Ігнат Дварчанін: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д r2.6.4) (робат дадаў: ru:Дворчанин, Игнат Семёнович |
Катэгорыя:Беларускія парлямэнтарыі Польскай Рэспублікі (1918—1939), выпраўленьне спасылак |
||
Радок 1:
{{Палітык
|імя = Ігнат Дварчанін
'''Ігнат Сымонавіч Дварчанін''' (пс. ''І. Гудок'', ''І. Ладанчук'', ''І. Д-н'', ''І. Д.''; {{Дата ў старым стылі|[[8 чэрвеня]]|[[1895]]|[[27 траўня]]}}, в. [[Погіры (Дзятлаўскі раён)|Погіры]], [[Слонімскі павет]], цяпер [[Дзятлаўскі раён]] — [[8 сьнежня]] [[1937]], [[Ленінград]]?) — грамадзкі дзяяч беларускага нацыянальна-дэмакратычнага Адраджэньня, навуковец, паэт, пісьменьнік, літаратуразнавец. Доктар філязофіі ([[1925]]).▼
|жанчына = <!-- любое значэньне, калі так -->
|выява = Dvarczanin.jpg
|памер =
|подпіс_пад_выявай =
|пасада = дэпутат Сойму Польскай рэспублікі
|пачатак_тэрміну = 1928
|канец_тэрміну = 1930
|прэзыдэнт =
|прэм'ер-міністар =
|папярэднік =
|наступнік =
|пасада2 =
|пачатак_тэрміну2 =
|канец_тэрміну2 =
|папярэднік2 =
|наступнік2 =
|прэм'ер-міністар2 =
|прэзыдэнт2 =
|пасада3 =
|пачатак_тэрміну3 =
|канец_тэрміну3 =
|папярэднік3 =
|наступнік3 =
|прэм'ер-міністар3 =
|прэзыдэнт3 =
|пасада4 =
|пачатак_тэрміну4 =
|канец_тэрміну4 =
|папярэднік4 =
|наступнік4 =
|прэм'ер-міністар4 =
|прэзыдэнт4 =
|пасада5 =
|пачатак_тэрміну5 =
|канец_тэрміну5 =
|папярэднік5 =
|наступнік5 =
|прэм'ер-міністар5 =
|прэзыдэнт5 =
|пасада6 =
|пачатак_тэрміну6 =
|канец_тэрміну6 =
|папярэднік6 =
|наступнік6 =
|прэм'ер-міністар6 =
|прэзыдэнт6 =
|дата_нараджэньня = {{Дата ў старым стылі|[[8 чэрвеня]]|[[1895]]|[[27 траўня]]}}
|месца_нараджэньня = в. [[Погіры (Дзятлаўскі раён)|Погіры]], [[Слонімскі павет]], цяпер [[Дзятлаўскі раён]]
|дата_сьмерці = {{Памёр|8|12|1937}}
|месца_сьмерці = [[Санкт-Пецярбург|Ленінград]]?
|нацыянальнасьць =
|назва_палітычнай_арганізацыі = <!-- Рух, Аб’яднаньне, і пад. Неабавязковы. Па змоўчаньні — «Партыя» -->
|партыя = 1)[[Беларуская сацыялістычная грамада|БСГ]] (1917—1918)<br />2) [[Беларуская партыя сацыялістаў-рэвалюцыянэраў|БПСР]] (1918—1924)<br />3)[[Беларуская сялянска-работніцкая грамада|БСРГ]] (ад 1926)
|муж =
|жонка =
|сужэнец =
|дзеці =
|бацька =
|маці =
|род =
|адукацыя =
|рэлігія =
|подпіс =
|узнагароды =
}}
▲'''Ігнат Сымонавіч Дварчанін''' (пс. ''І. Гудок'', ''І. Ладанчук'', ''І. Д-н'', ''І. Д.''; {{Дата ў старым стылі|[[8 чэрвеня]]|[[1895]]|[[27 траўня]]}}, в. [[Погіры (Дзятлаўскі раён)|Погіры]], [[Слонімскі павет]], цяпер [[Дзятлаўскі раён]] — [[8 сьнежня]] [[1937]], [[Санкт-Пецярбург|Ленінград]]?) — грамадзкі дзяяч беларускага нацыянальна-дэмакратычнага Адраджэньня, навуковец, паэт, пісьменьнік, літаратуразнавец. Доктар філязофіі ([[1925]]).
== Біяграфія ==
Радок 7 ⟶ 79:
З траўня [[1915]] году служыў у расейскім войску, з восені [[1916]] — ваяваў на Заходнім фронце. Падпаручнік.
З чэрвеня [[1917]] у [[Менск]]у. Сябра [[Беларуская сацыялістычная грамада|БСГ]], [[Цэнтральная Беларуская Вайсковая Рада|Цэнтральнай беларускай вайсковай рады]]. Напрыканцы сьнежня 1917 езьдзіў да бацькоў-бежанцаў ў [[Новачаркаск]].
З [[сакавік]]а [[1918]] году сакратар культурна-асьветніцкага аддзелу [[Беларускі нацыянальны камісарыят|Белнацкам]]у ў [[Масква|Маскве]]. Сябра [[Беларуская партыя сацыялістаў-рэвалюцыянэраў|БПСР]].
Браў актыўны ўдзел у нарадзе настаўнікаў беларускіх школ [[21 ліпеня|21]]-[[23 ліпеня]] [[1918]]. Са жніўня 1918 году вярнуўся на Бацькаўшчыну. Ператварыў пачатковую школу ў вёсцы [[Пецюкі]] ў беларускую.
Радок 15 ⟶ 87:
У [[1919]] годзе на Віленскіх беларускіх настаўніцкіх курсах арыштаваны польскімі ўладамі як эсэраўскі актывіст, накіраваны ў лягер для інтарнаваных у [[Беласток]]. Уцёк зь лягеру і перабраўся ў Менск, дзе стаў студэнтам беларускага пэдінстытута.
Са сьнежня [[1920]] году да ліпеня [[1921]] году ў [[Вільня|Вільні]]. Працуе вартаўніком, пісарам у канцылярыі беларускага аддзелу ў Дэпартамэнце асьветы, настаўнікам у мястэчку [[Сьвір (
Выконваў даручэньні Віленскага [[Беларускі нацыянальны камітэт (Вільня)|БНК]], Цэнтральнай беларускай школьнай рады. У летку [[1921]] году накіраваны БНК у [[Латвія|Латвію]]. Там чытае лекцыі па беларусазнаўстве на настаўніцкіх курсах у [[Дзьвінск]]у. Адзін з заснавальнікаў культурна-асьветніцкага таварыства «[[Бацькаўшчына]]», уваходзіў у яго кіраўніцтва.
У верасьні 1921 удзельнічаў у беларускай канфэрэнцыі ў [[Прага|Празе]]. Накіраваны [[Таварыства беларускай школы|ТБШ]] на вучобу ў Праскі [[Карлаў унівэрсытэт]] на гісторыка-філялягічны факультэт, які скончыў у [[1925]] годзе. У [[1926]] годзе абараніў дысэртацыю на тэму «''Францішак Скарына як культурны дзяяч і гуманіст на беларускай ніве''».
У [[1924]] годзе стварыў у Празе арганізацыю Незалежных сацыялістаў. Быў старшынём Аб’яднаньня прагрэсіўных беларускіх студэнтаў у Празе, сябрам Беларускай рады, рэдактарам «''Бюлетэня Аб’яднаньня беларускіх студэнцкіх арганізацый''» і часопісу «[[Перавіасло]]».
У [[1926]] вярнуўся ў Вільню. Актыўна далучыўся да беларускага нацыянальнага руху, асабліва да леварадыкальнага крыла. Сябра [[Беларуская сялянска-работніцкая грамада|БСРГ]]. Сакратар Беларускага выдавецкага таварыства. У [[1927]] — настаўнік літаратуры Віленскай беларускай гімназіі.
Пераклаў на беларускую мову паэму [[Аляксандар Блок|Аляксандра Блока]] «Дванаццаць» ([[Вільня]], [[1926]]).
Радок 30 ⟶ 102:
Склаў і выдаў у 1927 годзе «''Хрэстаматыю новай беларускай літаратуры''». З 1927 супрацоўнічаў з часопісамі «[[Родныя гоні]]», «[[Маланка (часопіс)|Маланка]]». Быў рэдактарам газэты «[[Narodny zwon]]».
У [[1928]] годзе абраны ў польскі сойм ад сьпісу № 39 «Змаганьне за інтарэсы работнікаў і сялян» па выбарчаму акругу № 61: [[Наваградак]]. Сябра Беларускага рабоча-сялянскага пасольскага клюбу «Змаганьне». Сябра Галоўнай управы [[Таварыства беларускай школы|ТБШ]].
У [[1930]] арыштаваны польскімі ўладамі. [[12 студзеня]] [[1930]] асуджаны на працэсе па справе беларускага клюбу «Змаганьне». Атрымаў агулам 8 год турмы. Таго самага году беспасьпяхова ізноў вылучаўся на выбарах у сэйм ад Беларускага сялянска-работніцкага блёку. Сядзеў у вязьніцы ў Равічу<ref>[
Вызвалены [[15 верасьня]] [[1932]] у выніку абмену палітвязьнямі паміж [[Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік|СССР]] і [[Польшча
З [[лістапад]]а [[1932]] працаваў у [[Нацыянальная акадэмія навук Беларусі|АН БССР]] у камісіі па вывучэньню Заходняй Беларусі і КП(б)Б. Выконваў абавязкі дырэктара Інстытута мовазнаўства.
Арыштаваны [[16 жніўня]] [[1933]] па справе [[Беларускі нацыянальны цэнтар|Беларускага нацыянальнага цэнтру]]. Судовая калегія [[АДПУ БССР]] ад [[9 студзеня]] [[1934]] году прысудзіла да вышэйшай меры пакараньня, якая была зьменена на 10 год пазбаўленьня волі. Высланы на [[Салаўкі]], пасьля на будаўніцтве [[Беламорска-Балтыйскі канал|Беламорска-Балтыйскага каналу]].
Пастановаю «тройкі» [[НКВД|НКУС]] па Ленінградзкай акрузе ад [[25 лістапада]] [[1937]] атрымаў новы вырак да вышэйшай меры пакараньня. Расстраляны [[8 сьнежня]] [[1937]].
Рэабілітаваны [[16 жніўня]] [[1956]].
Яго родны брат [[Іларыён Дварчанін]], беларускі грамадзкі дзяяч, загінуў у савецкіх лягерах.
== Крыніцы ==
{{Зноскі}}
== Вонкавыя спасылкі ==
Радок 57 ⟶ 132:
[[Катэгорыя:Беларускія літаратары]]
[[Катэгорыя:Беларускія навукоўцы]]
[[Катэгорыя:Беларускія
[[Катэгорыя:Дэпутаты Сойму Польскай Рэспублікі (1918—1939)]]
[[Катэгорыя:Сябры ТБШ]]
[[Катэгорыя:Рэпрэсаваныя ў Польскай Рэспубліцы (1918—1939)]]
[[Катэгорыя:Рэпрэсаваныя ў БССР]]
[[Катэгорыя:Расстраляныя беларускія літаратары]]
| |||