Варшаўская дамова: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д румянская мова :)
Dymitr (гутаркі | унёсак)
д артаграфія
Радок 30:
| valign=top |17 траўня [[1955]] <br /> 4 лістапада [[1956]] <br /> 21 жніўня [[1968]] <br /> 1 ліпеня [[1991]]
|}
'''Варшаўская дамова''' (''Дамова пра сяброўства, супрацоўніцтва і ўзаемадапамогу)'' ад [[14 траўня]] [[1955]] году — дакумант, які замацаваў стварэньне вайсковага саюзу эўрапейскіх сацыялістычных краінаў начале з [[Савецкі Саюз|Савецкім Саюзам]] — '''Арганізацыя Варшаўскай Дамовы''' (АВД) і замацаваў двупалярнасьць сьвету на 44 годы. Падпісаньне дамовы было ў адказ на ўваход [[ЗаходняяФэдэратыўная Рэспубліка Нямеччына (1949—1990)|ФРН]] у [[НАТАНАТО]]<ref>David S. Yorst. NATO Transformed: The Alliance’s New Roles in International Security. (Washington D.C.: U.S. Institute of Peace Press, 1998), 31.</ref>.
 
Дамову падпісалі [[АлбаніяАльбанія]], [[Баўгарыя]], [[Вугоршчына]], [[Нямецкая Дэмакратычная Рэспубліка|НДР]], [[Польшча]], [[Румынія]], [[СССР]] і [[Чэхаславаччына]] [[14 траўня]] [[1955]] году на Варшаўскай нарадзе эўрапейскіх краінаў па забясьпячэньні міру і бясьпекі ў Эўропе. Дамова набыла моц [[5 чэрвеня]] [[1955]] году. [[26 красавіка]] [[1985]] году, з-за сканчэньня тэрміну дзеяньня, была працягнута на 20 год. У сувязі з палітычнымі зьменамі ў [[Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік|СССР]] і іншых краінах Цэнтральнай і [[Усходняя Эўропа|Ўсходняй Эўропы]] ў лютым [[1991]] году дзяржавы-удзельніцы АВД распусьцілі ейныя вайсковыя структуры, а [[1 ліпеня]] [[1991]] падпісалі Пратакол пра поўнае спыненьне дзейнасьці Дамовы.
 
Дамова набыла моц [[5 чэрвеня]] [[1955]] году. [[26 красавіка]] [[1985]] году, з-за сканчэньня тэрміну дзеяньня, была працягнута на 20 год.
 
У сувязі з палітычнымі зьменамі ў [[СССР]] і іншых краінах Цэнтральнай і [[Усходняя Эўропа|Ўсходняй Эўропы]] ў лютым [[1991]] году дзяржавы-удзельніцы АВД распусьцілі яе вайсковыя структуры, а [[1 ліпеня]] [[1991]] падпісалі Пратакол пра поўнае спыненьне дзейнасьці Дамовы.
 
== Склад ==
* {{Сьцяг СССР}} [[Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік]]
* [[Файл:Flag of Albania 1946.svg|border|22px]] [[Народная Рэспубліка Албанія]] (спыніа ўдел ў АВД у [[1961]]—[[1962]] з-за ідэялагічных супярэчнасьцяў; афіцыйна выйшла ў [[1968]] — пасьля ўводу войскаў АВД у Чэхаславаччыну)
* {{Сьцяг НРБ}} [[Народная Рэспубліка БалгарыяБаўгарыя]]
* [[Файл:Flag of Romania (1965-1989).svg|border|22px]] [[Сацыялістычная Рэспубліка Румынія]]
* [[Файл:Flag of Hungary 1949-1956.svg|border|22px]] [[Вугорская Народная Рэспубліка]]
Радок 81 ⟶ 77:
На Маскоўскім паседжаньні ПКК (1958) была прынята Дэклярацыя, у якой прапанавалася скласьці пакт пра ненапад паміж дзяржавамі — удзельнікамі Варшаўскай дамовы і чальцамі НАТА.
 
У прынятай на паседжанніпаседжаньні ПКК у Маскве (1960) Дэклярацыі саюзныя дзяржавы ўхвалілі рашэньне Савецкага ўраду ў аднабаковым парадку адмовіцца ад ядравых выпрабаваньняў пры ўмове, што заходнія дзяржавы таксама не адновяць ядравых выбухаў, і заклікалі стварыць спрыяльныя ўмовы для завяршэньня выпрацоўкі дамовы пра спыненьне выпрабаваньняў [[ядравая зброя|ядравай зброі]].
 
На Варшаўскай нарадзе ПКК (1965) абмяркоўвалася становішча, якое склалася ў зьвязку з плянамі стварэньня шматбаковых ядравых сілаў НАТА, а таксама разгледжаныя ахоўныя меры на выпадак ажыцьцяўленьня гэтых плянаў. Будапэшцкая нарада ПКК (1966) — прынята Дэклярацыя пра ўмацаваньне міру і бясьпекі ў Эўропе.
 
Будапэшцкая нарада ПКК (1966) — прынята Дэклярацыя пра ўмацаваньне міру і бясьпекі ў Эўропе.
 
=== Вучэньні і манэўры ===
 
Праводзіліся сумесныя камандна-штабныя і вайсковыя вучэньні і манэўры. Вучэньні праводзіліся на тэрыторыі ўсіх уваходных у АВД краінаў. Да ліку найболей буйных ставіліся вучэньні пад кодавымі назвамі «Квартэт» (1963), «Кастрычніцкі штурм» (1965), «Радопы» (1967), «Днепр» (1967), «Поўнач» (1968), «Братэрства па зброі» (1970), «Захад-81» (1981), «Шчыт-82» (1982).
 
=== Выведка ===
Падчас дзеяньня Варшаўскай Дамовы паміж выведкамі краінаў-удзельніцаў вялася сталая каардынацыя, з [[1979 год]]у году пачала дзейнічаць глябальная сыстэма [[радыёэлектронная выведка|радыёэлектроннае выведкі]] — Сыстэма аб’яднанага ўліку зьвесьакзьвестак пра праціўніка ([[САУД]]), якая ўключала ў сябе сродкі радыёэлектроннае і касьмічнае выведкі СССР, Баўгарыі, Вугоршчыны, Польшчы, Чэхаславаччыны, [[НДР]], а таксама якія не ўваходзілі ў Варшаўскую Дамову Віетнаму[[Віетнам]]у, [[Манголія|Манголіі]] і [[Куба|Кубы]].
 
== Крыніцы ==
{{зноскіКрыніцы}}
 
== Вонкавыя спасылкі ==
{{commons}}
{{commonscat|Warsaw Pact}}
 
{{Халодная вайна}}