Шыман Старавольскі: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Stary Jolup (гутаркі | унёсак) Няма апісаньня зьменаў |
Stary Jolup (гутаркі | унёсак) Няма апісаньня зьменаў |
||
Радок 3:
Сын [[баярын]]а [[Базыль Старавольскі|Базыля Старавольскага]]. Пра бацьку польскі гісторык [[Вэспазян Кахоўскі]] (Wespazian Kochowski) пісаў, што “ганарыўся вядомай радзінай, лепей чым гэрбам шляхетным.” Польскія гістрыкі дасюль ня маюць згоды, якога [[гэрб]]у былі Старавольскія. Ці то Лялівы, ці то Ладзі , але большасьць мяркуе, што паходзілі з безгэрбовага баярства. Дарэчы доўгі час нават месца нараджэньня Шымона выклікала спрэчкі – то прыпісвалі, што ён з пад [[Кракаў|Кракава]], то пісалі, што ён з Валыні.
Шымон Старавольскі працаваў прыдворным ў [[канцлер]]а і вялікага кароннага [[гэтман]]а [[Ян Замоскі|Яна Замоскага]] (Jana Zamoyskiego). У [[1612]]-[[1618]] вучыўся ў [[Кракаўская Акадэмія|Кракаўскай Акадэміі]], дзе атрымаў тытул [[бакаляўр]]а філязофіі. У [[1620]]-[[1621]] сакратар ў [[Вялікі гэтман літоўскі|вялікага гэтмана літоўскага]] [[Ян Караль Хадкевіч|Яна Караля Хадкевіча]] і быў разам зь ім пад [[Бітва пад Хоцінам|Хоцім]]ам. Пасьля працаваў ў розных [[магнат]]аў, некалькі разоў выяджаў за граніцу як прэцэптар (preceptor) маладых магнатаў. З князьмі [[Януш Астроскі|Янушам]] і [[Канстанцін Астроскі(малодшы)|Канстацінам Астроскімі]] адведаў [[Нямеччына|Нямеччыну]], [[Нідэрлянды]], [[Францыя|Францыю]] і [[Італія|Італію]]. Падарожнічаў таксама са [[Стэфан Патоцкі|Стэфанам Патоцкім]] і [[Александр Канецпольскі|Александрам Канецпольскім]] (Konecpolski), сынам вядомага гэтмана. У другой палове XVII стагодзьдзя зьвязаўся зь біскупам [[Якуб Задзікі|Якубам Задзікім]], і на яго прапанову прыняў ў [[1639]] годзе [[капланства]]. Дзякуючы біскупскай падрымцы атрымаў тарноўскую канцэлярыю. Напачатку [[1655]] стаўся кракаўскім канонікам.
У [[верасень|верасьні]] [[1655]] годзе з 36 чальцоў кракаўскай капітулы, Старавольскі быў адзіны, хто застаўся ў Кракаве напярэдадні асады яе швэдамі. Да таго, ў ліпені Сымон выконваў абавязкі скарбніка катэдры. [[17 верасьня]] ён прызначаны кіраўніком [[Кракаўская катэдра|катэдры]] і яе [[скарбнік]]ам, а [[25 верасьня]] Кракаў атачыла швэдскае войска…
Кароль швэдскі і пратэстант [[Караль Х Густаў]] па здабыцьці Кракава [[19 кастрычніка]] папрасіў Старавольскага паказаць яму катэдру і [[саркафаг]]і польскіх каралёў. Існуе паданьне, пра той экскурс: Каля надмагільля караля [[Уладыслаў Лакетка׀Уладыслава Лакеткі]] Старавольскі мовіў, што гэта кароль які тройчы кідаў [[трон]] і тройчы на яго вяртаўся. Караль Х Густаў засьмяяўся: “Ваш [[Ян Казімір]], раз скінуты з трону, ужо на яго ня вернецца”. На што канонік ўзьняўшы галаву і рукі ў гору мовіў: “Deus mirabilis, fortuna variabilis” - Бог цудоўны, шчасьце зьменьліва - лац. Гэтую гутарку апісаў праз 30 гадоў польскі гісторык [[Вэспазян Кахоўскі]]. (Annalium Poloniae ab obitu Vladislai IV, climacter II – Летапіс польскі ад сьмерці Уладзіслава IV, частка ІІ, Кракаў 1688).
Аднак пры жыцьці сам Старавальскі пра гэткае ніколі ня згадваў. Але скардіўся, што швэд запатрабаваў 100 тысяч
Шымон Старавольскі не дажыў да вызваленьня Кракава і памёр [[4 красавіка]] [[1656]] года.
==Працы==
|