Лёгкія: розьніца паміж вэрсіямі

[[Файл:Heart-and-lungs.jpg|thumb|rightміні|160пкс|Лёгкія чалавека]]

'''Лёгкія''' ({{мова-la|pulmo}}, {{мова-el|Πνεύμων}}) — ворганыорганы паветранага [[Дыханьне|дыханьня]] ў чалавека, усіх млекакормячых, птушак, паўзуноў, большасьці земнаводных, а таксама ў некаторых рыбаў (двудыхаль, гронкапёрых і шматпёраў). Лёгкімі называюць таксама ворганыорганы дыханьня ў некаторых беспазваночных жывёлаў (у [[малюскі|малюскаў]], галатурый).

У рыб, якія маюць лёгкія, апошнія зьяўляюцца дадатковым ворганаморганам дыханьня і функцыянуюць нароўні з ворганаміорганамі воднага дыханьня — жэбрамі.

Лёгкія зьяўляюцца парнымі ворганаміорганамі: звонку пакрытыя сярознай абалонкай — плеўрай, якая ў сысуноў і ў чалавека высьцілае таксама грудную поласьць і пярэднюю (у чалавека — верхнюю) паверхні грудабрушнай перапоны.

[[Файл:Diagrama de los pulmones.svg|thumb|rightміні|250пкс|Схема лёгкихлёгкіх человекачалавека. 1) Трахея; 2) Лёгачная артэрыя; 3) Лёгачная вена; 4) Альвэалярны ход; 5) Альвэолы; 6) Сэрцавы выраз левага лёгкага; 7) Бранхіолы; 8)Троесныя бронхі; 9) Другасныя бронхі; 10) Галоўныя бронхі; 11) Дыхніца;]]

Лёгкія ў чалавека — парны ворганорган дыханьня. Лёгкія закладзены ў грудной поласьці, прылягаючы справа і зьлева да [[сэрца]]. Яны маюць форму паўконуса, аснаваньне якога разьмешчана на дыяфрагме, а верхавіна выступае на 1-3 см вышэй за [[раменьніца|раменьніцу]]. Правае лёгкае складаецца з 3, а левае з 2 доляў. Шкілет лёгкага ўтвараюць бронхі, якія разгаліноўваюцца дрэвападобным чынам. Кожнае лёгкае пакрыта сярознай абалонкай — лёгачнай плеўрай і ляжыць у плеўральным мяшку. Нутраная паверхня грудной поласьці пакрытая прысьценкавай плеўрай. Звонку кожная з плеўраў мае пласт злозавых вузаў, якія вылучаюць плеўральную вадкасьць у плеўральную шчыліну (прастора паміж сьценкай грудной поласьці і лёгкім). З унутранай (сэрцавай) паверхні ў лёгкіх маецца паглыбленьне — вароты лёгкіх. У іх уваходзяць бронхі, лёгачная артэрыя, і выходзяць дзьве лёгачных вены. Лёгачная артэрыя разгаліноўваецца паралельны галінаваньню бронхаў.

Пры ўдыху ціск у лёгкім ніжэй атмасфэрнагаза атмасфэрны, а пры выдыху — вышэй, што дае магчымасьць паветру паступаць унутр лёгкага. Існуе некалькі выглядаў дыханьня:

Брушное або дыяфрагмальнае дыханьне выконваецца ў прыватнасьці з дапамогай дыяфрагмы. Дыяфрагма мае ў расслабленым стане форму купалу. Пры скарачэньні цягліцаў дыяфрагмы купал становіцца плоскім, у выніку чаго аб'емаб’ём грудной поласьці павялічваецца, а аб'ёмаб’ём брушной поласьці памяншаецца. Пры расслабленьні цягліцаў дыяфрагма прымае зыходнае становішча за кошт яе пругкасьці, перападу ціску і ціску ворганаўорганаў, зьмешчаных у брушной польсці.

{{Commons|Category:Lungs}}