Вятрак (млын): розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Idioma-bot (гутаркі | унёсак) д робат дадаў: lt:Vėjo malūnas |
д робат зьмяніў: zh:风车; cosmetic changes |
||
Радок 1:
[[
'''Вятрак''' або '''ветраны млын''' — збудаваньне для памолу зерня, якое прыводзіцца ў дзеяньне сілаю ветра.
Ветраныя млыны, або ветракі распаўсюджваюцца на Беларусі значна пазьней за [[вадзяны млын|вадзяныя]]. Значны рост колькасьці ветракоў фіксуецца ў другой палове ХІХ ст. Найбольш ветракоў было ў паўднёвай Беларусі.
== Тыпы ветракоў ==
[[
Ветраныя млыны падзяляюцца на два тыпы:
* '''Шатровыя''' ветракі мелі васьмівугольную або круглую форму. Наверсе мелася вежа (шапка) або шацёр, якая магла рухацца адпаведна кірунку ветра. У ёй усталёўваўся драўляны гарызантальны вал, да якога мацаваліся крылы, што прыводзіліся ў рух ветрам. Зьверху гэтая вежа накрывалася шатровым або двухсхільным дахам. Шацёр паварочваўся на крыжавіне пры дапамозе доўгага дышаля, які спускаўся да зямлі. Падобны дышаль мог складацца зь некалькіх жэрдак і мацавацца з розных бакоў шатра. Вятрак меў 4-6 крылаў даўжынёю да 6 мэтраў, якія абшываліся або тонкаю шчапою, або абцягваліся парусінаю. У асноўным корпусе млына знаходзіліся жорны, перадатачны і іншыя мэханізмы. Дыямэтар асновы шатровага млына складаў ад 7-8 мэтраў. Асноўны корпус млына звычайна абшываўся дошкаю, у тоя час як яго ніжняя частка магла рабіцца зь бярвеньняў.
* '''Слупавыя''' (або стрыжнёвыя) млыны звычайна мелі падмурак зь бярвеньняў або каменьня, на якім мацавалася крыжавіна з тоўстага бярвеньня. Апошняя паварочвалася на тоўстым бервяне (таўшчынёю да 80-90 см). Рама з брусоў утварала аснову млына. Крыху меншая рама была і зьверху. Далей увесь гэты каркас абшываўся [[дошка]]ю, [[гонта]] або [[дранка]]ю. У заходніх і паўднёва-заходніх раёнах Беларусі часта сустракаліся невялікія (дваровыя) слупавыя млыны (казлоўкі) вышынёю да 4-5 мэтраў.
== Глядзіце таксама ==
* [[Вадзяны млын]]
* [[Паравы млын]]
== Літаратура ==
Радок 20:
== Вонкавыя спасылкі ==
* {{Commons|Category:Windmills|выгляд=міні}}
[[Катэгорыя:Драўляная архітэктура]]
Радок 76:
[[vec:Molin a vent]]
[[vi:Cối xay gió]]
[[zh:风车
|