Вікіпэдыя

Рубяжэвічы: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Legobot (гутаркі | унёсак)
52 250 правак
д Bot: Migrating 2 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q3919796 (translate me)
дапаўненьне, выява, стыль
Радок 1:
{{Населены пункт/Беларусь
{{Мястэчка
| Назва = Рубяжэвічы
| Назва ў родным склоне = Рубяжэвічаў
| Трансьлітараваная назва = Rubiaževičy
| Краіны = Беларусі
| Першыя згадкі =
| Плошча =
Радок 13:
| Паштовы індэкс = 222142
| Аўтамабільны код = 5
| Выява = Belarus-Rubyazhevichy-ChurchKasciol ofSv. Joseph-10Juzafa (Rubiazevicy).jpg
| Апісаньне выявы = [[Касьцёл Сьвятога Юзафа (Рубяжэвічы)|Касьцёл Сьв.Сьвятога Язэпа]]
| НазваВобласьць адміністрацыйнай адзінкі = [[Менская вобласьць|Менская]]▼
| Адміністрацыйная адзінка = Вобласьць
| НазваРаён адміністрацыйнай адзінкі2 = [[Стаўпецкі раён|Стаўпецкі]]▼
▲| Назва адміністрацыйнай адзінкі = [[Менская вобласьць|Менская]]
| Адміністрацыйная адзінка2 = Раён
▲| Назва адміністрацыйнай адзінкі2 = [[Стаўпецкі раён|Стаўпецкі]]
| Сельсавет = [[Рубяжэвіцкі сельсавет|Рубяжэвіцкі]]
| Шырата_паўшарШырата паўшар'е = паўночнае
| Шырата_градусаўШырата градусаў = 53
| Шырата_хвілінаўШырата хвілінаў = 41
|Шырата сэкундаў = 39
| Даўгата_паўшарДаўгата паўшар'е = усходняе
| Даўгата_градусаўДаўгата градусаў = 26
| Даўгата_хвілінаўДаўгата хвілінаў = 52
|Даўгата сэкундаў = 11
| Commons = Category:RubyazhevichyRubiaževičy
| Колер = {{Колер|Беларусь}}
}}
'''Рубяжэвічы''' — [[вёска]] ў [[Беларусь|Беларусі]], паміж рэкамі [[Сула]] і [[Перакуль]]. Цэнтар [[Рубяжэвіцкі сельсавет|сельсавету]] [[Стаўпецкі раён|Стаўпецкага раёну]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]]. Насельніцтва 323308 чал. ([[19992001]]). Знаходзяцца за 38 км на паўночны ўсход ад [[Стоўпцы|Стоўпцаў]], за 20 км ад чыгуначнай станцыі Койданава; на скрыжаваньні аўтамабільных дарог на [[Стоўпцы]], [[Івянец]], [[Койданаў]].
 
Рубяжэвічы — даўняе [[мястэчка]] [[Менскі павет|гістарычнай Меншчыны]]. Да нашага часу тут захаваўся [[Нэаготыка|нэагатычны]] [[Касьцёл Сьвятога Юзафа (Рубяжэвічы)|касьцёл Сьвятога Язэпа]]. Сярод мясцовых славутасьцяў вылучаўся касьцёл Сьвятога Антонія, помнік архітэктуры драўлянага [[барока]], які ў [[1972]] [[Сьпіс помнікаў гісторыі і архітэктуры Беларусі, зруйнаваных уладамі СССР|зруйнавалі савецкія ўлады]].
Рубяжэвічы — даўняе [[мястэчка]] [[Менскі павет|гістарычнай Меншчыны]].
 
== Гісторыя ==
=== Вялікае Княства Літоўскае ===
Першы пісьмовы ўспамінўпамін пра Рубяжэвічы як уладаньне князя В. Вярэйскага датуецца [[1483]]. У [[1550]] [[Сьпіс вялікіх князёў літоўскіх|вялікі князь]] [[Жыгімонт Аўгуст]] перадаў паселішча [[Мікалай Радзівіл «Чорны»|Мікалаю Радзівілу]]. Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай ([[1565]]—[[1566]]) мясьціна ўвайшла ў склад [[Менскі павет|Менскага павету]] [[Менскае ваяводзтва|Менскага ваяводзтва]].
 
У [[XVI стагодзьдзе|XVI]]—[[XVII стагодзьдзе|XVII]] стст. Рубяжэвічы зрабілісясталі цэнтрам Няўборскіх уладаньняў [[Радзівілы|Радзівілаў]]. У [[XVII стагодзьдзе|XVII ст.]] апошнія фундавалі тут Мікалаеўскую царкву, якой надалі вёску Марозавічы і 60 дзесяцінаў зямлі. У [[1652]] [[Багуслаў Радзівіл]] перадаў Рубяжэвічы ў арэнду Покусам і Аборскім. У [[1769]] мястэчка перайшло да Рутынскіх і Лопацяў.▼
[[Файл:Rubiaževičy. Рубяжэвічы (XX).jpg|міні|зьлева|210пкс|Касьцёл Сьв. Антонія па захопе [[Маскоўскі патрыярхат|МП]]]]
 
=== Пад уладай Расейскай імпэрыі ===
▲У [[XVI стагодзьдзе|XVI]]—[[XVII стагодзьдзе|XVII]] стст. Рубяжэвічы зрабіліся цэнтрам Няўборскіх уладаньняў [[Радзівілы|Радзівілаў]]. У [[XVII стагодзьдзе|XVII ст.]] апошнія фундавалі тут Мікалаеўскую царкву, якой надалі вёску Марозавічы і 60 дзесяцінаў зямлі. У [[1652]] [[Багуслаў Радзівіл]] перадаў Рубяжэвічы ў арэнду Покусам і Аборскім. У [[1769]] мястэчка перайшло да Рутынскіх і Лопацяў.
У выніку [[другі падзел Рэчы Паспалітай|другога падзелу Рэчы Паспалітай]] ([[1793]]) Рубяжэвічы апынуліся ў складзе [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]], дзе сталі цэнтрам воласьці Менскага павету [[Менская губэрня|Менскай губэрні]]. Мястэчка перайшло ў валоданьне [[Вітгенштэйны|Вітгенштэйнаў]]. У [[XVIII стагодзьдзе|XVIII]]—[[XIX стагодзьдзе|XIX]] стст. тут праводзіліся вялікія кірмашы. Па здушэньні [[Паўстаньне 1863—1864 гадоў|нацыянальна-вызвольнага паўстаньня]] ([[1863]]—[[1864]]) расейскія ўлады гвалтоўна перарабілі тутэйшы касьцёл пад царкву [[Маскоўскі патрыярхат|Маскоўскага патрыярхату]].
 
У вынікуНа [[другі падзел Рэчы Паспалітай|другога падзелу Рэчы Паспалітай1909]] у ([[1793]])Рубяжэвічах Рубяжэвічыбыло апынуліся144 ў складзе [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]]двары, дзедзейнічалі зрабілісяцарква цэнтрамі воласьці2 Менскагасынагогі, павету [[Менская губэрня|Менскай губэрні]]. Мястэчка перайшло ў валоданьне [[Вітгенштэйны|Вітгенштэйнаў]]. У [[XVIII стагодзьдзе|XVIII]]—[[XIX стагодзьдзе|XIX]] стст. тут праводзіліся вялікія кірмашы. Па здушэньні [[Паўстаньне 1863—1864 гадоў|нацыянальна-вызвольнага паўстаньня]] ([[1863]]—[[1864]]) расейскія ўлады гвалтоўна перарабілі тутэйшыбудаваўся касьцёл, на царкву [[Маскоўскі патрыярхат|Маскоўскага патрыярхату]]. Станам на [[1909]] — 144 двары,працавала царкоўна-прыходзкая школа; царква, 2 сынагогі, будуецца касьцёл. Увесну [[1906]] расейская паліцыя выкрыла ў маёнтку падпольную польскую школу. Настаўнікі быліНастаўнікаў пакараныяпакаралі<ref>{{Літаратура/Паміж надзеяй і непакоем (2007)|к}} S. 34.</ref>.
 
=== Найноўшы час ===
У [[1919]]—[[1920]] Рубяжэвічы знаходзіліся пад часовай польскай адміністрацыяй, у [[Менскі павет|Менскім павеце]] [[Менская акруга (1919-1920)|Менскай акругі]] [[Грамадзкая ўправа Ўсходніх земляў|Грамадзкай управы Ўсходніх земляў]]. Згодна з [[Рыская мірная дамова 1921 году|Рыскай мірнай дамовай]] ([[1921]]) мястэчка апынулася ў складзе міжваеннай [[Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польскай Рэспублікі]], дзе зрабілася цэнтрам гміны Стаўпецкага павету Наваградзкага ваяводзтва. У [[1921]]—[[1922]] тут на барацьбу з бальшавікамі фармаваліся беларускія вайсковыя аддзелы генэрала [[Станіслаў Булак-Балаховіч|С. Булак-Балаховіча]].▼
[[25 сакавіка]] [[1918]] згодна з [[Трэцяя Ўстаўная грамата|Трэцяй Ўстаўной граматай]] Рубяжэвічы абвяшчаліся часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. [[1 студзеня]] [[1919]] у адпаведнасьці з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі яны ўвайшлі ў склад [[БССР|Беларускай ССР]].
 
▲У [[1919]]—[[1920]] Рубяжэвічы знаходзіліся пад часовай польскай адміністрацыяй, у [[Менскі павет|Менскім павеце]] [[Менская акруга (1919-1920)|Менскай акругі]] [[Грамадзкая ўправа Ўсходніх земляў|Грамадзкай управы Ўсходніх земляў]]. Згодна з [[Рыская мірная дамова 1921 году|Рыскай мірнай дамовай]] ([[1921]]) мястэчка апынулася ў складзе міжваеннай [[Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польскай Рэспублікі]], дзе зрабіласястала цэнтрам гміны Стаўпецкага павету Наваградзкага ваяводзтва. У [[1921]]—[[1922]] тут на барацьбу з бальшавікамі фармаваліся беларускія вайсковыя аддзелы генэрала [[Станіслаў Булак-Балаховіч|С. Булак-Балаховіча]].
У [[1939]] Рубяжэвічы ўвайшлі ў [[БССР]], дзе [[12 кастрычніка]] [[1940]] зрабіліся цэнтрам сельсавету. Статус паселішча панізілі да вёскі. Станам на [[1999]] тут было 145 двароў.▼
 
▲У [[1939]] Рубяжэвічы ўвайшлі ў [[БССР]], дзе [[12 кастрычніка]] [[1940]] зрабілісясталі цэнтрам сельсавету. Статус паселішча панізілі да вёскі. Станам наНа [[1999]] тут было 145 двароў, на [[2001]] — 143. У [[2000-я]] Рубяжэвічы атрымалі афіцыйны статус [[Аграгарадок|аграгарадку]].
<center><gallery caption="Мястэчка на старых здымках" widths=150 heights=150 perrow="4">▼
 
Файл:Rubiaževičy. Рубяжэвічы (XX, I).jpg|Панарама▼
▲<center><gallery caption="Мястэчка на старых здымках" widths=150 heights=150 perrow="45">
Файл:Rubiaževičy. Рубяжэвічы (1914).jpg|Новы касьцёл▼
Файл:Rubiaževičy,. kaściołРубяжэвічы (19141897).jpg|НовыСтары касьцёл, прэзьбітэры[[1897]]
Файл:Rubiaževičy,. plabanijaРубяжэвічы (1914XX).jpg|ПлябаніяСтары касьцёл
▲Файл:Rubiaževičy. Рубяжэвічы (1914).jpg|Новы касьцёл, [[1914]]
Rubiaževičy. Рубяжэвічы (1910) .jpg|Новы касьцёл, [[1914]]
Rubiaževičy. Рубяжэвічы (1910)..jpg|Новы касьцёл, [[1914]]
Rubiaževičy. Рубяжэвічы (1914 ).jpg|Сьцяна касьцёла, [[1914]]
Rubiaževičy. Рубяжэвічы (1914)..jpg|Інтэр'ер касьцёла, [[1914]]
Rubiaževičy. Рубяжэвічы (1914) .jpg|Алтар касьцёла, [[1914]]
Rubiaževičy. Рубяжэвічы (1910).jpg|Плябанія, [[1914]]
▲Файл:Rubiaževičy. Рубяжэвічы (XX, I1930).jpg|Панарама, [[1930]]
</gallery></center>
 
== Насельніцтва ==
=== Дэмаграфія ===
* '''[[XVII стагодзьдзе]]''': [[1650]] — 2 тыс. чал.
* '''[[XIX стагодзьдзе]]''': [[1888]] — 2 тыс. чал.<ref>[[Аляксандар Ельскі|Jelski A.]] Rubieżewicze // {{Літаратура/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|9}} S. [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_IX/878 878].</ref>; [[1897]] — 1482 чал.
* '''[[XIX стагодзьдзе]]''': [[1897]] — 1482 чал.▼
* '''[[XX стагодзьдзе]]''': [[1909]] — 1102 чал.; [[1921]] — 1509 чал.<ref>Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej. Tom VII. Część I: Województwo Nowogródzkie. — Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1923.</ref>; [[1999]] — 923 чал.<ref>[[Анатоль Валахановіч|Валахановіч А.]]. Рубяжэвічы // {{Літаратура/ЭГБ|6-1к}} С. 125.</ref>
▲* '''[[XIXXXI стагодзьдзе]]''': [[18972001]]  — 1482308 чал.
 
=== Інфраструктура ===
Радок 65 ⟶ 76:
== Турыстычная інфармацыя ==
=== Выдатныя мясьціны ===
* [[Касьцёл Сьвятога Юзафа (Рубяжэвічы)|Касьцёл Сьв.Сьвятога Язэпа]] ([[1907]]—[[1911]])
* Млын водны (XIX ст., цяпер у руінах)
* Могілкі габрэйскіяюдэйскія
 
=== Страчаная спадчына ===
* Касьцёл Сьв.Сьвятога Антонія Падуанскага (1799, драўляны; зруйнаваны савецкімі ўладамі ў [[1972]])
* Сынагога (XVIII ст.)
* Царква могілкавая (1861—1862)
* Царква Сьв.Сьвятога Мікалая (XVII ст.)
 
== Галерэя ==
<center><gallery caption="Краявіды Рубяжэвічаў" widths=150 heights=150 perrow="45">
Файл:Belarus-Rubyazhevichy-Church of Joseph-1810.jpg|Касьцёл
Файл:Belarus-Rubyazhevichy-Church of Joseph-12.jpg|Касьцёл, брама
Файл:Belarus-Rubyazhevichy-ChurchРубежевичи,костел ofсв.Иосифа,1906г. Joseph-2103.jpg|Касьцёл, з боку апсідыапсыды
Рубежевичи,костел св.Иосифа,1906г. 01.jpg|Крыж
Файл:Belarus-Rubyazhevichy-Path of Sorrow.jpg|«Шлях смутку»
</gallery></center>
 
Радок 87 ⟶ 99:
 
== Літаратура ==
* {{Літаратура/БелЭн|13}}
* {{Літаратура/ЭГБ|6-1}}
* Rubieżewicze // {{Літаратура/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|9}} S. [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_IX/877 877]—878.
 
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons|Category:Rubyazhevichy}}
* [http://radzima.org/pub/miesta.php?lang=by&miesta_id1=mestrubj мяст. Рубяжэвічы] на [[Radzima.org]]
* [http://www.ioseph-r.narod.ru/ Рубяжэвічы. Парафія Сьв. Язэпа]
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Рубяжэвічы»