Рэжым чорных палкоўнікаў: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Створана перакладам старонкі «Режим полковників»
 
Радок 1:
'''Рэжым палкоўнікаў''' ({{Шаблён:Мова-el|Το καθεστώς των Συνταγματαρχών}}), альбо '''Чорныя палкоўнікі''' (тэрмін, які прымяняўся ў савецкай прэсе) — вайсковая дыктатура ў [[Грэцыя|Грэціі]], усталяваная 21 красавіка 1967 року, каб не дапусьціць перамогі на выбарах левага «Саюзу цэнтру» Папандрэу. У выніку грэцкая вайсковая хунта, у якой вядучае месца неўзабаве заняў [[Георгіяс Пападопуляс]], усталявала дыктатарскі рэжым.
 
== Вайсковы пераварот ==
[[Файл:Flag_of_Greece_(1970-1975).svg|справа|значак|200x200пкс|Сьцяг Грэцыі за часам Чорных палкоўнікаў]]
Прыход да ўлады вайскоўцаў у Грэцыі зьявіўся вынікам шматгадовага процістаяньня левых і правых палітычных сілаў, карані якога ідуць у 20-я рокі XX стагодзьдзя і якія не прыпыняліся нават пад час нямецкай акупацыі. Спрыяў посьпеху паўсталых афіцэраў і канстытуцыйны крызіс у краіне цягам двух гадоў.
 
Радок 9:
Больш за 5 тысячаў палітычных супернікаў вайсковага рэжыму былі арыштаваныя. Партыі былі забароненыя, канстытуцыя абвешчаная нядзейнаю, на большай частцы тэрыторыі краіны ўведзены [[надзвычайны стан]], апазыцыйныя сілы зазналі перасьлед войска і [[Таемная паліцыя|таемнай паліцыі]], частка ейных актывістаў адпраўленыя ў [[Канцэнтрацыйны лягер|канцэнтрацыйныя лягеры]]. Уведзеная суворая [[цэнзура]] друку, любыя праявы супраціву неадкладна прыдушваліся.
 
Пасьля няўдалай спробы перавароту [[Канстантын II (кароль Грэцыі)|кароль Канстантын II]] высланы ў [[Італія|Італію]]. У ягоную адсутнасьць у 1972 року [[:uk:Регент|рэгентамрэгент]]ам быў прызначаны Георгіяс Пападопуляс.
 
Хоць Пападопуляс і пераняў элемэнты [[Фашызм|фашысцкай]] фюрэрскай ідэалёгіі, ён ня стаў засноўваць масавую фашысцкую арганізацыю. Таксама асобныя дасьледчыкі лічаць, што сам пераварот быў зьдзейсьнены з падтрымкай амэрыканскіх спэцслужбаў<ref>Віпперман Вольфганг. Європейський фашизм у порівнянні 1922—1982&nbsp;рр.</ref>. Пападопуляс паступова зьніжаў жорсткасьць свайго рэжыму, праводзячы лёгкую «дэмакратызацыю». 1 чэрвеня 1973 року была скасаваная манархія, і Пападопуляс абвясьціў сябе прэзыдэнтам Грэцкай рэспублікі.
Радок 18:
 
== Кіпрскі крызіс ==
Не зважаючы на суворасьць рэжыму, хунта выявілася слабою. Гэта высьветлілася, калі падтрыманы ёю путч на [[Кіпр|Кіпры]]ы прывёў да ўварваньня турэцкай арміі і да [[Анэксія|анэксіі]] населенай туркамі [[Паўночны Кіпр|паўночнай часткі востраву]]. Рэжым палкоўнікаў не адважыўся на вайсковае ўмяшаньне і ў 1974 року рухнуў.
 
Адной з мэтаў, якую паставілі перад сабою радыкалы, было далучэньне Кіпру да Грэцыі. Улетку 1974 року хунта зьдзейсьніла на Кіпры пераварот. Гэта дало нагоду [[Турэччына|Турэччыне]], якая разам зь [[Вялікабрытанія|Вялікабрытаніяй]]й і [[Грэцыя|Грэцыяй]]й гарантавала незалежнасьць вострава, пачаць уварваньне на падставе абароны турэцка-кіпрскай меншасьці.
 
Урад Грэцыі быў вымушаны перайсьці да мабілізацыі. Наяўнасьць у грамадзянаў зброі дазволіла грэцкім афіцэрам, прыхільным дэмакратычнага ладу, патрабаваць ад рэжыму перадачы ўлады цывільнаму кіраўніцтву.
Радок 33:
Кіраўнікі хунты [[Стыліянас Патакас]] і [[Нікаляас Макарэзас]] заявілі, што раскайваюцца ва ўчыненым, і былі вызваленыя з-пад варты ў 1990 року. Галоўны правадыр хунты Георгіяс Пападопуляс ад амністыі на ўмовах пакаяньня ў сваім учынку адмовіўся. Ён сканаў ад раку ў 1999 року ў 80-гадовым узросьце.
 
[[:uk:Дімітріос_Іоаннідіс|Дымітрыяс Яанідыс]] пражыў найдаўжэй  — да 2010. Ён ня стаў каяцца ў злачынствах, і грэцкі суд адмовіў яму ў памілаваньні ў верасьні 2008 року<ref>[http://www.rian.ru/world/20080917/151335375.html Греческий суд отказался помиловать лидера "«черных полковников"»]</ref>.
 
== Крыніцы ==
{{Reflist}}
 
== Вонкавыя спасылкі ==
== Посилання ==
* [http://vivovoco.rsl.ru/VV/PAPERS/HISTORY/GREECE.HTM Е. Г.  Круговая. «Чёрные полковники» в Греции]
 
{{Халодная вайна}}
 
[[Катэгорыя:Гісторыя Грэцыі]]
[[Катэгорыя:Дзяржаўныя перавароты]]
[[Катэгорыя:Зьявіліся ў 1967 годзе]]
[[Катэгорыя:Зьніклі ў 1974 годзе]]
[[Катэгорыя:Грэцкая палітыка]]