Мігдалы: розьніца паміж вэрсіямі

'''Мігдалы''' — плады аднайменнага дрэва ([[лацінская мова|па-лацінску]]: ''Prunus dulcis'', раней класіфікаваласяклясыфікавалася як ''Prunus amygdalus'' ці ''Amygdalus communis'') вышынёй да 8 м з бліскучым дробназубчастым лісцемлісьцем і светласьветла-ружовымі або белымі кветкамі, якое расцерасьце ў [[Міжземнамор’е|Міжземнамор’і]] і іншых [[субтропікі|субтрапічных рэгіёнах]]. Галоўныя камерцыйныя вытворцы — [[Каліфорнія|Каліфорнія (ЗША)]], [[Іспанія]], [[Італія]]. М.Мігдалы - блізкі сваяк [[слівасьліва|слівысьлівы]], [[персікпэрсік|персікапэрсіка]], але ў ежу спажываецца не мякаць плада, а г.зв. “арэхі” – ядро касцянкікасьцянкі.

ШкарлупіннеШкарлупіньне "арэхаў" вельмі цвёрдаецьвёрдае. Ядро м.мігдалы белае, саладкавае, са слабым водарам, пакрытае тонкай карычневай абалонкай. Каб выдаліць яе, трэба апусціць ядро, ачышчанае ад шкарлупінняшкарлупіньня, на 1 хвіліну ў кіпень. Ачышчанае ядро рэкамендуюць прамыць праточнай вадой і высушыць у духоўцы пры 50 – 70 °С. Мігдалы змяшчаюцьзьмяшчаюць значную колькасцьколькасьць [[тлушч|тлушчу]], [[эфірныя алеі]], каля 20% [[бялок|бялку]], з [[вітаміны|вітамінаў]] – невялікая колькасцьколькасьць [[вітамін C|C]] і [[вітамін PP|PP]]. Высокакаларыйныя (100 г = 650 ккал).

АдрозніваюцьАдрозьніваюць 2 разнастайнасціразнастайнасьці м.мігдалы: салодкія і горкія. Апошнія змяшчаюцьзьмяшчаюць [[гліказід]] [[амігдалін]], які лёгка распадаецца, выдзяляючы атрутную [[сінільная кіслата|сінільную кіслату]], таму спажываць горкія мігдалы у ежу можна толькі ў мінімальных колькасцяхколькасьцях. Салодкія мігдалы ужываюць свежымісьвежымі як дэсерт, а таксама пры вырабе [[соус|соусаў]], [[печыва]], [[торт|тартоў]] і г.д.

У шляхецкай кулінарыі [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] вядомыя з [[XVI16 стагодзьдзе|XVI стагодзьдзя]]. З іх выраблялі ахаладжальны напой [[аршад]], [[марцыпаны]], мігдаловую поліўку (на [[Вігілія|Вігілію]]), мігдаловы торт (на [[Трох Каралёў]]), міндальнаемігдаловае “малако” для сціслагасьціслага [[пост|посту]] і г.д. У сялянскім асяроддзіасяродзьдзі мігдалы заставаліся недаступнымі, адсюль прыказка “Думаць пра нябесныя мігдалы”.