Гетман: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма апісаньня зьменаў |
Stary Jolup (гутаркі | унёсак) Няма апісаньня зьменаў |
||
Радок 1:
[[Выява:KOstrogski.jpg|міні|[[Канстантын Астроскі]] — першы ''гетман'' [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]]]]
'''Гетман''' ([[Польская мова|польск.]] hetman, [[Чэская мова|чэск.]] hejtman, [[Нямецкая мова|ням.]]Hauptmann, [[Украінская мова|укр.]] гетьман, [[Румынская мова|рум.]] hatman) — гістарычная назва галоўнакамандуючага войска ў [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікім Княстве Літоўскім]] і [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] ў 15-18 ст. (вялікі каронны, [[вялікі гетман літоўскі|вялікі літоўскі]], яго намесьнік —
Першапачаткова ''гетман'' прызначаўся каралём толькі на час вайсковых дзеяньняў. Упершыню зьявіўся ў ВКЛ (у [[1497]] годзе — [[Канстантын Астроскі]]). З [[1527]] году ''гетманы'' сталі найвышэйшымі вайсковымі кіраўнікамі. З [[1581]] году гетман зьяўляецца сталай пасадай у [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]].
Прызначаўся непасрэдна вялікім князям літоўскі. [[Вялкікі гетман літоўскі]] і [[палявы гетман літоўскі]] кіравалі левым і правым крылом літоўскага войска. Палявы гетман аднак падпарадклоўваўся вялікаму. У мірны час вялікі гетман займаўся арганізацыйнымі справамі й бараніў інтарэсы войска, палявы гетман кіраваў малымі атрадамі, ахоўваў дзяржаўную мяжу збольшага на ўсходзе.
Пасада пажыцьцёвая, але пад час немачы гетмана ці яго адсутнасьці (напр. палон) вялкікі князь мог прызначыць іншага гетмана.
{{Гетманы вялікія літоўскія}}
| |||