Махдзі Базарган: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма апісаньня зьменаў
Lš-k. (гутаркі | унёсак)
д артаграфія, вікіфікацыя using AWB
Радок 17:
}}
 
'''Махдзі Базарган''' ({{мова-fa|مهدی بازرگان}}; {{Нарадзіўся|1|9|1907}} — 20 студзеня 1995 году) — [[Іран|іранскііран]]скі навукоўца, акадэмік, першы прэм’ер-міністар часовага ўраду Ірану пасьля [[Ісламская рэвалюцыя ў Іране|ісламскага перавароту ў Іране 1979 году]].
 
== Раньняе жыцьцё й вучоба ==
Радок 24:
 
== Службовы рост ==
Пасьля заканчэньня вучобы, ваяваў за Францыю супраць нацыскай [[Нямеччына|Нямеччыны]]. У канцы 1940-х гадоў ачоліў аддзел будовы мэханізмаў у Тэгеранскім унівэрсітэце Ірану. У 1951 годзе пад кіраўніцтвам прэм’ер-міністра [[Махамат Масадык|Махамат Масадыка]]а ачоліў першае Іранскае дзяржаўнае нафтаздабываючае прадпрыемства. Пасьля разгону ўрада Масадыка Базарган заснаваў грамаду – Рух Ірана да волі. Гэты рух быў бліскі да Народнага фронту – грамады Махамата Масадыка. Некалькі разоў Базарган быў арыштаваны.
 
=== Падзеньне шаха й ісламскі пераварот ===
4 лютага 1979 году пад ціскам народных хваляваньняў шах адляцеў за межы Ірану. [[Аятала]] [[Хамэйні]] прызначыў Махдзі Базаргана прэм’ер-міністрам часовага ўраду Ірану. Базарган быў адзіным прыхільнікам заходняга ладу жыцьця, які супрацоўнічаў з Хамэйні. Аднак прага Базаргана да заходняга жыцьця прывяла да рознагалосьсяў ззь сьвятарамі, які ўсё болей захоплівалі ўладу. Гэта прывяло да таго, што Базарган падаваў заявы да Хамэйні аб звальненьні ад выкананьняў абавязкаў прэм’ер-міністра. Астатняй кропляй для Базаргана былі падзеі з пасольствам [[ЗША]], якое было захоплена прыхільнікамі Хамэйні. 4 лістапада 1979 году Хамэйні ўхваліў вызваленьне Базаргана ад кіраўніцтва ўрадам.
[[Файл:Ruhollah Khomeini and Mehdi Bazargan.jpg|міні|Базарган прадстаўлены ў якасьці прэм’ер-міністра каля Хамэйні ў мачлісе]]
Базарган быў выбраным паслом у [[Сход ісламскай рады|мачліс]], які быў створаны паводле устаўнойўстаўной граматы новай Ісламскай рэчпаспалітай. Там ён выступаў супраць увядзеньня правілаў шарыяту — ісламскага права — ва ўсе галіны жыцьця Ірану. У лістападзе 1982 году Базарган напісаў адкрыты ліст да старшыні мачлісу [[Алі Акбар Хашэмі Рафсанджані|Рафсанджані]], дзе выказаў незадаволенасьць крывавымі расправамі над праціўнікамі ісламскай рэспублікі.
[[Файл:Sabaghian Bazargan Arafat Sahabi.jpg|міні|Базарган зь [[Ясір Арафат|Ясірам Арафатам]]]]