Пяхота: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма апісаньня зьменаў
д Робат: аўтафарматаваньне артыкула
Радок 1:
'''Пяхота''' — род [[войска]]ў, якія ваююць пераважна ў ''пешым баі'' (на ўласных нагах).
 
У сучасным сьвеце ''пяхота'' можа выкарыстоўваць ''матарызаваны транспарт''. Доўгі час пяхота выкарыстоўвала пераважна ручную зброю (стралковую), у сучасных умовах ([[21 стагоддзестагодзьдзе]]) можа выкарыстоўваць шырокае кола узбраення (уключаючы ''ракетнае''). У сувязі з разьвіццём тэхнікі й сродкаў дастаўкі можна правесьці наступную клясыфікацыю ''пяхоты'':
* ''мотастралкі'' (асноўны сродак дастаўкі жывой сілы - ''аўта й бранетэхніка'')
* ''марская пяхота'' (асноўны сродак дастаўкі жывой сілы - ''марскі /рачны транспарт'')
Радок 17:
== Антычны пэрыяд: ==
 
''Пяхота'' была асноўнай баявой адзінкай [[Антычнасьць|Антычнага пэрыяду]]. Прыклады ''баявых фармацыяў'' таго пэрыяду - [[грэчаскія фалангі]] й [[легіён]]ы [[Рымская імпэрыя|Рымскай імпэрыі]]. У адрозьненьне ад добра арганізаваных [[фаланга]]ў і [[легіён]]аў, большасьць [[армія]]ў старажытнага сьвету была ўкамплектаваная ''нерэгулярнымі ваярамі'' (часьцей за ўсё ''наймітамі''), што насілі меньшменш брані й біліся ў адкрытых фармацыях.
 
Пасьля таго, як [[Рымская імпэрыя]] распалася й была захоплена [[германскія плямёны|германскімі плямёнамі]] ([[Вандалы|Вандаламі]], [[Готы|Готамі]], [[Вісготы|Вісготамі]]) у [[5 стагоддзестагодзьдзе|5 стагоддзістагодзьдзі нашай эры]], з-за недахопу палітычных й ваенных рэсурсаў, патрэба ў такога кшалту баявых адзінках зьнікла амаль што да [[Сярэднявечча]].
 
== Сярэднявечча: ==
Радок 31:
Хоць [[лук]]і й выкарыстоўваліся нават пасьля вынаходжаньня [[агнястрэльная зброя|агнястрэльнае зброі]], тэхналягічнае разьвіцьцё дазволіла гэтай зброі атрымаць першынство нават перад [[Англія|ангельскім]] ''доўгім лукам'' у якасьці ''улюбёнай зброі пяхоты''. Таксама было найшмат лягчэй навучыць пехацінцаў карыстацца агнястрэльнай зброяй, чым лукам (дні ці тыдні да сярэдняга ўзроўню валоданьня, у параўнаньні з гадамі для доўгага луку). У фармацыях камбінаваліся [[агнястрэльная зброя]] й доўгія [[дзіда|дзіды]] для супрацьстаяньня кавалерыі (але з вынаходжаньнем штыку патрэба ў дзідах зьнікла).
 
Да вынаходжаньня чыгункі (у [[19 стагоддзестагодзьдзе|19 стагоддзістагодзьдзі]]), пяхотныя арміі дабіраліся да месца бойкі пехатою ці, зрэдку, на караблі.
 
''Марскія пехацінцы'' ўпершыню з'явіліся ў [[16 стагоддзестагодзьдзе|16 стагоддзістагодзьдзі]] ў [[Гішпанія|Гішпаніі]] (''Infanteria de Marina''), а ў [[17 стагоддзестагодзьдзе|17 стагоддзістагодзьдзі]] ў астатніх краінах [[Эўропа|Эўропы]], у тым ліку ў [[Вялікая Брытанія|Вялікай Брытаніі]]. З-за таго, што ''Брытанія'' ня была кантынэнтальнай дзяржавай, ёй не патрабавалася вялікая [[армія]], але ''пяхота'' была неабходная для мажлівых прытарнаваньняў і высадак на кантынэнт. Тыповы ''каралеўскі марскі баявы карабель'' мог узяць на борт каля ''600'' чалавек. Зь іх ''120-180'' былі ''каралеўскімі марскімі пехацінцамі''. Яны звычайна мелі сваю палубу й не займаліся мараходствам. Фармавалі дэсантныя атрады, абаранялі карабель падчас абардажу,чынілі пашкоджаную зброю й гарматы пасьля бойкі.
 
== 20-21 стагоддзестагодзьдзе: ==
 
Напрыканцы [[19 стагоддзестагодзьдзе|19 стагоддзястагодзьдзя]] й пазьней некаторыя дзяржавы ўжывалі ''веласыпедную пяхоту'' (кшалту [[Італія|італьянскіх]] ''Bersaglieri''), але сапраўдную мабільнасьць пяхота пачала набываць у 20-ых гадох [[20 стагоддзестагодзьдзе|20 стагоддзястагодзьдзя]], калі з'явіўся матарызаваны транспарт і, суадносна, матарызаваная пяхота. [[Другая Сусьветная вайна]] паказала неабходнасьць абароны пяхоты падчас перасоўваньняў, што было адлюстравана ў распрацоўцы браніраванага транспарту для перавозкі пяхоты.
 
Падчас [[Другая Сусьветная вайна|Другой Сусьветнай Вайны]] шырокае распаўсюджаньне атрымалі паветраныя дэсантнікі, што адыгралі ключавую ролю у некаторых бойках у [[Эўропа|Эўропе]].