Бітва каля самотнай хвоі
Бітва каля самотнай хвоі (таксама вядомая як бітва пры Канлы Сырце) — бітва паміж сіламі аўстралійскага экспэдыцыйнага корпуса і арміяй Асманскай імпэрыі падчас Галіпальскай кампаніі Першай сусьветнай вайны; адбывалася ў пэрыяд паміж 6 і 10 жніўня 1915 году. Бітва была часткай атакі, зьдзейсьненай каб адцягнуць увагу Асманскай імпэрыі ад асноўных ўдараў — на Сары Баір, Чунук Баір і Ўзвышша 971 — які потым стаў вядомы як Жнівеньскі наступ. Аўстралійцам, сіламі адной брыгады, першапачаткова атрымалася захапіць асноўную лінію абароны — траншэю, якую ў першыя некалькі гадзін баёў абараняў адзін батальён; аднак на працягу наступных трох дзён баявыя Асманская армія атрымала падмацаваньне і распачала шматлікія контратакі каб вярнуць страчаныя пазыцыі. Калі контратакі ўзмацніліся, аўстралійцы былі вымушаныя ўвесьці ў бой яшчэ два батальёны. Нарэшце, 9 жніўня Асманская армія спыніла далейшыя спробы адбіць пазыцыю. Тым ня менш — нягледзячы на аўстралійскую перамогу на дадзеным участку — больш шырокае наступ войскаў Антанты пацярпела няўдачу.
Бітва каля самотнай хвоі
| |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg) | |||||||||
| |||||||||
Супернікі | |||||||||
.svg){kind=small} Брытанская імпэрыя Аўстралія | .svg){kind=small} Асманская імпэрыя | ||||||||
Камандуючыя | |||||||||
| Харальд Ўалкер Чарльз Добэл | Мэхмэт Эсат-паша | ||||||||
Колькасьць | |||||||||
| 1 брыгада, узмоцненая 2 батальёнамі[1] | 2 батальёны, узмоцненыя 3 палкамі[1] | ||||||||
Страты | |||||||||
| 2277[2] | ~5000–7000[2][3] | ||||||||
Хада бітвы рэдагаваць
Падрыхтоўка рэдагаваць
Шырыня фронту атакі складала 150 м, а адлегласьць паміж двума лініямі траншэй — каля 70 м. Каб паменшыць адлегласьць, якое трэба было перасекчы па адкрытай мясцовасьці, аўстралійцы спраектавалі шэраг тунэляў. Папярэдняя бамбаваньне асманскіх пазыцыяў доўжылася тры дні — большасьць асманскіх частак змагло схавацца ад абстрэлу.
Кожнаму салдату зь першых двух хвалях наступу выдалі 200 патронаў, а таксама дзённы паёк і рознае рыштунак, уключаючы супрацьгаз. Трэцяя хваля атрымала акопнай экіпіроўку, для абароны ад непазьбежнай контратакі асманскай войскаў. У якасьці падтрымкі, кожны батальён меў чатыры сярэдніх кулямёты Вікерсу з 3500 патронамі і адмысловы ўзвод з 1200 гранатамі, прызначаных выкарыстаньня падчас атакі. Акрамя таго, у шэрагах атакуючых прысутнічаў невялікі інжынэрны атрад.
Першапачатковая атака рэдагаваць
У 17:30 аўстралійская 1-я пяхотная брыгада атакавала першай хваляй у 1800 чалавек: палова сіл прайшла праз тунэлі, а іншая палова — перасекла адкрытую мясцовасьць. Страты сярод першай хвалі нападаючых «адносна лёгкімі», паколькі турэцкія абаронцы на перадавой лініі па-ранейшаму хаваліся ад артылерыйскага абстрэлу і не пасьпелі вярнуцца на свае агнявыя рубяжы.
Калі аўстралійцы дайшлі да непрыяцельскіх акопаў, яны выявілі дадатковую перашкоду зь бярвеньня, якую не заўважыла паветраная выведка. Калі асманскія абаронцы ачомаліся ад першага шоку, яны пачалі расстрэльваць аўстралійцаў ва ўпор — праз праз адмысловыя шчыліны. Аднак невялікай групе аўстралійцаў атрымалася прабіцца да штабу асманскага палка — тыя салдаты амаль усе былі забітыя ў наступных баях. У выніку, атака прынесла вынік — аўстралійцы авалодалі галоўнай лініяй асманскай абароны.
Контратакі рэдагаваць
Неўзабаве пасьля таго, як сьцямнела, каля 19:00 вечара, адбылася першая контратака: атакуючы ручнымі гранатамі, асманскія салдаты пачалі бой выкарыстоўваючы складаныя лябірынты траншэйнай сыстэмы. Аўстралійцы блякавалі зьвязваючыя траншэі — часта закладаючы іх целамі забітых — каб сарваць «набегі». На працягу наступных трох дзён асманскія часткі працягвалі наносіць ўдары — але беспасьпяхова.
Страты рэдагаваць
Большасьць сучасных крыніц страты Асманскай імпэрыі ацэньвае ў межах ад 5000 да 6000 (ці 7000) чалавек, зь якіх 1520 складалі забітыя, 4700 параненыя, 760 лічацца зьніклымі бязь вестак, а 134 трапілі ў палон. З аўстралійскіх войскаў, якія распачалі наступ, амаль палова загінула: агульныя страты падчас бітвы склалі 2 277 чалавек забітымі або параненымі. Сярод аўстралійскіх афіцэраў страты былі асабліва вялікія: камандзіры 2-га і 3-га батальёнаў былі забітыя, калі вялі ў бой свае войскі.
Наступствы і памяць рэдагаваць
Баі лічацца «аднымі з самых лютых», што аўстралійцам даводзілася весьці да гэтага моманту. Тэрыторыя, захопленая падчас бітвы, складала ў агульнай колькасьці каля 150 мэтраў у даўжыню і 300 мэтраў у шырыню. Вышэйшае камандаваньне лічыла, што аўстралійцамі быў дасягнуты тактычны посьпех. У канчатковым выніку, больш шырокі наступ пацярпела няўдачу і пазьней на паўвостраве Галіпалі склалася тупіковая сытуацыя.
У выніку таго, што сучасныя аўстралійцы надаюць вялікае значэньне падзеям 1915 году, мясцовы мэмарыял на вайсковых могілках зьяўляецца месцам правядзеньня штогадовых жалобных мерапрыемстваў. Пасьля імшы, аўстралійскія госьці зьбіраюцца ля мэмарыялу, каб ушанаваць памяць сваіх суайчыньнікаў, якія ваявалі і загінулі ў Галіпалі. У Нацыянальным музэі Першай сусьветнай вайны ў Новай Зэляндыі, як і ў Аўстралійскім вайсковым мэмарыяле, ёсьць экспанаты з поля бітвы. Існуе мноства месцаў у Аўстраліі, названых у гонар бітвы.
Крыніца рэдагаваць
- ^ а б Broadbent, Harvey (2005). Gallipoli: The Fatal Shore. Camberwell, Victoria: Penguin Group Australia. ISBN 0-670-04085-1
- ^ а б Coulthard-Clark, Chris (1998). Where Australians Fought: The Encyclopaedia of Australia's Battles (1st ed.). St Leonards, New South Wales: Allen & Unwin. ISBN 1-86448-611-2.
- ^ Kenan Celik. "Gallipoli: The August Offensive. A Turkish View". Australian War Memorial. Retrieved 2 September 2012
Літаратура рэдагаваць
- Bean, Charles. The Story of ANZAC from 4 May, 1915, to the Evacuation of the Gallipoli Peninsula // Official History of Australia in the War of 1914—1918. — 11th ed. — Canberra: Australian War Memorial, 1941. — Т. 2. — 568 с.
- Cameron, David. 25 April 1915: The Day the Anzac Legend Was Born. — Crows Nest, New South Wales: Allen & Unwin, 2007. ISBN 978-1-74114-980-7