Іван Чымбург: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
артаграфія, стыль |
|||
Радок 1:
{{Філёзаф
| Імя = Іван Савіч Чымбург
| Арыгінальнае імя =
| Жанчына = <!-- любое значэньне, калі так -->
| Партрэт =
| Памер =
| Апісаньне =
| Імя пры нараджэньні =
| Дата нараджэньня = {{Нарадзіўся|27|1|1904|0|1}}
| Месца нараджэньня = в. Еўлічы Слуцкага павету Менскай губэрні (цяпер [[Слуцкі раён]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]])
| Дата сьмерці = 1978
| Месца сьмерці =
| Школа =
| Пэрыяд =
| Кірунак =
| Зацікаўленасьці = [[Дыялектычны матэрыялізм|дыямат]]
| Ідэі =
| Папярэднікі = [[Карл Маркс]], [[Фрыдрых Энгельс]]
| Наступнікі =
| Грамадзянства =
| Сайт =
| ВікіКрыніца =
| ВікіКрыніца пераклады на беларускую =
}}
{{вікіфікаваць}}
Радок 4 ⟶ 28:
== Біяграфія ==
Нарадзіўся Іван Савіч Чымбург 27 студзеня 1904 г. у вёсцы Еўлічы Слуцкага павету Менскай губэрні (цяпер [[Слуцкі раён]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]]) у сям’і селяніна-серадняка. Акрамя яго, у сям’і былі яшчэ 2 браты і сястра. Гаспадарка бацькоў складалася з 3 дзесяцін ворнай зямлі, 15 дзесяцін сенажаці, 1 каня і 1 каровы. Маці памерла, калі Івану было 6 год.
Месцам вучобы Iван Савіч абраў [[Саратаў]]скі дзяржаўны ўнівэрсытэт. У [[1927]] годзе ён скончыў прававое аддзяленьне факультэта права і гаспадаркі і быў рэкамэндаваны ў асьпірантуру па спэцыяльнасьці «іфымінальнае права і крымінальны працэс». Але паколькі ў Саратаўскім губэрнскім судзе і пракуратуры не было месца для праходжаньня практыкі, ён быў накіраваны ў [[Курск]]ую губэрнскую пракуратуру. Па заканчэньні практыкі яму прапанавалі заняць пасаду сьледчага камэры сьледчага ўпраўленьня абласной пракуратуры ў горадзе Новы Аскол Курскай вобласьці, на што ён даў згоду. На гэтай пасадзе Iван Савіч працаваў ад кастрычніка 1927
Напачатку [[1931]] году
▲Месцам вучобы Iван Савіч абраў [[Саратаў]]скі дзяржаўны ўнівэрсытэт. У [[1927]] годзе ён скончыў прававое аддзяленьне факультэта права і гаспадаркі і быў рэкамэндаваны ў асьпірантуру па спэцыяльнасьці «іфымінальнае права і крымінальны працэс». Але паколькі ў Саратаўскім губэрнскім судзе і пракуратуры не было месца для праходжаньня практыкі, ён быў накіраваны ў [[Курск]]ую губэрнскую пракуратуру. Па заканчэньні практыкі яму прапанавалі заняць пасаду сьледчага камэры сьледчага ўпраўленьня абласной пракуратуры ў горадзе Новы Аскол Курскай вобласьці, на што ён даў згоду. На гэтай пасадзе Iван Савіч працаваў ад кастрычніка 1927 ад траўню 1930 году. Тут ён кіраваў апэрацыямі па ліквідацыі дзьвюх бандаў, якія займаліся рабаўніцтвам і тэрарыстычнымі актамі. Браў удзел у правядзеньні хлебанарыхтоўчых кампаній і калектывізацыі сельскай гаспадаркі, а пасьля ўваходзіў у склад раённай «тройкі» па выкараненьні дапушчаных перагібаў. Таксама абіраўся сябрам Новааскольскага гарадзкога савету, працаваў пазаштатным інструктарам райкаму камсамолу. [[13 траўня]] 1930 году быў пераведзены на работу ў горад [[Варонеж]] на пасаду сьледчага ўпраўленьня абласной пракуратуры.
▲Напачатку [[1931]] году лёс Iвана Савіча вельмі моцна зьмяніўся. Ён пакінуў працу ў органах пракуратуры назаўсёды і пачаў новы шлях у сыстэме адукацыі. Спачатку гэта была пасада асыстэнта катэдры дыялектычнага і гістарычнага матэрыялізму Варонескага заавэтінстытуту. Тут жа ўвесну 1931 году ён быў прыняты кандыдатам у сябры ВКП(б). У верасьні [[1933]] году паступіў у асьпірантуру Маскоўскага інстытута гісторыі, філязофіі і літаратуры. Адначасова выконваў абавязкі дацэнта катэдры дыялектычнага і гістарычнага матэрыялізму Маскоўскага інстытута народнагаспадарчага ўліку. [[25 чэрвеня]] [[1936]] году Iван Савіч Чымбург абараніў дысэртацыю на ступень кандыдата філязофскіх навук па тэме «Крытыка Плеханаўскага разуменьня клясаў ды клясавай барацьбы». Дысэртацыя была зацьверджана толькі 25 красавіка [[1938]] году. Па рашэньні камісіі па разьмеркаваньні асьпірантаў, якія закончылі навучаньне, Iван Савіч быў накіраваны на працу ў БДУ.
=== Вяртаньне ў Беларусь ===
Па прыезьдзе ў Менск Іван Чымбург пачаў працаваць дацэнтам катэдры сацыяльна-эканамічных дысцыплін гістарычнага факультэта БДУ. У кастрычніку 1936 г. ён быў прызначаны дэканам гістарычнага факультэта, зьмяніўшы на гэтай пасадзе акадэміка [[Васіль Шчарбакоў|Васіля Карпавіча Шчарбакова]], які неўзабаве быў арыштаваны і расстраляны.
У гэты час на гістфаку дзейнічала толькі 4 катэдры — старажытнага сьвету і сярэднявечча, гісторыі СССР, новай гісторыі, сацыяльна-эканамічных дысцыплін. Аднак і для гэтых катэдраў катастрафічна не хапала выкладчыкаў. Новы дэкан заключыў дамовы з шэрагам выкладчыкаў ВНУ Масквы і Ленінграда, аднак прыехаў толькі адзін зь іх. Пошукі і вынішчэньне «ворагаў народа» цалкам адбіваліся на якасьці выкладаньня, з-за адсутнасьці выкладчыкаў лекцыі чыталіся выпадковымі людзьмі і г. д. 3 гэтым, аднак, Iван Савіч нічога зрабіць ня мог. Але ягоная спроба крыху ўзьняць работу факультэта, відавочна, была заўважана, бо ён прызначаецца прарэктарам па вучэбнай частцы, а напрыканцы чэрвеня — пачатку ліпеня 1937 году выконвае абавязкі рэктара ўнівэрсытэту.
3 ліпеня 1937 г. быў прызначаны новы рэктар —
Ад магчымага арышту I. С. Чымбурга выратавала адсутнасьць «кампрамату» на яго, паколькі ён адносна нядаўна вярнуўся на радзіму. У ліпені 1937 году ў аўтабіяграфіі Іван Савіч пісаў, што «ні да трацкізму, ні да правага апартунізму, ператварыўшыхся пасьля ў банду дывэрсантаў, ніколі не належаў... прымаў актыўны ўдзел у барацьбе з трацкізмам... У 1935 г. актыўна ўдзельнічаў у выкрыцьці ворага народа Прыюшына, працаваўшага тады дырэктарам Маскоўскага інстытута гісторыі, філязофіі і літаратуры».
Тым ня менш I. С. Чымбург быў выключаны з кандыдатаў у сябры ВКП(б) з-за ўтойваньня фактаў наяўнасьці рэпрэсаваных сваякоў (стрыечных братоў бацькі), прымяненьня бацькам наёмнай працоўнай сілы, дапушчэньня трацкісцкага выразу падчас выступленьня на настаўніцкай канфэрэнцыі. Справа была перададзена ў камісію партыйнага кантролю пры ЦК КП(б)Б, але гэтыя факты не пацьвердзіліся не ў сэнсе адсутнасьці рэпрэсаваных сваякоў, а ў тым, што ён гэтых фактаў не хаваў. Ён быў адноўлены як кандыдат у члены ВКП(б), а ў [[1939]] годзе стаў членам партыі. На ранейшай пасадзе ён, аднак, ня быў адноўлены, але з кастрычніка 1937 па кастрычнік 1938 г. кіраваў катэдрай сацыяльна-эканамічных дысцыплін БДУ, а пасьля загадваў катэдрай асноў марксізму-ленінізму.
Радок 85 ⟶ 108:
{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Чымбург, Іван}}
[[Катэгорыя:Беларускія філёзафы]]
[[Катэгорыя:Беларускія пэдагогі]]
[[Катэгорыя:Рэктары БДУ]]
▲[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў 1904 годзе]]
[[Катэгорыя:Памерлі ў 1978 годзе]]
[[Катэгорыя:Кандыдаты філязофскіх навук]]
| |||