Родная мова: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Legobot (гутаркі | унёсак)
д Bot: Migrating 82 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q36870 (translate me)
д кірылічная «і»
Радок 1:
'''Ро́дная мо́ва''' — адно з найважнейшых паняцьцяў [[сацыялiнгвiстыкаСацыялінгвістыка|сацыялiнгвiстыкісацыялінгвістыкі]] і [[этналёгія|этналёгіі]], якое ў наш час набыло паліталягічнае гучаньне і міждысцыплінарны статус.<ref name="bm">Беларуская мова. Прафесійная лексіка : дапам. / аўт.-склад. В. В. Маршэўская, І. В. Піваварчык, А. С. Садоўская. — Гродна: ГрДУ, 2006. С. 7</ref>
 
Родная мова  — гэта мова сваёй нацыі, мова продкаў, якая зьвязвае чалавека зь яго народам, з папярэднiміпапярэднімі пакаленьнямі, іхнымі духоўнымі набыткамі. Родная мова служыць падмуркам этнічнага самаўсьведамленьня чалавека, яго этнічнай і нацыянальнай самаідэнтыфікацыі.<ref>Василь Іванишин, Ярослав Радевич-Винницький. Мова і нація. — Дрогобич: Видавнича фірма «Відродження», 1994. С. 121</ref><ref name="bm"/><ref>МiкулiчМікуліч Т. М. Мова iі этнiчнаяэтнічная самасвядомасць. — Мн.: Навука iі тэхнiкатэхніка, 1996. С. 100.</ref><ref>Закирьянов К. З. [http://elibrary.ru/item.asp?id=11839599 Двуязычие: лингвометодический взгляд.] // Вестник ВЭГУ, 2008 № 4. С. 53.</ref><ref name="Mad'yarova">Мадьярова А.  М.  Фонетические особенности русской речи сибирских татар ТобокльскогоТо боккльского района в русском диалектном окружении. Автореферат диссертации на соискание ученой степени кандидата филологических наук.  — Тюмень, 2004. CС. 11.</ref>
 
Для прыцягненьня ўвагі да праблемы захаваньня моўнай шматстатнасьці [[ЮНЭСКА]] заснавала [[Міжнародны дзень роднай мовы]].
Радок 8:
Часам родную мову атаясамліваюць з мовай, на якой чалавек мысьліць без дадатковага самакантролю, з дапамогай якой лёгка і натуральна выражае свае думкі ў вусновай і пісьмовай форме.<ref name="bm"/> і якой чалавек «валодае з максымальнай глыбінёй і поўнасьцю, на якой лягчэй, хутчэй і прасьцей яму думаецца, якая зьяўляецца для яго найбольш звыклай і зручнай формай выразу думак і моўных зносінаў»<ref>Ибрагимов Г. Х., Зачесов К. Я. О понятии «родной язык» // РЯНШ. — М., 1990, № 8</ref>. Аднак шэраг дасьледнікаў паказвае на тое, што паняцьці роднай і ''функцыянальна першай мовы'' не зьяўляюцца раўназначнымі.<ref name="Mad'yarova"/>
 
Некаторыя лінгвісты традыцыйна вызнаюць родную мову за мову, засвоеную ў дзяцінстве, навыкі выкарыстаньня якой у асноўным захоўваюцца і ў сталым веку.<ref>Susan M. Gass, Larry Selinker, Second Language Acquisition: An Introductory Course. P. 4</ref> Аднак падобнае азначэньне больш адпавядае паняцьцю «''першая мова''» ({{мова-en|first language}}), у той жа час родная мова ня зводзіцца да мовы, першай засвоенай у дзяцінстве. У сацыялінгвістычных працах падкрэсьліваюцца недахопы ідэнтыфікацыі паняцьця «родная мова» пабочнымі асобамі на аснове той або іншай кампэтэнцыі, паколькі нярэдкія выпадкі, калі двухмоўныя людзі лепш ведаюць адну мову (на якой атрымалі адукацыю), аднак адчуваюць мацьнейшую афэктыўную прывязанасьць да іншай мовы, якую і называюць роднай.<ref name="bil">Susanne Romaine. Bilingualism. Second edition. Blackwell Publishing, 1995. P. 22</ref> Існуюць і зусім складаныя выпадкі, калі родная мова якога-небудзь чалавека можа зьмяняцца на працягу жыцьця.<ref name="bil"/> У падручніку па сацыялінгвістыцы Вахціна і Галаўко адмыслова падкрэсьліваецца, што «матчына мова  — не абавязкова родная, родная мова  — не абавязкова першая».<ref>Н. Б.  Вахтин, Е. В.  Головко. Социолингвистика и социология языка.  — Санкт-Петербург: Гуманитарная Академия, 2004. С. 46</ref>
 
== Глядзіце таксама ==
Радок 20:
== Літаратура ==
* Беларуская мова. Прафесійная лексіка : дапам. / аўт.-склад. В. В. Маршэўская, І. В. Піваварчык, А. С. Садоўская. — Гродна: ГрДУ, 2006. — 84 с. ISBN 985-417-772-6 [http://www.lib.grsu.by/library/data/resources/catalog/96314-146456.pdf]
* МiкулiчМікуліч Т. М. Мова iі этнiчнаяэтнічная самасвядомасць. — Мн.: Навука iі тэхнiкатэхніка, 1996. — 159 cс.
* Василь Іванишин, [[Яраслаў Радзевіч-Віньніцкі|Ярослав Радевич-Винницький]]. [http://www.vesna.org.ua/txt/radevynja/movnaz/index.html Мова і нація]. — Дрогобич: Видавнича фірма «Відродження», 1994. — 218 с. ISBN 5-7707-5898-8
* Н. Б. Вахтин, Е. В. Головко. Социолингвистика и социология языка: Учебное пособие. — Санкт-Петербург: Гуманитарная Академия, 2004. — 336 с. ISBN 5-93762-044-5
* Мадьярова А.  М.  Фонетические особенности русской речи сибирских татар ТобокльскогоТо боккльского района в русском диалектном окружении. Автореферат диссертации на соискание ученой степени кандидата филологических наук.  — Тюмень, 2004.  — 22 с. [http://files.zipsites.ru/slovari_enc/dissertacii_referaty/Mad'yarova_rech'_tatar_v_russkom_okruzhenii.rar]
 
[[Катэгорыя:Сацыялінгвістыка]]