Удзельнік:Zedlik/Тыпаграфіка беларускай мовы
Тыпаграфіка беларускай мовы ў выданьнях, калі на яе не было ўплыву з боку СССР і кампутараў.
| Крыніца | Год выданьня | Месца выданьня | Графіка | Двукосьсі | Працяжнікі | Апостафы | Зацемкі |
| Наша Ніва | 1911 | Вільня, друкарня Марціна Кухты | кірыліца | «», „“ | доўгія (—) | ’ | Карэляцыя ў выбары двукосьсяў не назіраецца абсалютна. Нават у адным тэксьсе і ў адным сказе могуць быць абодва віды неўкладзеных двукосьсяў. |
| Максім Багдановіч. Вянок | 1913 (1914) | Вільня, друкарня Марціна Кухты | кірыліца | „“, «» | доўгія (—) | ’, ‘ | Працяжнікі адбіваюцца прагаламі праз раз. У тэксьце ў якасьці двукосьсяў найчасьцей выкарыстоўваюцца „“, але ёсьць замежная цытата з «» і ў зьмесьце ёсьць назва з «», хаця ў самім вершы выкарыстоўваецца „“. На вокладцы прыведзены сьпіс беларускіх кнігаў на замову, сустракаюцца як „“, так і «». Кожны зь відаў апострафаў сустракаецца толькі аднойчы. |
| Газэта «Вольная Беларусь» | 1918 | Менск | кірыліца | «» | доўгія (—) | Працяжнікі не адбіваюцца прагаламі. | |
| Торф і яго выкарыстаньне ў народнай гаспадарцы: працы сэсіі Беларускай акадэміі навук, красавік 1934 г. | 1935 | выдадзена АН БССР | кірыліца | „“ | доўгія (—) | Працяжнікі не адбіваюцца прагаламі. | |
| «Навука» на службе нацдэмаўскай контррэвалюцыі | 1931 | выдадзена АН БССР | кірыліца | „“ | |||
| Наша Ніва, №34 | 1907 | Вільня | кірыліца | „“ | доўгія (—) | ||
| Наша Ніва | 1910 | выд. «Навука і тэхніка» | кірыліца | ’ | |||
| Наша Ніва | 1906 | выд. «Навука і тэхніка» | кірыліца | доўгія (—) | Працяжнікі адбіваюцца прагаламі праз раз. | ||
| Вокладка драмы «Раскіданае гняздо» Янкі Купалы | 1919 | Вільня, друкарня «Прамень» | кірыліца | „“ | |||
| Рэклямная абвестка кнігі «Калосьсе» | 1938 | кірыліца і лацінка | „” | ||||
| Газэта «З Беларускага Палетку» | 1937 | Вільня, друкарня ім. Фр. Скарыны | кірыліца і лацінка | „“ | доўгія (—) | Працяжнікі адбіваюцца прагаламі. Тыпаграфіка аднолькавая для кірыліцы і лацінкі. | |
| Дадатак на Нашай Нівы: апавяданьне Алаізы Ажэшкі «Цэдалі», вокладка | 1907 | лацінка | „“ | доўгі (—) | На вокладцы стаіць штамп кірыліцай: Прыдатак на „Нашае Нивы“. | ||
| Рэклямная абвестка ў «Нашай Ніве» | 1912 | лацінка | „“ | Двукосьсе бачнае ня вельмі добра. | |||
| Аздабленьне кнігі Адама Станкевіча | не раней за 1938 | лацінка | „“ | Двукосьсе бачнае ня вельмі добра. | |||
| Z historyi apolohetyki chryściajanskaj | 1928 | Вільня | лацінка | „“ | Працяжнікі адбіваюцца прагаламі праз раз. Дзякуй skepsys’у за зьвесткі. | ||
| Мужыцкая праўда | 1862—1863 | лацінка | „” | доўгія (—) | Увесь тэкст надрукаваны выключна польскай графікай. Двукосьсі вельмі рэдкія, дзе ёсьць — на польскі манэр. Працяжнікі адбіваюцца прагаламі праз раз. |
Апроч гэтага таксама існуюць тыпаграфскія правілы часоў БССР, якіх, нібыта, ніхто не адмяняў.
Таму ў сувязі з вышэйпрыведзеным атрымліваем наступныя высновы пра дапушчальнасьць ужываньня тыпаграфікі ў беларускай мове.
Кірыліца. Першасныя двукосьсі — «», другасныя — „“. Першасныя і другасныя можна памяняць месцамі па гусьце. Працяжнікі доўгія (—), адбіваюцца прагаламі. Апостраф: ’.
Лацінка. Першасныя двукосьсі — „“, другасныя — «». Працяжнікі доўгія (—), адбіваюцца прагаламі.
zedlik 14:18, 25 чэрвеня 2009 (UTC)