ГУЛаг: розьніца паміж вэрсіямі

[[Файл :13-let-za-1 5-goda.jpg | 220px | thumb | Даведка аб датэрміновым вызваленьні зьняволенага Дзьмітраўлаґа за ўдарную працу па будаўніцтве канала Масква - — Волга]]

Сыстэма Гуляг была створаная па асабістым загадзе Сталіна <ref> [http://echo.msk.ru/programs/staliname/657435-echo/ # element-text Імем Сталіна: Гуляг на «Вялікіх будоўлях камунізму»] </ref> ад [[1929]] і атрымала далейшае разьвіцьцё з 1930 года. [[25 красавіка]] [[1930]] загадам [[ОГПУ # ОГПУ пры СНК СССР | ОГПУ]] № 130/63 ў мэтах выкананьня пастановы [[СНК СССР]] «Палажэньне аб папраўча-працоўных лагерах» ад [[7 красавіка ]] [[1930]] было арґанізавана Упраўленьне лагерамі ОГПУ (УЛАГ) (СУ СССР. 1930. № 22. С. 248). Зь лістапада [[1930]] стала зьяўляцца назва'''Гуляг''' ('''Галоўнае Упраўленьне папраўча-працоўных лагераў ОГПУ'''). [[10 ліпеня]] [[1934]] быў створаны [[Народны камісарыят унутраных спраў СССР]], у склад якога ўвайшлі пяць галоўных упраўленьняў. Адным зь іх было'''Галоўнае ўпраўленьне лагераў''' (Гуляг). У [[1934]] Ўнутранай ахове НКУС былі перападпарадкаваныя [[канвойныя войскі СССР]]. [[27 кастрычніка]] [[1934]] у Гуляг перайшлі ўсе папраўча-працоўныя ўстановы Наркамата юстыцыі РСФСР.

[[4 студзеня]] [[1936]] быў сфармаваны Інжынерна-будаўнічы адзьдзел НКУС, [[15 студзеня]] 1936 - — Упраўленьне асаблівага будаўніцтва, [[3 сакавіка]] 1936 - — Галоўнае ўпраўленьне будаўніцтва шашэйных дарог (ГУШОСДОР). У вядзеньні НКУС знаходзіліся такія прадпрыемствы, як Галоўнае ўпраўленьне па будаўніцтве горна-металургічных прадпрыемстваў, Галоўгідрабуд, Галоўпрамбуд, [[Дальбуд]] (Галоўнае ўпраўленьне будаўніцтва Далёкае Поўначы) і інш. Гуляг быў расфармаваны ў адпаведнасьці з загадам [[МУС СССР]] № 020 ад [[25 студзеня]] [[1960]] паводле Пастановы [[Савет Міністраў СССР | Савету Міністраў СССР]] № 44-16 ад [[13 студзеня]] [[1960]] і ў сувязі з Указам [[Прэзідыум Вярхоўнага Савета СССР | Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР]] ад [[13 студзеня]] [[1960]] «Аб скасаваньні МУС СССР».

Да стварэньня ГУЛяг ў РСФСР кіраўніцтва большасьцю месцаў зьняволеньня было ўскладзена на адзьдзел выкананьня пакараньняў [[Народны камісарыят юстыцыі РСФСР | Народнага камісарыята юстыцыі РСФСР]] і [[Галоўнае ўпраўленьне прымусовае працы]] пры [[Народны камісарыят унутраных спраў РСФСР | Народным камісарыяце ўнутраных спраў РСФСР]]. Пасьля Кастрычніцкай рэвалюцыі да 1934 года агульныя турмы знаходзіліся ў падпарадкаваньні рэспубліканскіх народных камісарыятаў юстыцыі й ўваходзілі ў сыстэму [[Галоўнае ўпраўленьне папраўча-працоўных устаноў | Галоўнага ўпраўленьня папраўча-працоўных устаноў]]. [[25 ліпеня]] [[1922]] [[СНК РСФСР | Савет народных камісараў]] прыняў пастанову аб засяроджваньні кіраўніцтва асноўнымі месцамі зьняволеньня (акрамя агульных турмаў) у адным ведамстве й крыху пазней, у кастрычніку таго ж года, быў створаны адзіны орган ў сыстэме [[Народны камісарыят унутраных спраў СССР | НКУС]] - — Галоўнае ўпраўленьне месцамі зьняволеньня.

У [[1934]] у агульныя турмы былі перададзеныя ў Гулаг НКУС СССР, а ў верасьні [[1938]] - — у складзе НКУС было створана самастойнае ''Галоўнае турэмнае кіраванне''.

3 жніўня 1933  г. пастановай СНК СССР сьцвярджаецца [[Папраўча-Працоўны Кодэкс Беларускай ССР (1933) | Папраўча-Працоўны Кодэкс Беларускай ССР]], прапісваць розныя аспэкты функцыянаваньня ІТЛ. У прыватнасьці, кодэксам прадпісваецца выкарыстаньне працы зьняволеных <ref group="~"> Глядзіце арт. 70, «у месцах пазбаўлення волі арганізуюцца прадпрыемства індустрыяльнага тыпу ...» </ref> і ўзаконьваньнем практыцы заліку двух дзён ўдарнай працы за тры дні тэрміну <ref group="~"> Артыкул 127: «"Наглядальныя камісіі могуць заахвочваць асабліва прадуктыўную працу пазбаўленых свабоды , якія адбываюць спасылку з папраўча-працоўнымі працамі й выконваюць папраўча-працоўныя работы без пазбаўленьня волі, шляхам заліку двух дзён асабліва плённай працы за тры дні тэрміну »". </ref>, шырока ужывальная для матывацыі зняволеных пры будаўніцтве [[Беламорска-Балтыйскі канал | Беламорканала]].

== Заўвагі ==