Сагі: розьніца паміж вэрсіямі

* '''«Каралеўскія сагі»''' (''Konungasögur'') — сагі, у якіх апісваецца гісторыя [[Нарвэгія|Нарвэгіі]], бо ў Ісьляндыі не было манархічнае ўлады. Да гэткае катэгорыі адносяцца як асобныя сагі аб нарвэскіх каралях, такія як, напрыклад, «[[Сага аб Хаконе Хаканарсоне]]» ці «[[Сага аб Олаве Тругвасоне]]», так і зводныя творы, характэрным і найбольш вядомым узорам якіх зьяўляецца «[[Хэймскрынгл]]» (''«Кола зямное»'')<ref>[http://feb-web.ru/feb/ivl/vl2/vl2-4762.htm Мелетинский. Исландские саги. — 1984]</ref> [[Сноры Стурлусан]]а. Таксама існуе ісьляндзкая сана аб каралях Даніі -— «[[Сага аб Кнютлінгах]]». Ствараліся ў XII—[[13 стагодзьдзе|XIII стст.]], гістарычна найбольш верагодныя.

* '''«Сагі аб ісьляндцах»''' альбо '''«Радавыя сагі»''' (''Íslendinga sögur'') — сагі, у якіх распавядаецца аб жыцьці ісьляндцаў, іх гісторыі, узаемаадносінах іх радоў у так званы «век саг» — у перыядпэрыяд з X па XI стст. (930-1030930—1030 гг.). Да гэтага тыпу адносяцца самыя вядомыя сагі, такія як «[[Сага аб Эґіле]]» (''Egils saga Skallagrímssonar''), «[[Сага аб Ньяле]]» (''Njáls saga'') — вяршыні ісьляндзкага этасу, адзін зь першых і найбуйнейшых пісьмовых помнікаў паўночнаэўрапейскае літаратуры (таксама «Сага аб Названых братах» (''Fóstbrœðra saga''), «Сага аб Бойцы ў Пустэчы» (''Heiðarvíga saga''), «Сага аб людзях з Ласосевай даліны» (''Laxdæla saga''), «[[Сага аб Ґісьлі]]» (''Gísla saga Súrssonar''), «Сага аб Ґунлаўґэ Зьмяіным Языку» (''Gunnlaugs saga ormstungu''), «Сага аб грэнляндцах» (''Grœnlendinga saga''), «Жыцьцё Сноры Ґодзі» (''Ævi Snorra goða'') і інш.іншыя). Запісаныя не раней за 13 стагодзьдзе.

Значнае месца ў сагах удзелена [[Полацак|Полацку]] (''Pallteskia'')<ref>[http://ulfdalir.narod.ru/literature/Melnikova_E_Geography/europe.htm Древнескандинавские географические сочинения. Сведения о Восточной Европе в древнескандинавских географических сочинениях.]</ref> і [[Дзьвіна|Дзьвіне]] (''Duna''), якая была адным з галоўных маршрутаў пранікненьня [[вікінгі|вікінгаў]] ва [[Усходняя Эўропа|Ўсходнюю Эўропу]]. З «сагаў пра ісьляндцаў» ''«Сага пра Хрост»'' і ''«Татр пра Торвальда Вялiкага Падарожнiка»'' апавядаюць, у прыватнасьці, пра дзейнасьць у Полацку пачатку XI ст. [[Торвальд]]а, сына [[Кодран]]а. ''«Сага пра Хрост»'' дапушчае стварэньне першага ўсходнеславянскага манастыра менавіта ў Полацку<ref>[http://epolotsk.com/page.php?id=604 Дэндра Андрей. Беларусь и её древняя столица Полоцк]</ref>. Зьвесткі «сагаў пра старажытныя часы» ў дачыненьні да Беларусі альбо абсалютна фантастычныя, альбо іх храналёгія і пэрсаналіі значна скажоныя: «Сага пра Тыдрэка Бэрнскага» апісвае захоп ПолацкаПолацку правадыром гунаў [[Атыла]]м; «Сага пра Хрольва Пешахода» паведамляе пра конунга Рэгвіда, які стварыў у глыбокай старажытнасьці дзяржаву вікінгаў уздоўж усяго цячэньня Дзьвіны<ref>Е.В. Пчелов. Древнейший Полоцк и полоцкие князья по письменным источникам.//Годнасьць. [http://www.nobility.by/publication/hodnasc/1997/2/index.shtml Выданьне Згуртаваньня Беларускай Шляхты. 1997 №2(4)], с.5</ref>.

З «каралеўскіх» сагаў для гісторыі Беларусі найбольшую цікавасьць уяўляе «Прадзь аб Эймундзе», бо там месьціцца найбольш зьвестак пра Полацкае княства часоў Брачыслава Ізяславіча — праўнука Рагвалода<ref>[http://kryuja.org/artykuly/arche/sinkievicz_pounacz.html Аляксандар Сінкевіч. Вецер дзьме з поўначы] // [[15 чэрвеня]] [[2009]] г.</ref>. Этас «Прадзь аб Эймундзе» паведамляе пра вікінга [[Эймунд Хрынгсан|Эймунда Хрынгсана]], які ўдзельнічаў у барацьбе [[Яраслаў Мудры|Яраслава Мудрага]] з полацкім князем [[Брачыслаў Ізяславіч|Брачыславам Ізяславічам]] і нават нібыта пэўны час княжыў у Полацку<ref>Е.В. Пчелов. Древнейший Полоцк и полоцкие князья по письменным источникам.//Годнасьць. [http://www.nobility.by/publication/hodnasc/1997/2/index.shtml Выданьне Згуртаваньня Беларускай Шляхты. 1997 №2(4)], с.4</ref>.

{{Крыніца* ЭГБ|[[Алесь Белы]] // {{Літаратура/ЭГБ}}