Абляўт
Абляўт (па-нямецку: Ablaut) — чаргаваньне галосных у складзе адной марфэмы, як правіла выконвае функцыі унутранай флексіі. Прыклады: зьбіраць — зьбяру — збор, write — wrote — written. Тэрмін быў уведзены нямецкім філёлягам Якабам Грымам пры апісаньні граматычных сыстэмаў індаэўрапейскіх і, у прыватнасьці, германскіх моваў.
Індаэрапейскі абляўт
рэдагавацьЧаргаваньне галосных у карані можа быць выклікана рознымі прычынамі, нярэдка абляўтам называюць толькі чаргаваньне ў індаэўрапейскіх мовах, якое паходзіць з праіндаэўрапейскай. У праіндаэўрапейскае мове абляўт быў рэгулярнай зьявай, аднак у мовах, якія атрымалі пазьнейшую пісьмовую фіксацыю, ён захаваўся толькі часткова. Чаргаваньне галосных мела наступны выгляд: e/ē/o/ō/Ø, так што ў розных словах ці формах слова базавая галосная, кароткае /e/, магла быць замененая на доўгае /ē/, кароткае /o/, доўгае /ō/ альбо нуль гуку /Ø/.
нуль кароткі гук доўгі гук Ø e ē o ō
Другасны абляўт
рэдагавацьДругасны абляўт узьнікае ў выніку дзеяньня сінгарманізма, умляўта альбо рэдукцыі галосных у выпадку, калі зьнікаюць прычыны, якія яго выклікалі.
Гэта — накід артыкула па лінгвістыцы. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго. |