Аб’яднаная габрэйская сацыялістычная рабочая партыя

Аб’ядна́ная габрэ́йская сацыялісты́чная рабо́чая па́ртыя (АГСРП) – габрэйская нацыянальная партыя сацыялістычнай арыентацыі. Створана 17 ліпеня 1917 у Беларусі, калі на зьезьдзе аб’ядналіся Сацыялістычная габрэйская рабочая партыя (СГРП) ды Сыянісцка-сацыялістычная рабочая партыя (ССРП).

На нарадзе Цэнтральнай рады СГРП і ЦК ССРП была выпрацавана дамова, у якой паказвалася, што «аб'яднаная партыя будзе дамагацца для габрэйскага народа ў Расеі нацыянальнай аўтаноміі, а з пункта гледжаньня канчатковага дазволу габрэйскай праблемы, яна прызнае тэрытарыялізм». Пытаньне аб шляхах, кіроўных да ажыцьцяўленьня ідэі стварэньня самастойнай габрэйскай дзяржавы заставаўся адкрытым. Канчатковае зьліцьцё і стварэньне Аб’яднанай габрэйскай сацыялістычнай рабочай партыі санкыянаваў зьезд, які адбыўся ў жніўні 1917 г. ЦК АГСРП быў складзены з 11 сыяністаў-сацыялістаў і 10 СГРПаўцаў. Новая партыя карысталася вельмі невялікім посьпехам у часткі інтэлігентаў, мяшчан і інш. АГСРП падтрымлівала Часавы ўрад, але ў ёй былі і прадстаўнікі, якія выступалі супраць кааліцыі з буржуазіяй і што ўдзельнічалі ў практычнай працы разам з бальшавікамі. Пасьля кастрычніка 1917 году, адна частка «аб'яднаўцаў» выступіла ў ролі відавочных супернікаў бальшавікоў і прыняла актыўны ўдзел ва ўзброенай барацьбе супрацьстаялых бакоў у розных частках краіны. Іншая, успрыняўшы камуністычныя ідэалы як кіраўніцтва да дзеяньняў, увесну 1919 г. аб’ядналася зь левымі бундаўцамі і стварыла Аб’яднаную габрэйскую камуністычную працоўную партыю, якая ўлілася ўвосень таго жа году ў склад Кампартыі Ўкраіны. У Беларусі левыя аб’яднаўцы ўвайшлі ў склад Габрэйскай камуністычнай партыі, пераназванай затым у Камбунд.

Крыніца

• Политические партии России: конец XIX — первая треть XX века. М., 1996.