Вікіпэдыя

Сусьветная спадчына ЮНЭСКО: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
д r2.6.5) (робат выдаліў: ksh:Kulturelle Ärv vun d'r Welt
д артаграфія
Радок 1:
[[Файл:Flag of UNESCO.svg|міні|200пкс|справа|Сьцяг [[ЮНЭСКОЮНЭСКА]]]]
[[Файл:Hux-Oxon-72.jpg|міні|200пкс|справа|Першы гэнеральны сакратар [[ЮНЭСКОЮНЭСКА]] [[Джуліян Хукслей]]]]
'''Сусьветная спадчына ЮНЭСКОЮНЭСКА''' ({{Мова-en|World Heritage}}, {{Мова-fr|Patrimoine Mondial}}, {{Мова-es|Patrimonio Mundial}}) — выбітныя [[культура|культурныя]] і [[прырода|прыродныя]] каштоўнасьці, якія складаюць здабытак усяго [[чалавецтва]].
 
У [[1972]] [[Арганізацыя Аб’яднаных Нацыяў па пытаньнях адукацыі, навукі і культуры|ЮНЭСКОЮНЭСКА]] прыняла [[Канвэнцыя аб ахове сусьветнай культурнай і прыроднай спадчыны|Канвэнцыю аб ахове сусьветнай культурнай і прыроднай спадчыны]] (уступіла ў моц у [[1975]]). Ратыфікавалі канвэнцыю ў пачатку [[1992]] году 123 краіны-ўдзельніцы.
 
Статут аб’екта Сусьветнай спадчыны дае наступныя перавагі:
* Дадатковыя гарантыі захаванасьці і цэласнасьці ўнікальных прыродных комплексаў.
* Павышае прэстыж тэрыторыйтэрыторыяў і ўстаноўўстановаў, якія імі кіруюць.
* Спрыяе папулярызацыі ўключаных у Сьпіс аб’ектаў і развіцьцюразьвіцьцю альтэрнатыўных відаў прыродакарыстаньня (у першую чаргу экалягічнага турызму).
* Забясьпечвае прыярытэтнасьць у прыцягненьні фінансавых сродкаў для падтрымкі аб’ектаў сусьветнай культурнай і прыроднай спадчыны, у першую чаргу з Фонду сусьветнай спадчыны.
* Спрыяе арганізацыі маніторынгу і кантролю за станам захаванасьці прыродных аб’ектаў.
Радок 24:
* '''II.''' Аб’ект сьведчыць аб значным узаемаўплыве чалавечых каштоўнасьцяў у дадзены пэрыяд часу або ў вызначанай культурнай прасторы, у архітэктуры або ў тэхналёгіях, у манумэнтальным мастацтве, пры распляноўцы гарадоў ці стварэньні ляндшафтаў.
* '''III.''' Аб’ект зьяўляецца ўнікальным або прынамсі выключным для культурнай традыцыі або цывілізацыі, якая існуе дагэтуль або ўжо зьнікла.
* '''IV.''' Аб’ект зьяўляецца выбітнымвыдатным прыкладам канструкцыі, архітэктурнага або тэхналягічнага ансамблю або ляндшафту, якія ілюструюць значны пэрыяд чалавечай гісторыі.
* '''V.''' Аб’ект зьяўляецца выбітнымвыдатным прыкладам чалавечага традыцыйнага будынку, з традыцыйным выкарыстаньнем зямлі або мора, зьяўляючыся ўзорам культуры (або культур) або чалавечага ўзаемадзеяньня з навакольным асяродзьдзем, асабліва калі яно становіцца ўразьлівым з-за моцнага ўплыву незваротных зьмен.
* '''VI.''' Аб’ект наўпрост або рэчыўна зьвязаны з падзеямі або існымі традыцыямі, з ідэямі, вераваньнямі, з мастацкімі або літаратурнымі творамі і мае выключную сусьветную важнасьць (па меркаваньні камітэту ЮНЭСКОЮНЭСКА гэты крытэр пажадана выкарыстоўваць разам зь якім-небудзь яшчэ крытэрам або крытэрамі).
 
=== Прыродныя крытэрыі ===
 
* '''VII.''' Аб’ект уяўляе зь сябе прыродны фэномэн або прастору выключнай прыроднай прыгажосьці і эстэтычнай важнасьці.
* '''VIII.''' Аб’ект зьяўляецца выбітнымвыдатным прыкладам галоўных этапаў гісторыі зямлі, у тым ліку помнікам мінулага, сымбалем геалягічных працэсаў, якія адбываюцца ў разьвіцьці рэльефу або сымбалем геамарфічных або фізыяграфічных асаблівасьцяў.
* '''IX.''' Аб’ект зьяўляецца выбітнымвыдатным узорам экалягічных або біялягічных працэсаў, якія праходзяць у эвалюцыі і развіцьці зямных, прэснаводных, берагавых і марскіх экасыстэмаў і расьлінных і жывёльных супольнасцяў.
* '''X.''' Аб’ект уключае ў сябе найбольш важнае або значнае натуральнае асяродзьдзе пражываньня для захаваньня ў ёй біялягічнай разнастайнасьці, у тым ліку зьнікаючых відаў выключнай сусьветнай каштоўнасьці з пункту гледжаньня навукі і аховы.
 
Радок 38:
[[Файл:SydneyOperaHouse.jpg|справа|150пкс|міні|[[Сыднэйскі тэатар]] ([[Аўстралія]])]]
=== [[Аўстралія]] і [[Акіянія]] ===
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Аўстраліі|Аўстралія]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Акіяніі|Акіянія]]
 
=== [[Амэрыка]] ===
[[Файл:Liberty-statue-from-below.jpg|справа|150пкс|міні|[[Статуя Свабоды]] ([[ЗША]]).]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Бразыліі|Бразылія]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Канадзе|Канада]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Мэксыцы|Мэксыка]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Пэру|Пэру]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў ЗША|ЗША]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Цэнтральнай Амэрыцы|краіны Цэнтральнай Амэрыкі]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Паўднёвай Амэрыцы|краіны Паўднёвай Амэрыкі]]
 
=== [[Азія]] ===
[[Файл:Taj1.jpg|150пкс|міні|[[Тадж Махал]] ([[Індыя]]).]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Азіі|Краіны Азіі]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Індыі|Індыя]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Казахстане|Казахстан]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Кітаі|Кітай]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Манголіі|Манголія]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Саудаўскай Арабіі|Саудаўская Арабія]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Турэччыне|Турэччына]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Японіі|Японія]]
 
=== [[Афрыка]] ===
[[Файл:Gizeh Cheops BW 1.jpg|справа|150пкс|міні|[[Піраміда Хеопса]] ([[Эгіпет]]).]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Афрыцы|Афрыка]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Эрытрэі|Эрытрэя]]
 
=== [[Эўропа]] ===
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Аўстрыі|Аўстрыя]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Албаніі|Албанія]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Андоры|Андора]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Армэніі|Армэнія]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Азэрбайджане|Азэрбайджан]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Бэльгіі|Бэльгія]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Беларусі|Беларусь]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Баўгарыі|Баўгарыя]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Босьніі і Герцагавіне |Босьнія і Герцагавіна]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Ватыкане|Ватыкан]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Вугоршчыне|Вугоршчына]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Вялікабрытаніі|Вялікабрытанія]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Грэцыі|Грэцыя]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Гішпаніі|Гішпанія]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Даніі|Данія]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Ірляндыі|Ірляндыя]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Ісьляндыі|Ісьляндыя]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Італіі|Італія]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Казахстане|Казахстан]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА на Кіпры|Кіпр]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Латвіі|Латвія]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Летуве|Летува]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Люксэмбургу|Люксэмбург]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Македоніі|Македонія]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА на Мальце|Мальта]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Малдавіі|Малдавія]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Нідэрляндах|Нідэрлянды]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Нямеччыне|Нямеччына]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Нарвэгіі|Нарвэгія]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Польшчы|Польшча]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Партугаліі|Партугалія]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Расеі|Расея]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Румыніі|Румынія]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Сан-Марына|Сан-Марына]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Сэрбіі|Сэрбія]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Славаччыне|Славаччына]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Славеніі|Славенія]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Турэччыне|Турэччына]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ва Ўкраіне|Украіна]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Фінляндыі|Фінляндыя]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Францыі|Францыя]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Харватыі|Харватыя]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Чарнагорыі|Чарнагорыя]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Чэхіі|Чэхія]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Швэйцарыі|Швэйцарыя]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Швэцыі|Швэцыя]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Эстоніі|Эстонія]]
* [[Сьпіс аб’ектаў Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА ў Эўропе|Краіны Эўропы]]
 
== Заўвагі ==
Радок 122:
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons|Category:World Heritage Sites}}
* [http://whc.unesco.org/ Сайт Сусьветнай спадчыны ЮНЭСКОЮНЭСКА]{{ref-en}}
* [http://www.nhpfund.ru/ Фонд «Ахова прыроднай спадчыны»]{{ref-ru}}{{ref-en}}
* [http://www.thesalmons.org/lynn/world.heritage.html Сьпіс аб’ектаў са спасылкамі па кожным пункце]{{ref-en}}
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Сусьветная_спадчына_ЮНЭСКО»