Паліцэйская дубінка

Паліцэйская дубінка — несьмяротная зброя (спэцсродак), якая выкарыстоўваецца супрацоўнікамі праваахоўных органаў (паліцыянтамі), ахоўных ды сілавых структураў, крымінальна-выпраўленчае сыстэмы. Паліцэйскія дубінкі й палкі належаць да халоднай зброі ўдарнага дзеяньня.

Паліцэйскія дубінкі выкарыстоўваюцца для нанясеньня ўдараў і абароны ад іх, а таксама для кантролю ды ўтрыманьня суперніка.

Канструкцыя

У залежнасьці ад мадэлі дубінкі, яе канструкцыя, матэрыял, вага, даўжыня й таўшчыня могуць быць рознымі. Раней паліцэйскія дубінкі выраблялі з трывалых пародаў дрэва, у наш час іх часьцей за ўсё робяць з гумы й палімэрнага сынтэтычнага матэрыялу, радзей з плястыку, яшчэ радзей — мэталічныя.

Гумавыя дубінкі бываюць гнуткія й нягнуткія, у апошніх можа быць усталяваны мэталічны стрыжань-стрыжань ці ж трубка, па якой перакочваюцца сталёвыя шарыкі. Мэталічныя дубінкі — часьцей за ўсё тэлескапічныя, рознае гнуткасьці, даўжынёю ад 20 см у складзеным да 60 см у баявым становішчы (рассоўвацца яны могуць уручную ці ж аўтаматычна, пад дзеяньнем спружыны).

У шматлікіх заходніх краінах у ходу дубінка, якая мае мэталічны стрыжань, акружаны гумаю. Сканчаецца яна гнуткім участкам з гумы ці скуры (часам са сьвінцом). З дапамогаю гэтай зброі, як правіла, наносяць аглушальныя ўдары.

Нарэшце, на ўзбраеньні праваахоўных органаў шэрагу заходніх краінаў знаходзяцца спецсродкі ў выглядзе паліцэйскіх дубінкаў, пры націску на спускавую кнопку «страляльных» зарадам Ірытанту. Таксама існуюць мадэлі дубінкаў з убудаваным электрошокерам.

Большасьць сучасных дубінкаў звычайна маюць вылучаную ручку й раменную завесу, дзякуючы якое дубінка не выскоквае з рук уладальніка. Ручка, як правіла, разьлічана на адну руку.

Гісторыя ўжываньня

Штатныя ўзоры паліцэйскіх дубінкаў зьяўляюцца ў XIX стагодзьдзі, са зьяўленьнем у краінах Эўропы нацыянальнае паліцыі (мелае цэнтралізаваную сыстэму забесьпячэньня й падрыхтоўкі асабовага складу).

У паліцыі замежных дзяржаваў

На ўзбраеньне ангельскае паліцыі кароткія (даўжынёю каля 460 мм) прамыя дубінкі зь цьвёрдых пародаў дрэва (billy club) зьявіліся ў 1848 годзе, у віктарыянскую эпоху. З 1930-х гадоў іх пачалі вырабляць з гумы.

На ўзбраеньні паліцыі Японіі прамая драўляная дубінка «кэйба» паступіла ў 1946 годзе (раней, паліцэйскія былі ўзброены кароткімі мячамі й незавостранымі кінжаламі «дзюттэ»).

У айчынных праваахоўных структурах

20 траўня 1881 году міністар унутраных справаў Расейскае імпэрыі накіраваў даклад імпэратару з просьбаю ўзброіць ніжніх чыноў пецярбурскае паліцыі «драўлянымі булавамі» наўзамен шашкаў драгунскага ўзору. Нягледзячы на адмову імпэратара, ужо вырабленыя раней паліцэйскія «драўляныя булавы» выдалі некаторым паліцыянтам.

У 1941—1944 годзе на акупаванай тэрыторыі БССР драўляныя ды гумовыя дубінкі знаходзіліся на ўзбраеньні супрацоўнікаў лягернае й дапаможнае паліцыі (паліцаяў).

У СССР пытаньне пра ўзбраеньне міліцыі гумовымі палкамі ставілася ня раз, але толькі ў ліпені 1962 году ў адпаведнасьці з загадам міністра ўнутраных справаў СССР «Пра прыняцьце на ўзбраеньне міліцыі гумовае палкі й наручнікаў» яны паступілі на ўзбраеньне. У 1966 годзе загад міністра аховы грамадзкага парадку СССР усталяваў парадак іх нашэньня й выкарыстаньня: «Дазволіць нашэньне гумовай палкі ў аголеным выглядзе ў руцэ, а таксама на рамяні на баку… Гумовыя палкі ўводзіць толькі з дазволу МАУП СССР па хадайніцтве міністраў ААП аўтаномных рэспублікаў, начальнікаў кіраваньняў ААП крайаблвыканкамаў, узгодненым з адпаведнымі абкамамі, крайкомамі партыі». Рэкамендавалася зьвяртацца да яе дапамогі для «спыненьня буянства й бясчынства хуліганаў і іншых злачынцаў, а таксама ў стаўленьні да парушальнікаў грамадзкага парадку, якія адмаўляюцца выконваць законныя патрабаваньні супрацоўнікаў міліцыі, для адлюстраваньня нападу на працаўнікоў міліцыі альбо дружыньнікаў, службовых асобаў дзяржаўных, грамадзкіх арґанізацыяў і грамадзянаў». Аднак катэґарычна забаранялася наносіць удары па твары ды галаве й пускаць у ход дубінкі супраць жанчынаў, дзяцей, старых і інвалідаў, а таксама ў памяшканьнях міліцыі.

Прававы статус

Паколькі паліцэйскія дубінкі й палкі зьяўляюцца зброяю (спэцсродкам), у шматлікіх краінах сьвету (у адпаведнасьці з заканадаўствам) іх камэрцыйны продаж ды вольны зварот абмежаваны ці зьяўляецца забароненым.

Глядзіце таксама

Літаратура

В. Н. Папенка. Халодная зброя паліцыі. Дубінкі. М., «Богучар», 1994. — 112 стар.

Вонкавыя спасылкі

Паліцэйская дубінка — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў