Трансвааль: розьніца паміж вэрсіямі

{{іншыяІншыя значэньні}}

[[ВыяваФайл:Flag of Transvaal.svg|thumbміні|200px200пкс|Сьцяг ТрансвааляТрансваалю]]

'''Трансвааль''' (''Transvaal'', даслоўна '«за [[Вааль|Ваалем]]'»), — былая правінцыя [[Паўднёва-Афрыканская Рэспубліка|ПАР]], дагэтуль часам выкарыстоўваецца як агульная назва для ўсяго рэгіёнарэгіёну, разьмешчанага паміж Ваалем і [[Лімпапо]], гэта значыць поўначна-усходупаўночнага ўсходу краіны. Плошча 283,9 тыс. км²². У цяперашні час тэрыторыя ТрансвааляТрансваалю падзеленая паміж правінцыямі [[Мпумаланга]], [[Лімпапо (правінцыя)|Лімпапо]] і [[Гаўтэнг]], а таксама часткова [[ПоўначнаПаўночна-Заходняя правінцыя|Поўначна-Паўночным Захадам]].

Засяленьне ТрансвааляТрансваалю эўрапейцамі адбылося ў выніку так званага [[Вялікі Трэк|Вялікага ТрэкаТрэку]] — перасяленьні сялян-[[буры|бураў]] з захопленай [[Брытанская імперыя|ангельцамі]] [[Капская правінцыя|Капскай калёніі]]. Пасьля сутыкненьняў з [[Мзіліказі]], правадыром племя [[ндэбэле]] былі заснаваныя першыя селішчы пад кіраўніцтвам [[Андрыс Генрык Потгітэр|Андрыса Генрыка Потгітэра]]. У [[1848]] годзе паўднёвую часткачастку ТрансвааляТрансваалю занялі пасяленцы [[Андрыс Прэторыюс|Андрыса Прэторыюса]]. [[17 студзеня]] [[1852]] году ангельцы прызналі незалежнасьць заснаванай Прэторыюсам [[ПаўднёваафрыканскаяПаўднёва-Афрыканская рэспублікаРэспубліка|ПаўднёваафрыканскайПаўднёва-Афрыканскай рэспублікіРэспублікі]].

У [[1877]] годзе Брытанія далучыла ПаўднёваафрыканскуюПаўднёва-Афрыканскую рэспублікуРэспубліку падна падставайпадставе "«абароны"» белых бураў ад [[нэгр]]аў -— [[зулус]]аў; заадно дзяржава, па сьцьвярджэньнях ангельцаў, была выратаваная ад фінансавага краху. Пасьля [[Першая ангельска-бурская вайна|Першай ангельска-бурскай вайны]] [[1881]] годагоду Трансвааль ізноў стаў незалежны. У [[1885]] годзе на [[Вітватэрсранд]]зе былі адкрытыя велізарныя паклады [[золата]], што прывяло да хуткага росту такіх гарадоў, як [[ЁханесбургЁганэсбург]], а таксама прытоку шукальнікаў золата з-за межымяжы.

Правы гэтых людзей, вядомых як [[ойтландэр]]ы, былі сур'ёзнасур’ёзна абмежаваныя законамі ПаўднёваафрыканскайПаўднёва-Афрыканскай рэспублікіРэспублікі; менавіта гэта паслужыла падставай аб'явыаб’явы Брытаніяй [[Другая ангельска-бурская вайна (1899—1902)|Ангельска-бурскай вайны]] [[1899]]—[[1902]] гадоў. Пасьля шэрагу пасьпяховых для бураў баёў брытанскія войскі атрымалі перамогу, прэзыдэнт ТрансвааляТрансваалю [[Стэфанус Ёханэс Паулус Кругер|П. Кругер]] схаваўся за мяжой.

У [[1900]] годзе Трансвааль стаў часткай Брытанскай імпэрыі, у [[1910]] увайшоўгодзе ўвайшоў у склад [[Паўднёва-Афрыканскі Зьвяз|Паўднёва-Афрыканскага ЗьвязаЗьвязу]].

[[ВыяваФайл:Transvaal map.png|thumbміні|300pxзьлева|300пкс|Трансвааль на карцемапе [[ПАР]] да [[1994]] году ([[бантустан]]ы не паказаныя)|left]]

Пасьля ўтварэньня [[ПАРПаўднёва-Афрыканская Рэспубліка|Паўднёва-Афрыканскай Рэспублікі]] і ўводзіны [[апартэід]]а на тэрыторыі ТрансвааляТрансваалю былі ўтвораныя некалькі [[бантустан]]аў, гэта значыць тэрыторыйтэрыторыяў, прызначаных для пражываньня чорнага насельніцтва. У Трансваалі знаходзіліся бантустаны [[Лебоўа]], [[Вэнда (бантустан)|Вэнда]], [[Газанкулу]], [[Кангване]], [[Квандэбэле]] і збольшага [[Бопутатсвана]]. Вэнда і Бопутатствана былі абвешчаныя незалежнымі, што, аднак, не было прызнана ні адным урадам, акрамя ўласнага паўднёваафрыканскагапаўднёва-афрыканскага.

Пасьля рэарганізацыі адміністрацыйнайадміністрацыйнага складаскладу краіны ў [[1994]] годзе правінцыя Трансвааль спыніла існаваньне, аднак гэтае імя дагэтуль шырока распаўсюджанае (так, [[Вярхоўны Суд ПАР]] дагэтуль аперуеапэруе гэтым паняцьцем).

[[Катэгорыя:Трансвааль| ]]