Чашнікі: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д →‎Гісторыя: лацінская «x»
Радок 54:
'''Ча́шнікі''' — [[горад|места]] ў [[Беларусь|Беларусі]], на рацэ [[Вула (рака)|Вула]]. Адміністрацыйны цэнтар [[Чашніцкі раён|Чашніцкага раёну]] [[Віцебская вобласьць|Віцебскай вобласьці]]. Насельніцтва 9203<ref name="belstat" /> чал. ([[2009]]). Знаходзяцца за 95 км на паўднёвы захад ад [[Віцебск]]у, за 3 км ад чыгуначнай станцыі Чашнікі (лінія [[Ворша]] — [[Лепель]]). Аўтамабільныя дарогі на [[Лепель]], [[Новалукомаль]], [[Сянно]].
 
Чашнікі — даўняе мястэчка [[Полацкае ваяводзтва|гістарычнай Полаччыны]]. Сярод мясцовых славутасьцяў вылучаўся касьцёл Сьвятога Лукі пры кляштары дамініканаў (зруйнаваны савецкімі ўладамі ў [[1960-я]]), які лічыўся адным з найбольш прыгожых помнікаў архітэктуры [[барока]] ў краі<ref>[[Аляксандар Ярашэвіч|Ярашэвіч А.]] Чашніцкі кляштар дамініканцаў // {{Літаратура/БелЭн|17к}} С. 268.</ref>.
 
== Назва ==
Радок 66:
[[Файл:Čašniki. Чашнікі (N. Orda, XIX).jpg|значак|240пкс|Панарама мястэчка, [[Напалеон Орда|Н. Орда]], [[1876]]]]
 
У выніку [[другі падзел Рэчы Паспалітай|другога падзелу Рэчы Паспалітай]] ([[1793]]) Чашнікі апынуліся ў складзе [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]], у Лепельскім павеце [[Полацкая губэрня|Полацкай]], з [[1796]] [[Беларуская губэрня|Беларускай]], з [[1802]] [[Віцебская губэрня|Віцебскай губэрні]]. У [[вайна 1812 году|вайну 1812 году]] каля мястэчка адбылася бітва паміж расейскімі (пад камандай [[Вітгенштэйн]]а) і францускімі (пад камандай [[Віктор (маршал)|Віктора]]) войскамі. У [[1832]] па здушэньні [[паўстаньне 1830—1831 гадоў|вызвольнага паўстаньня]] расейскія ўлады скасавалі кляштар дамініканаў, па чым парафію абслугоўвалі дыяцэзіяльныя ксяндзы. У [[1843]]—[[1845]] у мястэчку збудавалі Спаса-Праабражэнскую царкву. У сяр. [[19 стагодзьдзе|XIX ст.]] у Чашніках налічвалася каля 2,5 тысячтысячаў жыхароў; сярод местачкоўцаў было нямала лёцманаў, якія наймаліся ўвесну на баркі, праводзячы іх Дзьвіною да Рыгі. У [[1868]] па здушэньні [[Паўстаньне Кастуся Каліноўскага|нацыянальна-вызвольнага паўстаньня]] расейскія ўлады гвалтоўна перарабілі касьцёл Сьвятога Лукі на царкву [[Маскоўскі патрыярхат|Маскоўскага патрыярхату]].
 
У [[1886]] у Чашніках адкрылася папяровая фабрыка. Згодна з вынікамі перапісу ([[1897]]), у мястэчку было 703 будынкі, працавалі лячэбніца, аптэка, 2 народныя вучэльні. На [[1906]] у Чашніках было 5 камяніц, 1332 драўляных будынкаў, зь якіх 642 жылыя, нежылыя — 695. У [[1909]] адкрылася меская вучэльня, пераўтвораная ў [[1913]] на вышэйшую пачатковую.
Радок 144:
|}
== Эканоміка ==
Прадпрыемствы цэлюлозна-папяровай, лёгкай, харчовай прамысловасціпрамысловасьці, па пачатковай апрацоўцы лёну.
{| class="wikitable standard collapsible collapsed" style="border: none; width: 100%; background-color: transparent;"
!Пералік прамысловых прадпрыемстваў Чашнікаў
Радок 163:
 
=== Выдатныя мясьціны ===
* Гістарычная забудова (XIX — пач. ХХ стст.стагодзьдзяў; фрагмэнты)
* Могілкі габрэйскія
* Царква Праабражэньня Гасподняга (1843—1875)