Вікіпэдыя

Астроўна: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
дапаўненьне, выява, стыль
Радок 5:
| Арыгінальная назва =
| Краіны = Беларусі
| Адміністрацыйная адзінка = [[КраінаВобласьці Беларусі|Вобласьць]]
| Назва адміністрацыйнай адзінкі = {{Сьцяг[[Віцебская вобласьць|Беларусь}}Віцебская]]
| Адміністрацыйная адзінка2 = [[ВобласьціРаёны Беларусі|ВобласьцьРаён]]
| Назва адміністрацыйнай адзінкі2 = [[ВіцебскаяБешанковіцкі вобласьцьраён|ВіцебскаяБешанковіцкі]]
| Адміністрацыйная адзінка3 = [[Раёны Беларусі|Раён]]
| Назва адміністрацыйнай адзінкі3 = [[Бешанковіцкі раён|Бешанковіцкі]]
| Першыя згадкі = [[1546]] год▼
| Сельсавет = [[Астровенскі сельсавет|Астровенскі]]
▲| Першыя згадкі = [[1546]] год
| Колькасьць насельніцтва = 1200 чал.<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | дата публікацыі = | url = http://www.lib.vitebsk.net/PRIDVINIE-1/VELCOME/Beshenkovichi_v1.htm| загаловак = в. Астроўна| фармат = | назва праекту = | выдавец = Сайт Витебской облстной библиотеки| дата = 3 красавіка 2011 | мова = | камэнтар = }}</ref>
| Магдэбурскае права = [[XVIII стагодзьдзе|XVIII ст.]]
| Колькасьць насельніцтва = 1,2 тыс. чал.
| Год падліку насельніцтва = 1990
| Колькасьць двароў = 535
| Шырата паўшар'е = паўночнае
| Шырата градусаў = 55
Радок 24 ⟶ 25:
| Даўгата хвілінаў = 53
| Даўгата сэкундаў =
| Commons = Category:Astroǔna
| Колер = {{Колер|Беларусь}}
}}
'''Астроўна'''  — [[вёска]] ў [[Беларусь|Беларусі]], на возеры [[Астроўна (возера)|Астроўна]]. Цэнтар [[Астровенскі сельсавет|сельсавету]] [[Бешанковіцкі раён|БешанковіцкімБешанковіцкага раёнераёну]] [[Віцебская вобласьць|Віцебскай вобласьці]]. Насельніцтва 1,2 тыс. чал. ([[1990]]). Знаходзіцца за 33  км на ўсход ад [[Бешанковічы|Бешанковічаў]].
 
Астроўна — даўняе [[Магдэбургскае права|магдэбургскае]] [[мястэчка]] [[Полацкае ваяводзтва|гістарычнай Полаччыны]], радзіма [[Леў Сапега|Льва Сапегі]].
У [[1557]] годзе тут нарадзіўся [[Леў Сапега]]. У [[1812]] годзе мела месца [[Бітва пад Астроўна]].
 
== Гісторыя ==
Яшчэ ў [[1520-я]] [[Ваяводы віцебскія|ваявода віцебскі]] [[Іван Сапега (сын Багдана)|Іван Сапега]] заснаваў [[Астровенскі замак]]. Гэтыя землі належалі да маёнтку Палонна ў складзе [[Полацкае ваяводзтва|Полацкага ваяводзтва]] і засталіся яму і брату Янушу ў спадчыну ад маці, князёўны Фядоры Друцкай-Сакалінскай. Першы пісьмовы ўспамін пра Астроўну як спадчыну дзяцей І. Сапегі датуецца [[1546]], калі ягоная ўдава атрымала вялікакняскі дазвол заснаваць каля замка [[мястэчка]]. Пазьней маёнткам валодалі сын [[Іван Сапега (сын Івана)|Іван (сын Івана)]] і [[Міхал Сапега (сын Януша)|Міхал (сын Януша)]] Сапегі. У [[1591]] Астроўна перайшла да [[Рыгор Сапега|Рыгора]], сына І. Сапегі. Цягам [[1600]]—[[1633]] гэтым абшарам валодаў адзіны сын Рыгора, [[Аляксандар Дажбог Сапега]]. Адначасна частка Астроўна належала ўнукам Януша, Мікалаю і Льву Сапегам, потым сыну Мікалая, [[Фёдар Сапега|Фёдару]].
 
[[Файл:Astroǔna. Астроўна (C.W. v. Faber, XIX).jpg|245пкс|міні|У ваколіцах Астроўна, [[1830-я]]]]
 
У [[1622]] [[Аляксандар Дажбог Сапега|А. Д. Сапега]] заснаваў у Астроўна кляштар дамініканаў. Па ягонай сьмерці частка Астроўна адыйшла да дачкі Ганны і яе мужа Станіслава Нарушэвіча. Удзел Фёдара ў [[1650]] падзялілі сыны ягоных сясьцёр — [[Валовічы]], [[Трызны]] і [[Камароўскія]].
 
У выніку [[першы падзел Рэчы Паспалітай|першага падзелу Рэчы Паспалітай]] ([[1772]]) Астроўна апынулася ў складзе [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]], дзе зрабілася цэнтрам воласьці Сеньненскага павету [[Магілёўская губэрня|Магілёўскай губэрні]]. На кан. [[XVIII стагодзьдзе|XVIII ст.]] у мястэчку было 19 двароў. У гэты час тут [[Год|рэгулярна]] з [[15 жніўня]] да [[1 верасьня]] праводзіўся кірмаш.
 
У пачатку [[Вайна 1812 году|Вайны 1812 году]] у ваколіцах Астроўна адбылася [[Бітва пад Астроўна|бітва]] паміж французскім авангардам Ж. Мюрата і і часткай сілаў I Заходняй арміі М. Б. Барклая дэ Толі. Станам на [[1888]] у мястэчку было 70 дамоў, у пач. [[XX стагодзьдзе|XX ст.]] — 126 дамоў.
 
[[1 студзеня]] [[1919]] згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі Астроўна ўвайшла ў склад [[БССР|Беларускай ССР]], аднак [[16 студзеня]] Масква адабрала мястэчка разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі ў склад [[РСФСР]]. У [[1924]] Астроўну вярнулі ў склад БССР, дзе яна зрабілася цэнтрам сельсавету. Станам на [[1969]] у вёсцы было 264 двары, на [[1990]] — 535 двароў.
 
== Насельніцтва ==
* '''[[XVIII стагодзьдзе]]''': [[1800]] — 97 чал.
* '''[[XIX стагодзьдзе]]''': [[1888]] — 469 чал.
* '''[[XX стагодзьдзе]]''': [[1901]] — каля 300 чал.; [[1969]] — 851 чал.<ref>[[Вячаслаў Насевіч]]. Астроўна // {{Літаратура/ЭГБ|1к}} С. 224.</ref>; [[1990]] — 1,2 тыс. чал.<ref>[[Вячаслаў Насевіч]]. Астроўна // {{Літаратура/ЭГБ|1к}} С. 223.</ref>
 
== Інфраструктура ==
У Астроўна працуюць сярэдняя школа, лякарня, дом культуры, бібліятэка, пошта.
 
== Турыстычная інфармацыя ==
 
=== Выдатныя мясьціны ===
* Касьцёл Найсьв. Тройцы (XVI ст.; цяпер на балансе [[Беларускі экзархат Маскоўскага патрыярхату|БЭМП]])
 
=== Страчаная спадчына ===
* Ратуша (XVIII ст.)
* Сынагога
* Царква
 
== Вядомы асобы ==
* [[Леў Сапега]] ([[1557]]—[[1633]]) — выбітны дзяржаўны і вайсковы дзяяч [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]]
 
== Крыніцы ==
{{Зноскі}}
 
== Літаратура ==
* {{Літаратура/ЭГБ|1}}
* [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_VII/726 Ostrowno (1)] // {{Літаратура/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|7}}▼
 
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons|Category:Astroǔna}}
* {{Спасылка | аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | дата публікацыі = | url = http://www.radzima.org/be/miesca/astrouna.html | загаловак = Астроўна | фармат = | назва праекту = | выдавец = [[Radzima.org]] | дата = | мова = | камэнтар = }}
▲* [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_VII/726 Ostrowno (1)] // {{Літаратура/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|7}}
 
{{Астровенскі сельсавет}}
{{Месты і мястэчкі гістарычнай Полаччыны}}
 
[[Катэгорыя:Населеныя пункты Бешанковіцкага раёну]]
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Астроўна»