|
'''Пост''' — у многіх [[рэлігія|рэлігіях]] устрыманнеустрыманьне на пэўны перыядпэрыяд ад прыняццяпрыняцьця ўсякай ежы або асобных яе відаў; адзін з важных сродкаў царкоўнай рэгламентацыірэглямэнтацыі жыццяжыцьця вернікаў, паглыбленняпаглыбленьня іх рэлігійнасцірэлігійнасьці. Харч.Харчовыя забароны ўзыходзяць каранямі ў мінулае, калі ў выніку недахопаў прадуктаў харчаванняхарчаваньня людзі вымушанывымушаныя былі самаабмяжоўвацца ў ежы. З часам гэтыя забароны атрымалі рэлігійную санкцыю. У [[мусульмане|мусульманаў]] важнае месца займае пост ураза, у час якога на працягу месяца [[рамазан]] забараняецца прымаць ежу ад усходу да захаду сонца. У [[іудзеіюдзеі|іудзеяўюдзеяў]] побач з грамадскіміграмадзкімі П.постамі існуюць індывідуальныя — паводле зароку, у дзень шанаванняшанаваньня памяці бацькоў.
[[ХрысціянстваХрысьціянства|ХрысціянскаяХрысьціянская царква]] не забараняе мясную ежу, але абмяжоўвае яе спажываннеспажываньне ў некаторыя перыядыпэрыяды царкоўнага году. Мэты посту:
# часовае ўніканнеўніканьне жывёльнай ежы;
# практыкаваннепрактыкаваньне волі праз паслухмянасцьпаслухмянасьць да Царквы;
# сувязь штодзённага харчаванняхарчаваньня з рытмам літургічнага [[каляндар|календару]].
Пры пэўных абставінах магчымае паслабленнепаслабленьне ці скасаваннескасаваньне посту (падарожжа, хвароба, надзвычайныя здарэнніздарэньні і г. д.). На час посту забараняецца браць [[шлюб]], удзельнічаць у свецкіхсьвецкіх забавах.
У [[праваслаўе|праваслаўнай царкве]] існуюць пасты рознай ступені:
# Вельмі строгі пост — сухаядзеннесухаядзеньне (спажываюць толькі расліннуюрасьлінную ежу без [[алей|алею]]).
# Строгі пост — можноможна спажываць любую вараную расліннуюрасьлінную ежу з алеем.
# Звычайны пост — апроч таго, што ядуць у строгі пост, можна спажываць яшчэ і рыбу.
# Паслаблены пост (для нямоглых, падарожных і г.д.) — дапускаецца ўсё, апроч мяса.
Праваслаўной Царквой усталяваныя чатыры працяглыя пасты: Вялікі пост (перадвялікодны, строгі, 7 тыдняў), Пятроў пост (звычайны, перад святамсьвятам апосталаў Пятра і Паўла 29 чэрвеня, ад 8 да 42 дзён), УспенскіУсьпенскі (перад святамсьвятам УспенняУсьпеньня Маці Божай, строгі), Раствовы (Філіпаў) пост, з 28 лістапада па 7 студзеня. Апроч таго, серада і пятніца — посныя дні на працягу ўсяго году. У праваслаўных П.посты займаюць каля 200 дзён у год.
У [[католікі|католікаў]] пост не такі строгі, яны не прытрымліваюцца шматдзённых П.постаў, хворым і дзецям дазваляецца ўжываць малочныя стравы. Каталіцкі КасцёлКасьцёл заклікае вернікаў устрымлівацца ад мясных страўстраваў па пятніцах, а таксама 24 снежнясьнежня (у Вігілію Божага НараджэнняНараджэньня існуе традыцыя захоўваць строгі пост да першай зоркі). У [[Папялец]] і Вялікую пятніцу вернікі мусяць датрымліваць і колькасны пост: адзін прыём ежы дасыта (паводле традыцыі, некаторыя захоўваюць строгі пост — на хлебе і вадзе). Пасты ў іншыя дні або больш працяглыя перыядыпэрыяды часу ([[Адвэнт]] ці Вялікі пост) прыймаюцца па рашэннюрашэньні саміх вернікаў. Пост у пятніцу і [[Вігілія|Вігілію]] абавязковы для ўсіх пасля 14-гадовага ўзросту, а ў Папялец і Вялікую пятніцу — для ўсіх вернікаў (апроч хворых і нямоглых) ад паўналеццяпаўналецьця да 60 гадоў.
У праваслаўі ў посныя дні з рацыёну цалкам выключаются ўсе прадукты жывёльнага паходжання (мяса, птушка, малочныя прадукты, яйкі, жывёльныя тлушчы і г.д.). Прадукты расліннага паходжання, а таксама рыбу і алей спажываюць ва ўмеркаванай колькасці. Падобнага характару харчавання прытрымліваюцца ў пасты і многія каталікі. ▼
▲У праваслаўі ў посныя дні з рацыёну цалкам выключаются ўсе прадукты жывёльнага паходжанняпаходжаньня (мяса, птушка, малочныя прадукты, яйкі, жывёльныя тлушчы і г. д.). Прадукты расліннагарасьліннага паходжанняпаходжаньня, а таксама рыбу і алей спажываюць ва ўмеркаванай колькасціколькасьці. Падобнага характару харчаванняхарчаваньня прытрымліваюцца ў пасты і многія каталікі.
== Літаратура ==
{{Крыніца НашаЕжа|[[Алесь Белы]]}}
| 