Альбэрт Гофман: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
→‎Вонкавыя спасылкі: + {{ізаляваны артыкул}}
Gabix (гутаркі | унёсак)
Хофман → Гофман (узгадненьне з напісаньнем у назве)
Радок 3:
|арыгінал імя = Albert Hofmann
|партрэт = Albert Hofmann Oct 1993.jpg
|апісаньне = Альбэрт ХофманГофман у 1993
|род дзейнасьці = хімія, філязофія, літаратура
|дата нараджэньня = [[11 студзеня]] [[1906]]
Радок 14:
 
== Біяграфія ==
Ён нарадзіўся ў [[Бадэн]]е, [[Швайцарыя]], і навучаўся хіміі ва Ўнівэрсытэце Цюрыха. Яго асноўная цікавасьць быў у хіміі расьлін і жывёл, і пазьней ён правёў важныя дасьледаваньні якія адносяцца да хімічнай структуры агульнай для ўсіх жывёл рэчывы [[хітын]]у, за гэтую працу ён атрымаў доктарскую ступень. ХофманГофман увайшоў у хіміка-фармацэўтычнае падразьдзяленьне Лабараторыі Сандоз (Sandoz Laboratories) (цяпер «[[Novartis]]»), зьмешчанай у [[Базэль|Базэлі]], пачаўшы вывучаць лекавую расьліну марскі лук і грыбок [[спарынья]], як частка праграмы па ачыстцы і сынтэзу актыўных кампанэнтаў для выкарыстоўваньня ў фармацэўтычных мэтах.
 
Яго дасьледаваньне лізэргінавай кіслаты, цэнтральнага агульнага кампанэнта [[алкалоід|алкалоідаў]] спарыньі, прыканцы прывяло да сынтэзу [[ЛСД|LSD-25]] у [[1938]] годзе. Праз 5 гадоў, паўтараючы сынтэз амаль забытага рэчыва, доктар Альбэрт Гофман адкрыў псыхадэлічны эфект LSD пасьля выпадковай [[абсорбцыя|абсорбцыі]] рэчыва праз кончык пальца [[16 красавіка]] [[1943]] года. Тры дня праз, [[19 красавіка]] (дзень вядомы як [[Дзень Ровара]], пасьля яго паездкі дадому пад узьдзеяньнем LSD), сьвядома прыняў 250 [[мікраграм]] (0.00025 грама) і выпрабаваў больш інтэнсіўны эфект. Пасьля была праведзеная сэрыя экспэрыментаў з LSD пры ўдзеле самога Гофмана і яго калегаў. Першыя запісы аб гэтых досьведах былі зробленыя [[22 красавіка]] таго жа года.
 
ХофманнГофман стаў дырэктарам аддзяленьня натуральных прадуктаў Лабараторыі Сандоз і прыступіў да вывучэньня галюцынагенных рэчываў знойдзеных у мэксіканскіх грыбах і іншых расьлінах выкарыстоўваных першабытнікамі. Гэта прывяло яго да сынтэзу [[псылацыбін]]а, актыўнага агента шматлікіх «чарадзейных грыбоў».
 
Гофман таксама стаў цікавіцца насеньнем мэксіканскай [[іпамэя|іпамэі]] віду Rivea corymbosa, насеньне якой зваліся мясцовымі жыхарамі Ololiuhqui. Ён быў зьдзіўлены, выявіўшы, што актыўны элемент гэтага насеньня хімічна падобны з [[LSD]].
Радок 24:
У [[1962]] годзе ён і яго жонка Аніта падарожнічалі ў паўднёвую Мэксыку для пошуку расьліны «Ska Maria Pastora» (Лісьце Марыі-Пастушкі), пазьней вядомай як [[Salvia divinorum]]. Гофман выявіў узоры расьліны, але не змог дамагчыся посьпеху ў ідэнтыфікацыі актыўных кампанэнтаў ([[Сальвінарын А|сальвінарына А]], [[Salvinorin B]]).
 
Альбэрт ХофманГофман зваў LSD «лекамі для душы» і быў засмучаны агульнасусьветнай забаронай рэчыва які прывёў да таго, што LSD сышоў у андэграўнд. «LSD быў пасьпяхова выкарыстаны на працягу 10 гадоў у псыхааналізе» казаў ён, дадаючы, што прэпарат быў «выкрадзены» моладзевым рухам [[1960-я|60-х]] [[ЗША]] і затым неапраўдана дэманізаваны кіравальнымі кругамі, да якіх моладзевы рух быў у апазыцыі. Ён прызнаваў, што LSD можа быць небясьпечным у дрэнных руках.
 
ХофманГофман зьяўляецца аўтарам больш 100 навуковых прац і аўтарам або суаўтарам некалькіх кніг, уключаючы яго кнігу «LSD — Маё цяжкае дзіця», якая зьяўляецца часткова аўтабіяграфіяй і ўтрымоўвальнай апісаньне вядомай роварнай вандроўкі.
 
[[Файл:Albert Hofmann.jpg|міні|Альбэрт Гофман у 2006 годзе]]
Радок 38:
{{Commons|Albert Hofmann|выгляд=міні}}
* [http://www.alberthofmann.org/ Афіцыйная старонка] {{ref-en}}
* [http://www.hofmann.org/ Фундацыя Альбэрта ХофманаГофмана] {{ref-en}}
 
[[Катэгорыя:Швайцарскія навукоўцы|Гофман, Альбэрт]]