =
Радок 36:
|Год падліку колькасьці двароў =
|АКАТУ =
|Выява = ӨФӨ-2015-(v2).jpg
|Апісаньне выявы =
|Шырата градусаў = 54
Радок 45:
|Даўгата сэкундаў = 0
|Пазыцыя подпісу на мапе =
|Водступ подпісу на мапе =
}}
'''Уфа́''' ([[башкірская мова|па-башкірску]]: Өфө) — горад у [[Расея|Расеі]], сталіца [[Башкартастан]]ау. Насельніцтва ([[на 2005]]) год — 1,043 млн чалавек у межах муніцыпальнага фармаваньня (11-е месца ў РФ), 1 130 млн чалавек у аглямэрацыі (14-е). Плошча 753,7 км², горад выцягнуты з паўднёвага захаду на паўночны ўсход на 50 км.
 
Горад разьмешчаны на беразе ракі [[Белая (рака, прыток Камы)|Белай]], пры ўпадзеньні ў яе рэк [[Уфа (рака)|УфаУфы]] і [[Дзёма|Дзёмы]], у межах Прыбельскай узгоркавата-хвалістай раўніны, уза 100 км да захаду ад перадавых хрыбтоў Башкірскага (Паўднёвага) [[Урал]]ау.
 
Уфа знаходзіцца ў паўночна-лесастэпавай падзоне ўмеранага поясу. [[Клімат]] кантынэнтальны, досыць вільготны, лета цёплае, зіма ўмерана халодная і працяглая. Сярэдняя тэмпэратура студзеня —14,6 °C, мінімальная —40 °C; ліпеня +19,3 °C, максымальная +40 °C. Сярэдняя колькасьць ападкаў 419 мм.
Радок 88 ⟶ 89:
 
== Насельніцтва ==
{| class="wikitable"
{| border=1 cellspacing=0 cellpadding=3 style="margin-left: 1em;"
|-
! rowspan=2 | Гады !! rowspan=2|Колькасьць насельніцтва (чалавек) !! colspan=3 | у тым ліку
Радок 136 ⟶ 137:
 
== Адукацыя ==
Першай навучальнай установай, якая навучала па праграме вышэйшай адукацыі, быў Уфімскі настаўніцкі інстытут, арганізаваны ў 1918 годзе. У 1920 годзе ён быў ператвораны ў Інстытут народнай адукацыі, затым — у Пэдагагічны інстытут, у 1957 годзе — у БДУ. У цяперашні час г. Уфа і Рэспубліка Башкартастан падрыхтоўвае спэцыялістаў з вышэйшай адукацыяй у 11 самастойных дзяржаўных ВНУ па 169 кірунках і спэцыяльнасьцях. Агульны кантынгент студэнтаў вышэйшых навучальных устаноў складае больш за 50 тысячаў чалавек. Падрыхтоўка спэцыялістаў сярэдняга зьвяну зьдзяйсьняецца ў 76 сярэдніх спэцыяльных навучальных установах па 109 кірунках. Падрыхтоўку навукова-пэдагагічных кадраў зьдзяйсьняюць 11 асьпірантураў вышэйшых навучальных установаў.
У цяперашні час г. Уфа і Рэспубліка Башкартастан падрыхтоўвае спэцыялістаў з вышэйшай адукацыяй у 11 самастойных дзяржаўных ВНУ па 169 кірунках і спэцыяльнасьцях. Агульны кантынгент студэнтаў вышэйшых навучальных устаноў складае больш за 50 тысячаў чалавек.
Падрыхтоўка спэцыялістаў сярэдняга зьвяну зьдзяйсьняецца ў 76 сярэдніх спэцыяльных навучальных установах па 109 кірунках.
Падрыхтоўку навукова-пэдагагічных кадраў зьдзяйсьняюць 11 асьпірантураў вышэйшых навучальных установаў.
 
=== Вышэйшыя навучальныя ўстановы ===
Радок 192 ⟶ 190:
 
== Прамысловасьць ==
* [http://www.umpo.ru/ ААТ «Уфімскае маторабудаўнічае вытворчае аб’яднаньне»]
* [http://www.uzemik.ru/ Уфімскі завод эластамэрных матэрыялаў, вырабаў і канструкцыяў]
* [http://www.uppo.ru/ ФДУП Уфімскае прыборабудаўнічае вытворчае аб’яднаньне]
* [http://www.gidravlika.com/ «Гідраўліка»]
* Уфімскі вітамінавы завод
* Уфімскі цеплавозарамонтны завод
Радок 223 ⟶ 221:
У 1918 г. у Ўфе працаваў вядомы чэскі пісьменьнік [[Яраслаў Гашак]]. Тут ён выдаваў газэты «Наш шлях», «Чырвоная Эўропа», напісаў сэрыю апавяданьняў і фэльетонаў («Зь дзёньніка ўфімскага буржуа», «Уфімскі Іван Іванавіч», «Аб уфімскім разбойніку, крамніку Булакуліне», «Правялебны ўладар Андрэй», «Два стрэлы»).
 
== Асобы ==
== Выбітныя ўфімцы ==
* [[Аксакаў, Сяргей Цімафеевіч|Аксакаў Сяргей Цімафеевіч]] (1791—1859) — вядомы пісьменьнік-клясык, мэмуарыст, тэатральны й літаратурны крытык, журналіст.
* [[Мікалай Аляксандравіч Гурвіч]] (1828—1914) — лекар, эканаміст, гісторык, этнограф, географ, адзін зь першых прафэсійных статыстыкаў [[Башкартастан|Башкірыі]].
* [[Ключароў,Аляксандар Аляксандр Сьцяпанавіч|Ключароў Аляксандр Сьцяпанавіч]] — уфімскі губэрнатар (1905—1911), рэдактар «Уфімскага краю».
* [[Мустай Карым]] (1919—2005) — башкірскі паэт і пісьменьнік.
* [[Несьцераў, Міхаіл ВасілевічНесьцераў]] (1862—1942) — вядомы жывапісец, чалец [[таварыства перасовачных мастацкіх выставаў|перасоўнікаў]].
* [[Нурыеў, Рудольф Хаметавіч|Нурэеў (Нурыеў) Рудольф Хаметавіч]] (1938—1993) — сусьветнае вядомы танцоўшчык, харэограф, пастаноўшчык балетаў.
* [[ПётрПётар Талстой]] — галосны павятовага земскага сходу, рэдактар «Уфімскага весьніка» й «Весьніка Уфы». [http://www.journal-ufa.ru/index.php?id=32&num=54], [http://www.journal-ufa.ru/index.php?id=462&num=55].
* [[Зэмфіра Рамазанава|Рамазанава Зэмфіра Талгатаўна]] (н. 1976) — папулярная сьпявачка, паэтка, лідэр музычнага гурту «Zемфира».
* [[Юры Шаўчук|Шаўчук Юрый Юліянавіч]] (н. 1957) — папулярны сьпявак, паэт і [[прадусар]], лідэр музычнага гурту [[ДДТ (рок-гурт)|ДДТ]].
 
== Крыніцы ==
Радок 238 ⟶ 236:
 
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons|Уфа}}
* [http://www.ufacity.info Афіцыйны сайт адміністрацыі г. Уфы]
* [http://www.ufainfo.ru Даведнік «Жоўтыя старонкі» — Уфа]
Радок 247 ⟶ 245:
* [http://www.02mail.ru Уфімская гарадзкая пошта]
 
[[Катэгорыя:Уфа|* ]]
[[Катэгорыя:Гарады Расеі]]
[[Катэгорыя:Гарады, заснаваныя ў 16 стагодзьдзі]]
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Уфа»