Віетнам: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Lš-k. (гутаркі | унёсак)
д Typo fixing using AWB
Радок 49:
У 17 ст. Дайв’ет распаўся на два княствы пад намінальнай уладай імпэратараў дынастыі Ле. У 19 ст. краіну аб’ядналі правіцелі дынастыі Нгуенаў, якія перанесьлі сталіцу з поўначы (Тхангланг — сучасны Ханой) у цэнтар (Хюэ).
 
У 1858—1884 Віетнам захапіла Францыя, падзяліўшы яго на тры часткі: Танкін (поўнач), Анам (цэнтрцэнтар) і Кахінхіну (поўдзень). У Анаме была захаваная намінальная ўлада імпэратара.
 
Пасьля японскай акупацыі (1941—1945) у выніку перамогі Жнівеньскай рэвалюцыі Віетнам 2 верасьня 1945 быў абвешчаны незалежнай дзяржавай — Дэмакратычнай Рэспублікай Віетнам (ДРВ). УследУсьлед за гэтым больш васьмі гадоў (1945—1954) краіна адстойвала свой сувэрэнітэт у вайне з Францыяй. Першым прэм’ер-міністрам i прэзыдэнтам Паўночнага Віетнама стаў [[Ха Шы Мін]].
 
У ліпені 1954 былі падпісаныя Жэнэўскія дамовы, якія замацавалі незалежнасьць, сувэрэнітэт, тэрытарыяльную цэласьць краіны і якія прадугледжвалі яе мірнае ўзьяднаньне. Аднак выкананьне дамоваў было сарванае паўднёва-віетнамскай адміністрацыяй пры падтрымцы ЗША. Амэрыканцы і іх саюзьнікі ўвялі свае войскі ў Паўднёвы Віетнам, а ў 1964—1968 і ў 1971—1972 падвяргалі ДРВ масіраваным бамбардаваньням з паветра і мора (гл.: [[Вайна ў Віетнаме]]). 27 студзеня 1973 у Парыжы была падпісаная Дамова аб спыненьні вайны і аднаўленьні міру. Войскі ЗША і воінскія кантынгенты іх саюзьнікаў пакінулі краіну. 30 красавіка 1975 у выніку наступу Віетнамскай народнай арміі і паўстаньня мясцовага насельніцтва паўднёва-вьетнамскі рэжым быў скінуты.
 
25 красавіка 1976 адбыліся ўсеагульныя выбары ў Нацыянальны Сход адзінай дзяржавы, які 2 ліпеня таго жа годагоду абвясьціў аб узьяднаньні краіны і абвясьціў стварэньне Сацыялістычнай Рэспублікі В’етнамВіетнам.
 
== Палітыка ==
Радок 64:
 
== Эканоміка ==
На кантынэнтальным шэльфе Віетнама маюцца вялікія запасы нафты і газу. Пераважна на поўначы і паўночным-захадзе засяроджаныя радовішчы вугля, вальфраму, цынку, сьвінцу, апатытавых, жалезных і марганцавых руд, тытана, волава. Маюцца запасы баксітаўбаксытаў. Краіна багатая гідрарэсурсамі.
 
У апошнія гады эканоміка краіны разьвіваецца досыць высокімі тэмпамі. У 2007 прырост ВУП дасягнуў рэкорднага за апошняе дзесяцігодзьдзе паказчыку 8,5 %, у абсалютным вылічэньні — 71,2 млрд дал. ЗША або 835 дол. ЗША на душу насельніцтва.
Радок 70:
У структуры ВУП пераважае прамысловасьць (41,8 %), значную ролю іграе сфэра паслугаў (38,2 %). У той жа час каля 75 % насельніцтва занята ў сельскай гаспадарцы.
 
Віетнам зьяўляецца адным ззь лідэраў па пастаўках на сусьветны рынак рысу, кавы, чая, чорнага перцу, натуральнага каучукакаўчука і некаторых іншых відаў сельскагаспадарчых культураў.
 
Аснову прамысловай вытворчасьці складаюць электраэнэргетыка, нафтавая і вугальная прамысловасьць, актыўна разьвіваюцца электратэхнічная, хімічная, тэкстыльная, харчовая галіны, машынабудаваньне, вытворчасьць будматэрыялаў.
Радок 86:
== Спорт ==
== Узброеныя сілы ==
Узброеныя сілы ўключаюць рэгулярны кампанэнт — Віетнамская народная армія (ВНА) і войскі Міністэрствы грамадзкай бяспекібясьпекі (МОБ), а таксама нерэгулярны — сілы народнага апалчэньня і самаабароны (НАСА). Органы вышэйшага ваеннага кіраваньня — Цэнтральны ваенны партыйны камітэт (ЦВПК), Свает нацыянальнай абароны і бясьпекі (СНАІБ), Міністэрства нацыянальнай абароны, Генэральны штаб ВНА. Вярхоўны галоўнакамандуючы ўзброенымі сіламі і старшыня СНАІБ — прэзыдэнт СРВ Нгуен Мінь Чыет (чалец ЦВПК).
 
== Дачыненьні з Беларусьсю ==