Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы (Клецак): розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д Kazimier Lachnovič перанёс старонку Траецкі касьцёл (Клецак) у Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы (Клецак): уніфікацыя
дапаўненьне, стыль, выява
Радок 1:
{{Славутасьць
[[Файл:Church of Holy Trinity Klecak.jpg|thumb|260px|Сьвятатраецкі касьцёл у Клецку, фота 1910—1920-ых]]
|Тып = Помнік сакральнай архітэктуры
 
|Назва = Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы
'''Траецкі ([[Фарны касьцёл|Фарны]]) касьцёл у Клецку''' — помнік архітэктуры рэнэсансу зь вельмі моцнымі [[Гатычная архітэктура ВКЛ|гатычнымі]] рысамі<ref name="habr">Габрусь, Т., Кулагін, А. і інш. Страчаная спадчына, Мінск 1998, с. 75-77.</ref>.
|Арыгінальная назва =
|Выява = Church of Holy Trinity Klecak.jpg
|Подпіс выявы = Траецкі касьцёл
|Шырыня выявы =
|Статус =
|Краіна = Беларусь
|Назва месцазнаходжаньня = [[Места]]
|Месцазнаходжаньне = [[Клецак]]
|Канфэсія =
|Эпархія =
|Ордэнская прыналежнасьць =
|Тып кляштара =
|Тып будынка =
|Архітэктурны стыль =
|Аўтар праекту =
|Будаўнік =
|Заснавальнік =
|Першае згадваньне =
|Заснаваньне = XV ст.
|Асноўныя даты = {{Славутасьць/Даты||||||}}
|Скасаваны =
|Пачатак будаўніцтва =
|Канчатак будаўніцтва =
|Будынкі = {{Славутасьць/Будынкі||||||}}
|Прыбудоўкі =
|Вядомыя насельнікі =
|Рэліквіі =
|Плябан =
|Стан =
|Шырата паўшар’е = паўночнае
|Шырата градусаў = 53
|Шырата хвілінаў = 04
|Шырата сэкундаў = 02.48
|Даўгата паўшар’е = усходняе
|Даўгата градусаў = 26
|Даўгата хвілінаў = 37
|Даўгата сэкундаў = 32.5
|Назва мапы =
|Пазыцыя подпісу на мапе =
|Водступ подпісу на мапе =
|Сайт =
|Commons = Church of the Holy Trinity in Klieck
}}
'''Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы''' ('''Фарны''') — помнік архітэктуры XVI ст. у [[Клецак|Клецку]]. Знаходзіцца на гістарычнай Віленскай вуліцы{{Заўвага|Цяперашні афіцыйны адрас — ''вуліца Гагарына''}}. У 1950-я гады [[Сьпіс помнікаў гісторыі і архітэктуры Беларусі, зруйнаваных уладамі СССР|савецкія ўлады ўзарвалі касьцёл]] (захаваліся падмуркі і фрагмэнт мура). Твор архітэктуры [[рэнэсанс]]у.
 
== Гісторыя ==
[[Файл:Klecak, Fara. Клецак, Фара (1724).jpg|130px|значак|зьлева|Фара, 1724]]
 
У 1450 годзе з фундацыі [[Андрэй Маствіловіч|Андрэя Маствіловіча]] ў Клецку збудавалі Фарны касьцёл. Відаць, першы будынак быў драўляным. У канцы 1550 году [[Мікалай Радзівіл Чорны]] перадаў касьцёл пад [[кальвінізм|кальвінскі]] [[збор]]. У 1560—1562 гадох [[Сымон Будны]] быў [[міністр (пратэстантызм)|міністрам]] у зборы. У 2-й палове XVI ст. за [[Альбрэхт Радзівіл|Альбрэхтам Радзівілам]] касьцёл вярнулі каталікам і перабудавалі яго паводле праекту Я. М. Бэрнардоні. У 1607 годзе яго асьвяціў біскуп віленскі [[Юры Радзівіл (біскуп)|Юры Радзівіл]]<ref>Габрусь Т., Кушнярэвіч А. Клецкі Фарны касцёл // {{Літаратура/Архітэктура Беларусі: Энцыкляпэдычны даведнік|к}} С. 243.</ref>.
* [[1450]] — узьведзены коштам [[Андрэй Маствіловіч|Андрэя Маствіловіча]].
 
* Кан. [[1550]] — перароблена [[Мікалай Радзівіл Чорны|Радзівілам Чорным]] у [[кальвінізм|кальвінскі]] [[збор]].
У 1950-я гады савецкія ўлады ўзарвалі помнік архітэктуры. Ад касьцёла захавалася толькі частка заходняга мура.
* [[1560]]-[[1562]] — у храме [[міністр (пратэстантызм)|міністрам]] быў [[Сымон Будны]].
* 2-я пал. XVI — перабудаваны (Я. М. Бэрнардоні(?).
* [[1607]] — асьвячоны.
* [[1950]]-ыя — узарваны бальшавікамі.
 
== Архітэктура ==
[[Файл:Klecak, Fara (20.03.2009).jpg|130px|значак|зьлева|Рэшткі мура]]
 
Помнік архітэктуры рэнэсансу зь вельмі моцнымі [[Гатычная архітэктура ВКЛ|гатычнымі]] рысамі<ref name="habr">{{Літаратура/Страчаная спадчына (2003)|к}} С. 75—77.</ref>. Гэта быў 1-[[нэф]]авы, прастакутны ў пляне асноўны аб'ём з 5-граннай [[апсыда]]й, якія завяршаліся агульным дахам, 2-схільным над асноўным аб'ёмам і шматгранным над [[алтар]]ом. Да паўночнай сьцяны [[прэзьбітэрыюм]]а далучалася невялікая 2-павярховая [[закрысьція]], на другім паверсе якой была скарбніца. Сьцены ўмацоўваліся [[контрфорс]]амі і завяршаліся прафіляваным [[карніз]]ам. Аконныя праёмы былі аркавымі. Перад галоўным фасад узвышалася 3-ярусная вежа-званіца з аркавымі прастакутнымі аконнымі праёмамі, упрыгожанымі нішамі, [[філёнгі|філёнгамі]], завершаная [[Баня (купал)|купалам-баняй]]. Ніжні ярус вежы чацьверыковы, астатнія — васьмерыковыя.
Дакладна невядома ці быў першапачатковы касьцёл ў [[Клецак|Клецку]] мураваны ці драўляны. Мураваны касьцёл XVI-ага стагодзьдзя ў быў збудаваны ў пераходным [[рэнэсанс]]на-[[Гатычная архітэктура ВКЛ|гатычным]] стылі. Але як сам плян так і вонкавы выгляд касьцёлу сьведчаць хутчэй пра прыхільнасьць архітэктара да [[Гатычная архітэктура ВКЛ|гатычнай]] традыцыі [[Вялікае княства Літоўскае|ВКЛ]] пад час паўсюднай перамогі [[рэнэсанс]]у<ref name="habr" />.
 
Унутры асноўны аб'ём меў [[цыліндрычнае скляпеньне]] з [[распалубка]]мі. Інтэр'ер ўпрыгожвалі багата аздобленыя разныя [[алтар]]ы і скульптура. Падлога была цаглянай, зь некалькімі каменнымі плітамі ў асноўным аб'ёме. Пад алтарнай часткай былі сутарэньні. Над уваходам разьмяшчаліся драўляныя [[хоры]].
 
== Галерэя ==
<center><gallery caption="Старыя здымкі" widths=150 heights=150 perrow="4">
Klecak, Fara. Клецак, Фара (J. Bułhak, 1926).jpg|[[Ян Булгак|Я. Булгак]], 1926
Klecak, Vilenskaja. Клецак, Віленская (1927).jpg|1927
Klecak, Łań. Клецак, Лань (1928).jpg|1928
Klecak, Fara. Клецак, Фара (1930).jpg|1930
Klecak, Fara. Клецак, Фара (21.06.1932).jpg|1932
Klecak, Fara. Клецак, Фара (K. Aramovič, 1937).jpg|1937
Klecak, Fara. Клецак, Фара (XX ) .jpg|да 1939
Klecak, Fara. Клецак, Фара (XX ).jpg|да 1939
Klecak, Fara. Клецак, Фара (XX) .jpg|да 1939
Klecak, Fara. Клецак, Фара (XX)..jpg|да 1939
Klecak, Fara. Клецак, Фара (XX).jpg|да 1939
Klecak, Fara. Клецак, Фара (XX.).jpg|да 1939
</gallery></center>
 
== Заўвагі ==
{{заўвагі}}
 
== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}
 
== Літаратура ==
* {{Літаратура/Архітэктура Беларусі: Энцыкляпэдычны даведнік}}
* {{Літаратура/ЭВКЛ|2}}
* {{Літаратура/Страчаная спадчына (2003)}}
 
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons}}
 
[[Катэгорыя:Касьцёлы Менска-Магілёўскай архідыяцэзіі|Клецак]]