Мядзьведзевыя
Мядзьведзі, таксама Мядзьведзевыя[1] (Ursidae) — сямейства сысуноў атраду драпежных. Адрозьніваюцца ад іншых прадстаўнікоў сабакападобных больш каржакаватым целаскладам. Мядзьведзі ўсяедныя, добра караскаюцца і плаваюць, хутка бегаюць, могуць стаяць і праходзіць кароткія адлегласьці на задніх лапах. Маюць кароткі хвост, доўгую і густую поўсьць, а таксама выдатныя нюх і слых. Палююць вечарам або на досьвітку. Звычайна баяцца чалавека, але могуць быць небясьпечнымі ў тых месцах, дзе яны прывыклі да людзей, асабліва белы мядзьведзь і мядзьведзь грызьлі. Неўспрымальныя да пчалінага джаленьня. У прыродзе натуральных ворагаў амаль ня маюць.
Мядзьведзевыя | |
Сырыйскі буры мядзьведзь | |
Клясыфікацыя | |
---|---|
Надцарства | Эўкарыёты (Eukaryota) |
Царства | Жывёлы (Animalia) |
Тып | Хордавыя (Chordata) |
Кляса | Сысуны (Mammalia) |
Інфракляса | Пляцэнтарныя (Placentalia) |
Надатрад | Ляўразыятэрыі (Laurasiatheria) |
Атрад | Драпежныя (Carnivora) |
Падатрад | Сабакападобныя (Caniformia) |
Сямейства | Мядзьведзевыя |
Бінамінальная намэнклятура | |
Ursidae Fischer de Waldheim, 1817 | |
Арэал | |
Склад сямейства, апісаньне відаў
рэдагавацьВыява | Назва | Парамэтры | Асяроддзе пражываньня | Паводзіны |
Бамбукавы мядзьведзь Ailuropoda melanoleuca |
Даўжыня 1.5–1.8 м, вышыня ў плячах 65–70 см, маса 80–125 кг | Горныя лясы і мяшаныя лясы з бамбукавымі насаджэньнямі — правінцыі Сычуань, Ганьсу і Шаньсі ў цэнтры Кітая. | Спэцыялізаваны на дыеце зь бамбука. Паколькі бамбук з'яўляецца дрэннай крыніцай харчаваньня, ён павінен спажываць вялікую колькасць бамбука, да 12,5 кг у дзень. Адзіночны, начны і змрочны від. Не ўпадае ў сьпячку. У першую чаргу наземны, хоць добра лазіць па дрэвах і здольны плаваць. | |
Малайскі мядзьведзь Helarctos malayanus |
Даўжыня 1.2–1.5 м, вышыня ў плячах 70 см, маса 27–65 кг | Сэзонныя вечназялёныя і лісьцеападныя лясы на мацерыку і асэзонныя вечназялёныя дажджавыя лясы Малайзіі, Суматры, Барнэа — Брунэй, Камбоджа, Інданэзія, Лаос, Малайзія, Тайлянд, Віетнам, пн. М’янма, пд. Банглядэш, пн.-сх. Індыя | Адзіночны, начны, залежны ад лесу від. Цудоўна лазіць па дрэвах, дзе спіць і прымае сонечныя ванны. Не ўпадае ў сьпячку. Усяедны. Пчолы, тэрміты і дажджавыя чарвякі складаюць асноўную частку рацыёну; спажывае садавіну пры наяўнасьці. Рацыён побач зь людзьмі можа ўключаць сьмецьце, сельскагаспадарчыя жывёлы і садавіны, такія як бананы. | |
Лянівы мядзьведзь Melursus ursinus |
Даўжыня 1.5–1.9 м, вышыня ў плячах 60–90 см, маса 55–140 кг | Вільготныя і сухія трапічныя лясы, саваны, хмызьнякі і травяністыя мясцовасьці; галоўным чынам нізінны від, хоць можа сустракацца да 2000 м — Індыя, Нэпал, Шры-Ланка | Адзіночны, пераважна начны від. Сілкуецца ў асноўным тэрмітамі, мурашкамі і пладамі. Плады могуць складаць 70–90 % рацыёну ў сэзон пладанашэньня, тэрміты і іншыя вусякі могуць складаць > 80 % рацыёну ў іншую пару году. Не ўпадае ў сьпячку. Нюх добра разьвіты, але зрок і слых дрэнна. | |
Андзкі мядзьведзь Tremarctos ornatus |
Даўжыня 1.3–2.0 м, вышыня ў плячах 70–80 см, маса 60–200 кг | Трапічныя сухія лясы, вільготныя трапічныя нізінныя і горныя лясы, трапічныя сухія і вільготныя хмызьнякі, трапічныя і высакагорныя травяністыя хмызьнякі і лугі; 200–4750 м — Анды ў Эквадоры, Калумбіі, Вэнэсуэле, Перу, Балівіі; магчыма, пн.-зх. Аргентыне | Звычайна, адзіночны, за выключэньнем самкі зь дзецьмі, але можа збірацца разам там, дзе ежы багата. Праводзіць шмат часу на дрэвах. Няма доказаў сьпячкі. Усяедны. Bromeliaceae і Arecaceae найбольш частая ежа ў рацыёне, садавіны таксама важныя, толькі каля 4 % рацыёну жывёльнага паходжаньня. Самая характэрная асаблівасць заключаецца ў тым, што від будуе драўляныя пляцоўкі для адпачынку, харчаваньня пладамі і тушамі, а таксама для аховы зоны кармленьня. Дзейнасьць у асноўным дзённая, але мяняецца сэзонна і паміж геаграфічнымі раёнамі. | |
Мядзьведзь барыбал Ursus americanus |
Даўжыня 1.2–2.0 м, вышыня ў плячах до 90 см, маса 39–409 кг | Перш за ўсё, від умераных і барэальных лясоў, але таксама ахоплівае субтрапічныя рэгіёны Фларыды і Мэксыкі, і субарктычныя рэгіёны; ад узроўня мора да 3500 м — Канада, ЗША, пн. Мэксыка | Усяедны. У залежнасці ад месца і часу года ён спажывае травяністую расьліннасць, карані, бутоны, мясістыя плады, арэхі, вусякоў, жывёл ад рыб да сысуноў, як здабытых, так і падлу. Акрамя таго, ён ахвотна спажывае прадукты, зьвязаныя з людзьмі — сьмецьце, ўраджаі з палёў і садоў, мёд на пасеках, часам хатнюю жывёлу. Зімовая сьпячка да 7 месяцаў у паўночных раёнах арэалу; у некаторых паўднёвых і нізкіх раёнах, дзе ежа даступная круглы год, некаторыя асобіны могуць заставацца актыўнымі ўсю зіму. Звычайна, змрочны, але можа стаць дзённым або начным. Звычайна, адзіночны, за выключэньнем самкі зь дзецьмі. | |
Мядзьведзь буры Ursus arctos |
Даўжыня 1.0–2.8 м, вышыня ў плячах 90–150 см, маса 80–600 кг | Вялікая разнастайнасьць месцаў пражываньня ад сухіх азіяцкіх стэпаў да арктычных хмызьнякоў і ўмераных дажджавых лясоў, ад узроўню мора да 5000 м — захад Паўночнай Амэрыкі, на поўдзень да пн. ЗША, пн., сх. і цн. Еўропа, Азія, акрамя поўдня і паўднёвага ўсходу | Спажывае вельмі разнастайныя прадукты. У Паўночнай Амэрыкі мядзьведзь буры больш драпежны, дзе ёсьць капытыя (асабліва ў арктычных раёнах) або нерастуе ласось. Ён можа быць актыўным у любы час сутак, але звычайна раніцай і ўвечары. Звычайна, адзіночны, але часам могуць збірацца ў вялікай колькасці на асноўных крыніцах харчаваньня і ўтвараць сямейныя кармавыя групы. | |
Мядзьведзь белы Ursus maritimus |
Даўжыня 1.8–2.5 м, вышыня ў плячах до 160 см, маса 150–800 кг | Усе ледзяныя воды ваколпалярнай Арктыкі, лічыцца марскім відам — Канада, Грэнляндыя (Данія), Нарвэгія (уключаючы Свальбард), Расея, Аляска (ЗША) | Шчыльнасьць насельніцтва нізкая. Адзіночны дзённы від. Мядзьведзь белы — самы драпежны ў сямействе. Часьцей за ўсё здабычай з'яўляецца Phoca hispida, у меншай ступені — Erignathus barbatus. | |
Мядзьведзь белагруды Ursus thibetanus |
Даўжыня 1.2–1.8 м, вышыня ў плячах 70–80 см, маса 65–150 кг | Розныя лясныя арэалы, і шыракалістыя, і хвойныя лясы, рэдка выкарыстоўвае адкрытыя альпійскія лугі, ад узроўню мора да вышыні 4300 м — насяляе поўдзень і ўсход Азіі | Перш за ўсё, начны від, у больш лясістых раёнах вобласці, як правіла, дзённы або змрочным. Адзіночны. Выдатна плавае і лазіць па дрэвах. Большасьць ўпадае ў сьпячку, але не ўсе. У сэзонным клімаце ежай з'яўляецца сакавітая расьліннасць, вясной павялічваецца доля вусякоў, летам — пладоў, восенню — арэхаў. У тропіках і субтропіках садавіна з'яўляюцца асновай цэлы год. Напэўна, важны распаўсюднік насеньня некаторых пладовых дрэваў. У некаторых рэгіёнах рацыён ўключае значную частку мяса дзікіх капытных. |
Крыніцы
рэдагаваць- ^ БЭ ў 18 тамах. Т.11., Мн., 2000, С. 65.
Вонкавыя спасылкі
рэдагаваць- Bies L. 2002. Ailuropoda melanoleuca (On-line), Animal Diversity Web
- Bies L. 2007. Helarctos malayanus (On-line), Animal Diversity Web
- Bies L. 2002. Melursus ursinus (On-line), Animal Diversity Web
- Fenner K. 2012. Tremarctos ornatus (On-line), Animal Diversity Web
- Kronk C. 2007. Ursus americanus (On-line), Animal Diversity Web
- Ballenger L. 2002. Ursus arctos (On-line), Animal Diversity Web
- Gunderson A. 2009. Ursus maritimus (On-line), Animal Diversity Web
- Goodness T. 2004. Ursus thibetanus (On-line), Animal Diversity Web
- Swaisgood R., Wang D., Wei F. 2016. Ailuropoda melanoleuca. The IUCN
- Scotson L., Fredriksson G., Augeri D., Cheah C., Ngoprasert D., Wai-Ming W. 2017. Helarctos malayanus. The IUCN
- Dharaiya N., Bargali H.S., Sharp T. 2016. Melursus ursinus. The IUCN
- Velez-Liendo X., García-Rangel S. 2017. Tremarctos ornatus. The IUCN
- Garshelis D.L., Scheick B.K., Doan-Crider D.L., Beecham J.J., Obbard M.E. 2016. Ursus americanus. The IUCN
- McLellan B.N., Proctor M.F., Huber D., Michel S. 2017. Ursus arctos. The IUCN
- Wiig Ø., Amstrup S., Atwood T., Laidre K., Lunn N., Obbard M., Regehr E., Thiemann G. 2015. Ursus maritimus. The IUCN
- Garshelis D., Steinmetz R. 2016. Ursus thibetanus. The IUCN