Арыярамн
Арыярамн (па-старапэрсыдзку: Ariyāramna, па-грэцку: Ἀριαράμνης; к. 645 да н.э — ?) — легендарны кароль Парсы, ядра будучае Пэрсыдзкае імпэрыі.
Імя Ariyāramna перакладаецца як «той, хто прыносіць мір арыям (іранцам)». Верагодна, быў братам Кіра I і сынам Тэіспа, але гэта не пацьверджана. У любым выпадку быў прадсташніком роду Ахемэнідаў. Згодна з Бэгістунскім надпісам, які зьяўляецца ці не адзіным сьведчаньнем пра Арыярамна, быў першым каралём Парсы, якая ўтварылася пасьля расколу дзяржавы Тэіспа і ўключала 10 з 12 пэрсыдзкіх плямёнаў. Пасьля захопу ягоных уладаньняў мідыйскім царом Кіяксарам II, страціў сваю пасаду, якая дасталася ці ягонаму сыну Арсаму, ці Кіру I.
Табліцы з Гамадану
рэдагавацьУ 1930 у раёне Гамадану былі знойдзеныя 2 залатыя табліцы з тэкстам ад першае асобы на старапэрсыдзкай. На табліцах распавядаецца пра кіраваньне Арыярамна й ягонага сына Арсама. Ніжэй прыведзены тэкст аднае з табліцаў:
- Ariyâramna \ xšyathiya \ vazraka \ xšâyath
- iya \ xšâyathiyânâm \ xšâyathiya \ Pârsâ
- \ Cišpaiš \ xšâyathiyahyâ \ puça \ Haxâmanišah
- yâ \ napâ \ thâtiy \ Ariyâramna \ xšâyathiya
- \ iyam \ dahyâuš \ Pârsâ \ tya \ adam \ dârayâ
- \ miy \ hya \ uvaspâ \ umartiyâ \ manâ \ baga
- \ vazraka \ Auramazdâ \ frâbara \ vasnâ \ Au
- ramazdâha \ adam \ xšâyathiya \ iyam \ da
- hyâuš \ amiy \ thâtiy \ Ariyâramna
- \ xšâyathiya \ Auramazdâ \ manâ \ upastâ
- m \ baratuv
Арыярамн, вялікі кароль, кароль каралёў, кароль Пэрсіі, сын караля Тэіспа, унук Ахемэна. Кажа кароль Арыярамн: Гэтая краіна Пэрсія, якой я валодаю, поўнай добрых коняў, добрых людзей, вялікі бог Агурамазда дараваў яе мне. Міласьцю Агурамазды, я кароль гэтае краіны. Кароль Арыярамн кажа: дапамажы мне Агурамазда.
Але сёньня дадзеныя таблічкі значнай часткай дасьледчыкаў лічацца падробкай, ці то сучаснай, ці старажытнай, бо былі знойдзеныя на некантраляваных раскопках.
Папярэднік Ахемэн |
Кароль Пэрсіі 640 да н. э. — 625 да н. э. |
Наступнік Арсам |