Эліптычная галяктыка
Эліптычная галяктыка — кляса галяктык з выразнай эліпсоіднай формай і яскравасьцю, што зьмяншаецца па краёх. Гэта адна з трох галоўных клясаў галяктык, разгледжаных Эдўінам Габлам у працы 1936 году «Каралеўства туманнасьцяў» (анг. The Realm of the Nebulae),[1] побач са сьпіральнай і лінзападобнай галяктыкамі. Эліптычныя галяктыкі набываюць формай ад амаль сфэрычнай да вельмі сьціснутай, а колькасьць зорак у галяктыцы можа вагацца ад дзясяткаў мільёнаў да трыльёну зорак і больш. Эдўін Габл меркаваў, што эліптычныя галяктыкі могуць з часам пераўтварацца ў сьпіральныя, але гэтая гіпотэза не знайшла пацьверджаньня.[2] Зоркі, што належаць да эліптычных галяктык, зазвычай старэйшыя па ўзросьце як то зоркі ў сьпіральных галяктыках.[2]
Большасьць эліптычных галяктык складаецца з старых зорак з малой масай, небагатага міжзорнага асяродзьдзя і замалым утварэньнем новых зорак. Звычайна эліптычныя галяктыкі бываюць акружаныя мноствам шаравых скупнасьцяў. Эліптычныя галяктыкі складаюць прыблізна 10—15% ад усёй колькасьці галяктык Мясцовай звышскупнасьці, пагатоў іх ня лічуць пераважнай клясай галяктык у Сусьвеце.[3] Пераважна эліптычныя галяктыкі знаходзяцца ў цэнтрах скупнасьцяў галяктык.[4] Эліптычныя галяктыкі, разам з лінзападобнымі галяктыкамі, называюць галяктыкамі раньняга тыпу, паколькі тыя знаходзяцца ў пасьлядоўнасьці Габла і ня мелі вялікага распаўсюду ў раньнім Сусьвеце.
Крыніцы
рэдагаваць- ^ Hubble, E. P. The Realm of the Nebulae. — New Haven: Yale University Press, 1936. — ISBN 36018182.
- ^ а б John, D. Astronomy. — 2006. — С. 224—225. — ISBN 1-4054-6314-7
- ^ Loveday, J. The APM Bright Galaxy Catalogue // Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. — Люты 1996. — Т. 278. — № 4. — С. 1025—1048.
- ^ Dressler, A. Galaxy morphology in rich clusters - Implications for the formation and evolution of galaxies // The Astrophysical Journal. — Сакавік 1980. — Т. 236. — С. 351—365.
Вонкавыя спасылкі
рэдагаваць
Эліптычная галяктыка — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў