Пераклад Бібліі Гадлеўскага: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д стыль |
дапаўненьне |
||
Радок 23:
'''Перакла́д Гадле́ўскага''' — чатыры [[Беларуская мова|беларускамоўныя]] [[Эвангельлі]] й [[Апостальскія дзеі]], выдадзеныя [[лацінка]]й у 1938 року ў перакладзе [[Ксёндз|ксяндза]] [[Вінцэнт Гадлеўскі|Вінцэнта Гадлеўскага]].
У 1930 выйшла з друку «Historyja Swiataja abo Biblijnaja Staroha Zakonu», а праз два гады — «Historyja Swiataja abo Biblijnaja Nowaha Zakonu», якія зьяўляліся аўтарскай інтэрпрэтацыяй тэкстаў Бібліі. Адным зь першых Гадлеўскі паказаў лінгвістычныя магчымасьці беларускай мовы ў жанры біблійнае гісторыі. Гэтая праца стала для яго падрыхтоўчай у справе перакладу на беларускую мову Бібліі<ref name="traciak44">{{Кніга|аўтар = І.І. Трацяк.|частка = Шлях да беларускамоўнай Бібліі|загаловак = Біблія ў кантэксце беларускай культуры: Вучэб. дапам.|арыгінал = |спасылка = http://www.lib.grsu.by/library/data/resources/catalog/66752.pdf|адказны = |выданьне = |месца = Горадня|выдавецтва = [[ГрДУ]]|год = 2003|том = |старонкі = 44|старонак = |сэрыя = |isbn = 985-417-454-9|наклад = }}</ref>.
У сувязі з выхадам [[Біблія Дзекуць-Малея|пратэстанцкага перакладу Новага Запавету]] ([[Дзекуць-Малей]]/[[Антон Луцкевіч|Луцкевіч]]) група каталіцкіх сьвятароў зьвярнулася да папы рымскага Пія XI з мэмарандумам пра тое, што «народ можа стаць ахвяраю „сэктанцкіх“ уплываў, калі каталіцкія сьвятары ў Беларусі і далей ня мецьмуць магчымасьці карыстацца роднай мовай»<ref name="traciak44" />. Паводле згадкі [[Гай Пікарда|Гая Пікарды]], Вінцэнт Гадлеўскі пачаў працу над перакладам у 1933 року, «каб проціпаставіцца посьпеху нядаўна выдадзенага перакладу гэтай кнігі{{Заўвага|г. зн. Новага Запавету}}, зробленага мэтадыстамі, які мае дагматычныя памылкі, а таксама шматлікія недасканаласьці ў беларускай мове»<ref>{{Кніга|аўтар = І.І. Трацяк.|частка = Шлях да беларускамоўнай Бібліі|загаловак = Біблія ў кантэксце беларускай культуры: Вучэб. дапам.|арыгінал = |спасылка = http://www.lib.grsu.by/library/data/resources/catalog/66752.pdf|адказны = |выданьне = |месца = Горадня|выдавецтва = [[ГрДУ]]|год = 2003|том = |старонкі = 44—45|старонак = |сэрыя = |isbn = 985-417-454-9|наклад = }}</ref>.
Гадлеўскі пачаў працу над перакладам і [[Стары Запавет|Старога Запавету]], аднак загінуў падчас [[Вялікая Айчынная вайна|савецка-нямецкай вайны]] ад рук [[гестапа]]. Ягоную працу працягнуў [[Пётар Татарыновіч]], выдаўшы ў 1954 у Рыме камэнтаваныя «Sviatuju Evaneliju i Apostolskija Dziei», а ў 1974 — «Listy Sviatych Apostalau». Аднак ягоны пераклад, зазнаўшы значны ўплыў выданьня Гадлеўскага, таксама моцна насычаны [[палянізм]]амі.▼
Пераклад быў зроблены з лацінскага тэксту [[Вульгата|Вульгаты]], а таксама зь нямецкіх, польскіх, францускіх ды грэцкіх тэкстаў<ref name="traciak45">{{Кніга|аўтар = І.І. Трацяк.|частка = Шлях да беларускамоўнай Бібліі|загаловак = Біблія ў кантэксце беларускай культуры: Вучэб. дапам.|арыгінал = |спасылка = http://www.lib.grsu.by/library/data/resources/catalog/66752.pdf|адказны = |выданьне = |месца = Горадня|выдавецтва = [[ГрДУ]]|год = 2003|том = |старонкі = 45|старонак = |сэрыя = |isbn = 985-417-454-9|наклад = }}</ref>. «Čatyry Ewanelii i Apostalskija Dziei» былі падрыхтаваныя ў 1938 року і выдадзеныя [[лацінка]]й у 1939. Перакладнік выкарыстоўваў уласьцівую для польскай мовы рэлігійную тэрміналёгію і карыстаўся польскай тапанімікай.
Гай Пікарда, параўноўваючы гэты пераклад з варыянтам Луцкевіча{{Заўвага|Новы Запавет Дзекуць-Малея і Луцкевіча}}, называў яго больш дакладным, але ж горшым у літаратурным сэнсе; пазьнейшыя ж пераклады Пятра Татарыновіча і Яна Станкевіча, без сумневу, саступалі варыянту Гадлеўскага<ref name="traciak45" />.
▲Вінцэнт Гадлеўскі пачаў працу над перакладам і [[Стары Запавет|Старога Запавету]], аднак загінуў падчас [[Вялікая Айчынная вайна|савецка-нямецкай вайны]] ад рук [[гестапа]]. Ягоную працу працягнуў [[Пётар Татарыновіч]], выдаўшы ў 1954 у Рыме камэнтаваныя «Sviatuju Evaneliju i Apostolskija Dziei», а ў 1974 — «Listy Sviatych Apostalau». Аднак ягоны пераклад, зазнаўшы значны ўплыў выданьня Гадлеўскага, таксама моцна насычаны [[палянізм]]амі.
== Бібліяграфія ==
Радок 82 ⟶ 88:
|наклад =
}}
== Заўвагі ==
{{Заўвагі}}
== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}
== Вонкавыя спасылкі ==
| |||