Самагубства: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
W (гутаркі | унёсак)
д +стан
W (гутаркі | унёсак)
д +спасылка
Радок 1:
[[Файл:Chatterton.jpg|міні|250пкс|Карціна ангельскага мастака [[Томас Чэртэнтан|Томаса Чэртэнтана]], які, як мяркуецца, забіў самога сябе з дапамогай [[аршэньнік]]а]]
{{Забойства}}
'''Самазабо́йства''' (''суіцы́д''; ад {{мова-la|sui caedere|скарочана}} — забіваць сябе) — мэтанакіраванае пазбаўленьне сябе жыцьця, прычыненьне сваёй уласнай сьмерці. Учыняецца пры адчуваньні стану [[Надзея|безнадзейнасьці]] тут і цяпер з адначаснай думкай аб уласнай вінаватасьці<ref>{{Артыкул|аўтар=[[Ларыса Цімошык]].|загаловак=Як родная мова дапамагае змагацца з дэпрэсiяй|спасылка=http://wwwold.zviazda.by/ru/pril/article.php?id=41806|выданьне=[[Жырандоля]]|тып=|год=27 жніўня 2009|нумар=[http://wwwold.zviazda.by/ru/pril/index.php?id=26&prilid=41800 21 (67)]|старонкі=[http://wwwold.zviazda.by/a2ttachments/41827/27gni-6.indd.pdf 6]|issn=}}</ref>. Часта зьдзяйсьняецца ад адчаю, ці растлумачваецца наяўнасьцю некаторых асноўных [[псыхічны разлад|псыхічных разладаў]], як то [[дэпрэсія]], [[біпалярны разлад]], [[шызафрэнія]], [[алькагалізм]] і [[наркаманія]]<ref>Hawton K, van Heeringen K (April 2009). «Suicide». Lancet 373 (9672): 1372–81.</ref>. Чыньнікамі могуць быць ціск альбо няшчасьці, як то фінансавыя цяжкасьці ці праблемы ў міжасабовых адносінах, якія таксама могуць гуляць значную ролю<ref>[http://www.uvm.edu/~fmagdoff/PrecariousExistence.pdf www.uvm.edu]</ref>.
 
Больш за мільён чалавек сканчаюць жыцьцё самагубствам кожны год. [[Сусьветная арганізацыя здароўя|Сусьветная арганізацыя аховы здароўя]] лічыць, што гэта трынаццатая па значнасьці прычына сьмерці ўва ўсім сьвеце<ref>Bruce Gross, Forrensic Examiner, Summer, 2006</ref>. Гэта асноўная прычына сьмерці сярод падлеткаў і дарослых да 35 гадоў<ref>[http://www.rferl.org/content/article/1071203.html "CIS: UN Body Takes On Rising Suicide Rates – Radio Free Europe / Radio Liberty 2006"]</ref>. Узровень самагубстваў вышэй сярод мужчынаў, чым сярод жанчынаў<ref>Gelder et al, 2005 p169. Psychiatry 3rd Ed. Oxford: New York</ref>. Паводле некаторых ацэнак ад 10 да 20 млн не сьмяротных спробаў самагубства робіцца кожны год ува ўсім сьвеце<ref>Bertolote JM, Fleischmann A (October 2002). "Suicide and psychiatric diagnosis: a worldwide perspective". World Psychiatry 1 (3): 181–5. ISSN 1723-8617</ref>. Да краінаў з высокім узроўнем суіцыдаў належаць тыя, дзе паказчык самагубстваў складае вышэй за 20 выпадкаў на 100 тысячаў жыхароў.
Радок 10:
 
== Беларусь ==
[[Беларусь]] знаходзіцца сярод сусьветных лідэраў па колькасьці самагубстваў<ref>{{Навіна|аўтар=[[БелаПАН]]|загаловак=Беларусі неабходная праграма прафіляктыкі суіцыдаў|спасылка=http://www.dzedzich.org/wp/2011/05/08/belarusi-neabhodnaya-pragrama-prafilaktyki-suicydau/|выдавец=[[Грамадзкае аб’яднаньне]] «[[Дзедзіч]]»|дата публікацыі=8 траўня 2011|дата доступу=29 сакавіка 2013}}</ref>. За [[2012]] год у краіне адбылося 1949 самагубстваў<ref>{{Навіна|аўтар=[[Алесь Пілецкі]]|загаловак=Летась амаль 2 тысячы беларусаў скончылі жыцьцё самагубствам|спасылка=http://m.euroradio.by/report/letas-amal-2-tysyachy-belarusau-skonchyli-zhyccyo-samagubstvam|выдавец=[[Эўрарадыё]]|дата публікацыі=28 сакавіка 2013|дата доступу=29 сакавіка 2013}}</ref>. За [[2010]] год у Беларусі больш як 77% самагубстваў учынілі працаздольныя людзі. [[Мужчына|Мужчыны]] складаюць 3/4 ад агульнай колькасьці самагубцаў і найчасьцей ідуць на самагубства ва ўзросьце 40—59 гадоў. Пры гэтым сярод самагубцаў пераважаюць жыхары [[Сяло|сельскай]] мясцовасьці<ref>{{Навіна|аўтар=[[Васіль Сямашка]]|загаловак=Тры чвэрці суіцыдаў у Беларусі ўчыняюць мужчыны|спасылка=http://by.belapan.by/archive/2011/03/24/by_media_suizid-press|выдавец=БелаПАН|дата публікацыі=24 сакавіка 2011|дата доступу=11 красавіка 2013}}</ref>. 60% самагубцаў сканчаюць жыцьцё ў стане [[Сьпірт|алькагольнага]] [[Ап'яненьне|ап'яненьня]]<ref>{{Навіна|аўтар=[[Павал Падабед]]|загаловак=Часьцей за ўсё на суіцыд адважваюцца мужчыны ва ўзросьце 40—59 гадоў, схільныя да ўжыванню алкаголю|спасылка=http://by.belapan.by/archive/2011/09/08/by_media_suicid|выдавец=БелаПАН|дата публікацыі=8 верасьня 2011|дата доступу=11 красавіка 2013}}</ref>. Найбольш распаўсюджаным спосабам зьдзяйсьненьня самагубства ёсьць {{Артыкул у іншым разьдзеле|павешаньне||en|Hanging}} (82,6%)<ref>{{Навіна|аўтар=[[Вячаслаў Будкевіч]]|загаловак=У аснове прычынаў самазабойстваў у Беларусі ляжаць сацыяльныя аспэкты, заяўляюць спэцыялісты|спасылка=http://by.belapan.by/archive/2007/11/28/200040_200041|выдавец=БелаПАН|дата публікацыі=28 лістапада 2007|дата доступу=11 красавіка 2013}}</ref>. Для каля 80% самагубцаў спроба скончыць жыцьцё ёсьць паўторнай, найчасьцей у першыя 2 месяцы пасьля папярэдняй спробы<ref>{{Артыкул|аўтар=[[Надзея Нікалаева]].|загаловак=Час ад часу думкі пра суіцыд узьнікаюць у кожнага пятага падлетка|спасылка=http://old.zviazda.by/ru/pril/article.php?id=66709|выданьне=[[Краіна здароўя]]|тып=|год=28 верасьня 2010|нумар=[http://old.zviazda.by/ru/pril/?id=29&prilid=66707 49 (218)]|старонкі=[http://old.zviazda.by/a2ttachments/66730/28ver-5.indd.pdf 5]|issn=}}</ref>.
 
== Глядзіце таксама ==
Радок 20:
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons|Category:Suicide}}
* [http://facepsy.ru/samoubijstvo.htm Самагубства з пункту гледжаньня розных тэорыяў].{{ref-ru}}
 
[[Катэгорыя:Самагубства| ]]