Абмеркаваньне:Вялікі гадронны калайдэр

Чаму Вялікі гадронны калідэр? Сollider ад слова collide (прамаўляецца: ка(э)лайд, бо адкрыты слог), таму атрымліваецца калайдэр. --Ліцьвін 17:36, 4 кастрычніка 2008 (UTC)

Таксама схіляюся да такога меркаваньня. Ведаю, што на НН было падобнае абмеркаваньне, але, калі не памыляюся, у іх і застаўся калайдэр. --zedlik 17:46, 4 кастрычніка 2008 (UTC)
Не-не. Калідэр - толькі так. Паглядзіце раманскія ці славянскія інтэрвікі. А вось і спасылка на абмеркаваньне назвы ў НН.--Kažemaks 18:26, 4 кастрычніка 2008 (UTC)
Дзякуй за спасылку, яе я і шукаў. Перачытаў усё яшчэ раз, ня будзем зараз высьвяляць адпаведнасьць подпіса і сапраўднага чалавека, але ў тых постах увогуле нічога ня клеіцца. Вось чаму. Так, ёсьць слова «калізія», але калідэра зь яго ніяк не атрымаць, бо наўрад ці каранёвае з можа перайсьці ў д. Вытворнае адсюль — калізэр/калізар, як гэта зрабілі ў шэрагу моваў (гішмарская, партугальская, эспэранта, лацінская). Адносна наступных аргумэнтаў. Па баўгарску — ускорител; македонскай і сэрбскай у інтэвіках пакуль няма; палякі — Zderzacz; немцы — ангельская назва, нямецкі пераклад — Hadronen-Speicherring (гадроннае накапляльнае кола); Гальскія нашчадкі рымлянаў — зноў вытворнае ад калізіі, які можа сьведчыць на карысьць варыянту калізэр/калізар, але не калідэр. Зараз пра што там не напісана. Іншыя мовы альбо прыдумалі свае назвы, альбо выкарыстоўваюць арыгінальную ангельскую Large Hadron Collider, альбо вытворнае ад калізар. Латыская мова — kolaiders. Я не знайшоў ніводнага варыянту на карысьць калідэра... Папраўце мяне, калі ласка, каля я памыляюся. Можа ўвогуле лепей будзе які-небудзь паскаральнік? --zedlik 19:08, 4 кастрычніка 2008 (UTC)
О, яшчэ варыянт: сутыкняльнік. --zedlik 19:10, 4 кастрычніка 2008 (UTC)
У такім выпадку, калі не падабаецца калідэр, галасую за паскаральнік! :) Jim 05:10, 5 кастрычніка 2008 (UTC)
Дык у чэм першасны сэнс гэтага збудаваньня? Ангельцы тлумачаць, што collider - паскаральнік часьціц (particle accelerator), у якім яны сутыкаюцца (collide). Хіба ня ўсе паскаральнікі гэта робяць? Калі ўсе - то варта надаць яму найменьне паскаральніка, калі ж сутыкае толькі ВГК - то варта абіраць паміж калайдэрам-калізарам-сутыкняльнікам.--Kažemaks 08:21, 5 кастрычніка 2008 (UTC)
Запытаўся ў фізыкаў пра сутнасьць працэсу, які там адбываецца. Дык вось, асноўнае дзеяньне, якое выконвае гэтае прыстасаваньне — гэта паскарэньне часьціцаў. Тое, што яны там сутыкаюцца, гэта ўжо ў пэўным сэнсе пабочны эфэкт, бо ніхто адмыслова іх не сутыкняе. Але ўся канструкцыя пабудаваная для таго, каб назіраць менавіта сутыкненьні (адсюль ангельская назва — collider) — калі разагнаць часьціцы яны будуць непазьбежна сутыкняцца. Тэарэтычна паскаральнік можа нічога і не сутыкняць, але тады фізычнага сэнсу ў такім «пустым» паскаральніку проста ня будзе і ніхто ня будзе займацца ягонай вытворчасьцю. То бок атрымліваем, што ў любым не пазбаўленым сэнсу паскаральніку часьціцы будуць сутыкацца. Таму паскаральнік будзе тут вельмі файнай і дарэчнай беларускай назвай. --zedlik 16:37, 5 кастрычніка 2008 (UTC)
Два гады прайшло, але хацелася б вярнуцца да пераклада назвы LHC. Нажаль, маіх ведаў не дастаткова, каб прапанаваць пераклад слова collider, але ж дастаткова, каб зразумець, што паскаральнік - гэта пераклад слова accelerator. Розьніца паміж accelerator і collider такая ж, як паміж машына і аўтамабіль. Глядзіце ў ангельскай wikipedia: Particle accelerator і Collider. Ня ведаю, з якімі фізыкамі размаўляў спадар Zedlik, але ці ён не зразумеў адказу, ці яны ня вельмі добра разумелі ў чым справа. Усе паскаральнікі паскараюць часьціцы, але не заўсёды экспэрымэнты назіраюць за вынікам сутыкненьняў пучкоў. Могуць быць яшчэ экспэрымэнты з нерухомай мішэнью. ніхто адмыслова іх не сутыкняе - гэта так сама не зусім праўда. Кіруючы магнітным полем аператар сутыкняе пучкі у цэнтры таго ці іншага экспэрымэнта. Па-расейску, "Коллайдер - Он же ускоритель на встречных пучках". Расейска-беларускі слоўнік матэматычных, фізічных і тэхнічных тэрмінаў прапануе калайдэр і мяне, як крыху фізыка, гэта задавальняе. На колькі гэта добра для мовазнаўцаў - я не ведаю. --kh_an
Назва выбіралася 2 гады таму, калі слова «калайдэр» у беларускай мове не было, таму «паскаральнік» апынуўся найлепшым варыянтам з усіх прапанаваных. Калі ставіць пытаньне выбару назвы цяпер, то нічога кепскага ў «калайдэры» я ня бачу: больш за 6 тысячаў вынікаў у гугле, што параўнальна з «паскаральнікам» (8 тысячаў вынікаў [1]). Таму, мяркую, старонку можна і варта пераносіць з паскаральніка ў калайдэр. —zedlik 20:44, 18 ліпеня 2010 (UTC)
Рацыя. Можна з упэўненасьцю сказаць, што слова «калайдэр» засвоенае. Вось толькі пытаньне, гуадронны ці адронны? Wizardist г 21:14, 18 ліпеня 2010 (UTC)
Гадронны. —zedlik 21:21, 18 ліпеня 2010 (UTC)
Вырашыў напісаць ліст Юрасю Бушлякову, аднаму з аўтараў БКП і рэдактару Радыё Свабоды (бо там менавіта адронны, таму і запытаўся). Маю права? :) Wizardist г 21:24, 18 ліпеня 2010 (UTC)
Натуральна, калі, вядома, у гэтым ёсьць сэнс. Здаецца, пра гадронны Саўка тлумачыў, ён тасама адзін з аўтараў :) —zedlik 21:29, 18 ліпеня 2010 (UTC)
Які б варыянт не абралі трэба быць пасьлядоўным і зьмяніць ня толькі гэты артыкул, але яшчэ Анігіляцыя, Гадроны, Працэс Дрэла-Яна, Кварк (зараз ужываецца Гадрон), або Калярымэтры ў фізыцы высокіх энэргіяў (зараз ужываецца Адрон) --kh_an
Вядома, дзякуй, што заўважылі. Відаць, артыкулы пісалі розныя людзі, таму і няма пасьлядоўнасьці. —zedlik 12:15, 19 ліпеня 2010 (UTC)
Вярнуцца да старонкі «Вялікі гадронны калайдэр».