Вікіпэдыя

Духаўшчына: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
дапаўненьне
+
Радок 36:
|Тэлефонны код = 48166
|АКАТУ =
|Выява = Dukhovshchina, Smolensk Oblast, Russia, 216200 - panoramio (2).jpg
|Апісаньне выявы = Вуліца места
|Шырата градусаў = 55
|Шырата хвілінаў = 12
Радок 48:
|Сайт =
}}
'''Духаўшчы́на''' — [[горад|места]] ў [[Смаленская вобласьць|Смаленскай вобласьці]] [[Расея|Расеі]], на рацэ [[Восьціца|Восьціцы]]. Адміністрацыйны цэнтар [[Духаўшчынскі раён|Духаўшчынскага раёну]] [[Смаленская вобласьць|Смаленскай вобласьці]]. Насельніцтва 4137на чал2017 год — 4184 чалавекі. (2009)Знаходзіцца за 57 км на паўночны ўсход ад [[Смаленск]]у, за 23 км на паўночны захад ад чыгуначнай станцыі [[Ярцава]].
 
Духаўшчына — [[места]] [[Смаленскі павет|гістарычнай Смаленшчыны]], на [[беларусы|беларускай]] [[Этнічная тэрыторыя|этнічнай тэрыторыі]].
Знаходзіцца за 57 км на паўночны ўсход ад [[Смаленск]]у, за 23 км на паўночны захад ад чыгуначнай станцыі [[Ярцава]].
 
== Гісторыя ==
=== Паміж Вялікім Княствам Літоўскім і Маскоўскай дзяржавай ===
* [[13 стагодзьдзе|XIII]] — пач. [[14 стагодзьдзе|XIV]] стст.: на месцы сучаснага места існаваў жаночы манастыр Сьв. Духа.
*У [[13 стагодзьдзе|XIII]] — пачатку [[14 стагодзьдзе|XIV ст.]] на месцы сучаснай Духаўшчыны існаваў жаночы манастыр Сьвятога Духа. У [[15 стагодзьдзе|XV ст.]]: вакол манастыра сфармавалася ''Духаўская слабада''. Паселішча ўваходзіла ў склад [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]] і зьяўляласябыло цэнтрам Рудзкай воласьці.
 
* [[1654]]: трапіла пад уладу [[Масковія|Масковіі]], палацавае сяло.
З пачаткам [[Вайна 1654-1667 гадоў|вайны Маскоўскай дзяржавы з Рэччу Паспалітай]] у 1654 годзе Духаўшчыну захапілі маскоўскія войскі.
* [[1777]]: атрымала статус места і павятовага цэнтру [[Смаленская губэрня|Смаленскай губэрні]].
 
* [[12 лютага]] [[1863]]: складзены праект мескага гербу «ў срэбным полі чырвоныя ружы».<ref>[http://knihi.com/hierb/ducha.html Духаўшчына] // {{Літаратура/Геральдыка беларускіх местаў}}</ref>
=== Пад уладай Маскоўскай дзяржавы і Расейскай імпэрыі ===
* Паводле афіцыйных зьвестак за 1866 год, беларусы складалі 78,71% насельніцтва Духаўшчынскага павету, «сумесь беларусаў і расейцаў» — 15,9%<ref name="spisy">Списки населенных мест Российской империи, составленные и издаваемые Центральным статистическим комитетом Министерства внутренних дел. Вып. 40: Смоленская губерния. — СПб., 1868. С. 60.</ref>. ▼
Згодна з [[Андрусаўскае замірэньне|Андрусаўскім замірэньнем 1667 году]] Духаўшчына апынулася ў складзе [[Маскоўская дзяржава|Маскоўскай дзяржавы]]. У 1777 годзе яна атрымала статус места і павятовага цэнтру [[Смаленская губэрня|Смаленскай губэрні]].
* [[1918]]: увайшла ў склад абвешчанай [[БНР|Беларускай Народнай Рэспублікі]].
 
* [[1 студзеня]] [[1919]]: адпаведна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі ўвайшла ў [[БССР|Беларускую ССР]], цэнтар павету Смаленскага раёну.<ref name="at">[[Алег Трусаў|А. Трусаў]]. [http://pawet.net/library/history/bel_history/trusau/05/Невядомыя_беларускія_дзяржавы.html Вялікае Княства Смаленскае] // «Наша Слова» №34 (822) 5 верасня 2007</ref>
▲*12 лютага 1863 году зьявіўся праект мескага гербу «''ў срэбным полі чырвоныя ружы''»<ref>{{Літаратура/Геральдыка беларускіх местаў|к}} С. 160.</ref>. Паводле афіцыйных зьвестак за 1866 год, беларусы складалі 78,71% насельніцтва Духаўшчынскага павету, «сумесь беларусаў і расейцаў» — 15,9%<ref name="spisy">Списки населенных мест Российской империи, составленные и издаваемые Центральным статистическим комитетом Министерства внутренних дел. Вып. 40: Смоленская губерния. — СПб., 1868. С. 60.</ref>. У канцы XIX ст. у месьце было 468 будынкаў, дзейнічалі 4 царквы, працавалі жаночая прагімназія, меская вучэльня, царкоўна-прыходзская школа, шпіталь, бібліятэка, гарбарня і цагельня.
* [[16 студзеня]] [[1919]]: бальшавікі адабралі Духаўшчыну разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі ў склад [[РСФСР]].
 
* [[15 ліпеня]] [[1941]] — [[19 верасьня]] [[1943]]: знаходзілася пад нямецкай акупацыяй.
=== Найноўшы час ===
25 сакавіка 1918 году згодна з [[Трэцяя Ўстаўная грамата|Трэцяй Устаўной граматай]] Духаўшчына абвяшчалася часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. 1 студзеня 1919 году згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі яна ўвайшла ў склад [[Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|Беларускай ССР]], дзе стала цэнтрам павету («падраёну») Смаленскага раёну<ref name="at">{{Літаратура/150 пытаньняў і адказаў з гісторыі Беларусі|к}}</ref>. Аднак 16 студзеня Масква адабрала места разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі ў склад [[РСФСР]]. У [[Другая сусьветная вайна|Другую сусьветную вайну]] з 15 ліпеня 1941 да 19 верасьня 1943 году Духаўшчына знаходзілася пад нямецкай акупацыяй.
 
== Насельніцтва ==
=== Дэмаграфія ===
* '''XIX стагодзьдзе''': 1863 год — 3656 чал., у тым ліку 15 каталікоў.<ref>Duchowszczyna // {{Літаратура/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|2}} S. [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_II/207 207].</ref>
* '''XX стагодзьдзе''': 1992 год — 5,8 тыс. чал.<ref>[http://dic.academic.ru/dic.nsf/enc3p/124866 Духовщина] // {{Літаратура/Вялікі энцыкляпэдычны слоўнік}}</ref>
* '''XXI стагодзьдзе''': 2017 год — 4184 чал.
 
== Эканоміка ==
Ільнозавод, прадпрыемствы харчовай прамысловасьці.
 
== Турыстычная інфармацыя ==
== Выдатныя мясьціны ==
=== Славутасьці ===
* Царква Сьв.Сьвятога Духа (1811—1819)
 
=== Страчаная спадчына ===
* Царква саборная Сьвятога Мікалая (XVIII ст.)
 
== Асобы ==
* [[Васілі Ардамацкі]] (1911—1989) — савецкі пісьменьнік, кінасцэнарыст
* [[Грыгоры Жукаў]] (1902—1975) — савецкі вайсковы дзяяч, генэрал-маёр
 
== Крыніцы ==
Радок 78 ⟶ 90:
 
== Літаратура ==
* Духаўшчына // {{Літаратура/Геральдыка беларускіх местаў}}
* Duchowszczyna // {{Літаратура/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|2}} S. [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_II/206 206]—207
* [http://admin.smolensk.ru/web_dis/2005/rosl/toponimika/duhovshina.htm Духовщина] // Махотин Б. А. К живым истокам. — Смоленск, 1989.
 
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons}}
* [https://radzima.org/be/gorad/duhaushchyna.html м. Духаўшчына] на, [[Radzima.org]]
 
{{Смаленская вобласьць}}
{{Месты гістарычнай Смаленшчыны}}
 
[[Катэгорыя:Гарады Смаленскай вобласьці]]
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Духаўшчына»