|
|Псэўданімы = Марк Твэн,<br />сьер Люі дэ Конт
|Дата нараджэньня = {{Нарадзіўся|30|11|1835}}
|Месца нараджэньня = пасёлак Флорыда, штат [[МісурыМізуры (штат)|МісурыМізуры]], [[ЗША]]
|Дата сьмерці = {{Памёр|21|4|1910}}
|Месца сьмерці = Рэдынг, [[Канэктыкут]], [[ЗША]]
}}
[[Файл:Mark Twain at Stormfield (1909).webm|thumb| Марк Твэн (1909)]]
'''Марк Твэн''' ({{мова-en|Mark Twain}}, сапраўднае імя '''Сэмюэл Лэнгхорн Клемэнс''' ({{мова-en|Samuel Langhorne Clemens}}); [[30 лістапада]] [[1835]], пасёлак Флорыда, штат [[МісурыМізуры (штат)|МісурыМізуры]] — [[21 красавіка]] [[1910]], Рэдынг, штат [[Канэктыкут]]; пахаваны ў Элмайры, [[Нью-Ёрк (штат)|штат Нью-Ёрк]]) — выбітны амэрыканскі пісьменьнік, журналіст і грамадзкі дзеяч. Яго творчасьць ахоплівае мноства жанраў — [[рэалізм (літаратура)|рэалізм]], [[рамантызм]], гумар, філязофская фантастыка, публіцыстыка і іншыя, і ва ўсіх жанрах ён нязьменна займае пазыцыю гуманіста і дэмакрата.
На піку кар’еры ён быў, верагодна, найпапулярнейшай фігурай у Амэрыцы. [[Ўільям Фолкнэр]] пісаў, што ён быў «першым па-сапраўднаму амэрыканскім пісьменьнікам, і ўсе мы з тых часоў — яго спадкаемцы», а [[Эрнэст Гэмінгўэй]] пісаў, што «ўся сучасная амэрыканская літаратура выйшла з адной кнігі Марка Твэна, якая называецца „Прыгоды Гэкльбэры Фіна“».
== Біяграфія ==
Дэбютаваў апавяданьнем «Знакамітая жаба-скакуха з Калавераса» (1865). Уражаньні ад падарожжа ў Эўропу і Палестыну ў кнізе нарысаў «Прасьцякі за мяжой» (1869). Аўтар аўтабіяграфічных нарысаў «Загартаваныя» (1872), сатырычнага рамана «Пазалочанае стагодзьдзе» (1873, з Ч. Д. Ўорнерам), гумарыстычнага зборніка «Старыя і новыя апавяданьні» (1875). Найбольшую вядомасьць атрымалі два цыклі твораў Марка Твэна: своеасаблівы эпас ракі [[Місысыпі (рака)|Місысыпі]] (зборнікі нарысаў «Даўнія часы на Місысыпі», 1875, «Жыцьцё на Місысыпі», 1883; аповесьці «Прыгоды Тома Соера», 1876, «Прыгоды Гекльберы Фіна», 1884) і проза на «сярэднявечныя» тэмы (алегарычная аповесьць «Прынц і жабрак», 1882; раман-антыўтопія «Янкі з Канэктыкута пры двары караля Артура», 1889; раман «Асабістыя ўспаміны пра Жанну д’Арк яе пажа і сакратара Люі дэ Конта», 1896, і інш.). Уражаньні ад кругасьветнага падарожжа ў кнізе «Па экватары» (1897). Аўтар аповесьцей «Прасьцяк Вільсан», «Том Соер за мяжой» (абедзьве 1894), «Том Соер — сышчык» (1897), «Чалавек, які спакусіў Гедлібэрг» (1899), сэрыі памфлетаў і інш. У творах выкрываў сацыяльна-грамадзкія заганы, расізм і каланіяльную палітыку, ілжывасьць афіцыйнай маралі, параўноўваў амэрыканскую мінуўшчыну з сучаснасьцю, Старому сьвету супрацьпастаўляў Новы як увасабленьне амэрыканскай цывілізацыі; яны насычаныя [[фальклёр]]нымі і [[міт]]алягічнымі матывамі і вобразамі, прыгодніцкімі сюжэтамі, адметныя багатай палітрай камічнага ([[сатыра]], [[гратэск]], [[пародыя]], [[гумар]]), фабульным дынамізмам. Яго творы неаднаразова экранізаваліся.
== Беларускія пераклады ==
=== Некаторыя пераклады ===
* {{Кніга|аўтар = |частка = |загаловак =Прынц і жабрак. Повесьць для юнацтва. |арыгінал = |спасылка = |адказны =Пераклаў з расейскай мовы М. Краўцоў. |выданьне = |месца =Вільня. |выдавецтва =Віленскае выдавецтва. |год =1928. 215|том с.= Б.т.|старонкі = |старонак =215}}
* {{Кніга|аўтар = |частка = |загаловак =Прыгоды Тома Сойера. Раман. |арыгінал = |спасылка = |адказны =Пераклаў з расейскай мовы [[Янка Маўр|Я. Маўр.]] |выданьне = |месца =Менск. |выдавецтва =Дзяржвыд Беларусі. Юндзетсектар. |год =1935. |том = |старонкі = |старонак =207, [1] с.|сэрыя 10185= экз.|isbn = |наклад = 10185}}
* {{Кніга|аўтар = |частка = |загаловак =Прыгоды Гекльберы Фіна. |арыгінал = |спасылка = |адказны = Пераклад з расейскай мовы.|выданьне = |месца =Менск. |выдавецтва =ДВБ. Юн. літ. |год =1937. |том = |старонкі = |старонак =287, [1] с.|сэрыя = |isbn = |наклад =20185 экз.}}
* {{Кніга|аўтар = |частка = |загаловак =Прыгоды Тома Соера. Аповесьць. |арыгінал = |спасылка = |адказны =Пераклаў з расейскай мовы Я. Маўр. |выданьне = |месца =Менск. |выдавецтва =Дзяржвыд Беларусі. Дзіцячая літ. |год =1939. |том = |старонкі = |старонак =253, [1] с.|сэрыя 7000= экз.|isbn = |наклад =7000 }}
* {{Кніга|аўтар = |частка = |загаловак =Прынц і жабрак. |арыгінал = |спасылка = |адказны =Пераклаў з расейскай Я. Маўр. |выданьне = |месца =Менск. |выдавецтва =Дзярж. выд-ва пры СНК БССР. |год =1940. -|том = |старонкі = |старонак =216, [2] с.|сэрыя = |isbn = |наклад =7000 экз.}}
*{{Кніга|аўтар = |частка = |загаловак =Утаймаванне веласіпеда : Апавяданні. 1971.|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца =Мінск. |выдавецтва =Беларусь. |год =1971 |том = |старонкі = |старонак =188 с.|сэрыя = |isbn = |наклад 5500экз.=5500 }}
* {{Кніга|аўтар = |частка = |загаловак =Прынц і жабрак. Аповесць. Для сярэд. шк. узросту. |арыгінал = |спасылка = |адказны =Пераклаў А. Савіцкі. |выданьне = |месца =Мінск. |выдавецтва =Юнацтва. |год =2001. |том = |старонкі = |старонак =187, [1] с.|сэрыя (=Школьная бібліятэка). |isbn = |наклад =15670 экз. Б.ц.}}
== Вонкавыя спасылкі ==
[[Катэгорыя:Аўтары гістарычных раманаў]]
[[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Істотныя артыкулы]]
{{Link FA|ca}}
| 