Вікіпэдыя

Аруба: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
д →‎Індзейцы: артаграфія
→‎Гісторыя: калянізацыя
Радок 41:
 
== Гісторыя ==
 
=== Паходжаньне назвы ===
Наконт паходжаньня назвы Арубы існуе некалькі гіпотэзаў. Паводле першае, назва ''Aruba'' паходзіць ад двух [[індзейцы|індзейскіх]] словаў: ''ora'' ({{мова-be|ракушка}}) і ''oubao'' ({{мова-be|востраў, выспа}}), г. зн. «востраў ракушкаў». Паводле іншае гіпотэзы, назва вострава паходзіць ад індзейскага ''uru'' ({{мова-be|[[каноэ]]}}) і ''oubao'' ({{мова-be|востраў, выспа}}), гэтае сьведчыць аб тым, што індзейцы ўжывалі каноэ ў часе калянізацыі Арубы.
Радок 47 ⟶ 48:
 
Аруба упершыню згаданая на мапе ў 1562 годзе, тады яна была пазначаная як ''Orua''. На іншых мапах [[XVI стагодзьдзе|XVI]]—[[XVII стагодзьдзе|XVII стагодзьдзяў]] сустракаюцца такія назвы вострава як «Oruba», «Ouraba», «Uruba» й «Arouba»<ref name="indi">{{Спасылка|выдавец=Historia di Aruba|url=http://www.historiadiaruba.aw/index.php?option=com_content&task=view&id=13&Itemid=27|загаловак=De Indianen|accessdate=2008-07-06|мова=nl}}</ref>.
 
=== Індзейцы ===
Паводле археалягічных дадзеных, востраў Аруба быў насэлены задоўга да яго адкрыцьця гішпанскімі мараплаўцамі, найранейшыя яго жыхары насялялі востраў каля 2500-га году да н. э., гэта былі індзейцы зь племя [[аравакі|аравакаў]]. Яны былі рыбакамі, паляўнічымі і зьбіральнікамі, выкарыстоўвалі прымітыўныя інструмэнты, зробленыя з каменя і ракушкаў. Паводле дадзеных археалягічных дасьледаваньняў (перадусім наскальных малюнкаў ды пахаваньняў), культура індзейцаў Арубы вельмі падобная да культуры [[Паўночная Амэрыка|паўночнаамэрыканскіх]] індзейцаў<ref name="indi" />.
 
Знаходкі, якія адносяцца прыблізна да 900 году да н.  э., паказваюць, што індзейцы Арубы ўжо тады выраблялі ўручную гліняныя гаршкі і таўклі ў іх соль. Апроч таго, ўжо ў той час яны мелі сямейныя паселішчы, выкарыстоўвалі каменныя інструменты й ужывалі ўпрыгажэньні, якія рабілі з кавалкаў ракавінак. Наскальныя малюнкі арубанскіх індзейцаў знаходзяцца ў асноўным у [[пячора]]х ([[Фантэйн]], [[Гвадарыкіры]] ды інш.), яны маюць выгляд [[геамэтрычная фігура|геамэтрычных фігураў]], пасярэдзіне якіх намаляваныя людзі ці жывёлы. Верагодна, пячоры зьяўляліся культавымі месцамі індзейцаў Арубы, бо вядома, што яны ў іх ня жылі<ref name="indi" />.
 
У [[XIV стагодзьдзе|XIV стагодзьдзі]] Аруба была захопленая [[карыбы|карыбамі]].
 
=== Калянізацыя вострава ===
[[Файл:AlonsoDeOjeda.jpg|150пікс|міні|[[Алёнса дэ Ахэда]]]]
[[Наветраныя астравы]] адкрытыя гішпанцамі ([[Алёнса дэ Ахэда]] ці [[Амэрыга Вэспучы]] — на гэты конт у сучасных гісторыкаў няма адзінага меркаваньня). Ахэда, як відаць зь ягоных малюнкаў і мапаў, наведваў астравы [[Банэйр]] ды [[Кюрасао]], але не Арубу. Існуе меркаваньне, што Аруба была адкрытая колькі гадоў пазьней, падчас адной зь ягоных экспэдыцыяў.
 
Пачаткова, гішпанцы назвалі [[Наветраныя астравы]] «астравамі гігантаў» ({{мова-es|Islas de los Gigantes}}), бо мясцовае насельніцтва было значна вышэй за іх. Іншая гішпанская назва гэтых выспаў гэта ''islas inutiles'' ({{мова-be|бескарысныя, непатрэбныя астравы}}) таму што на іх не было знойдзена золата і срэбра, таксама яны апынуліся непрыдатнымі для сельскай гаспадаркі. Магчыма, сучасная назва «Антылы» паходзіць менавіта ад слова ''inutiles''
 
== Геаграфія ==
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Аруба»