Вікіпэдыя

Каралеўства Чарнагорыя (1941—1944): розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
Наступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Bulhkin (гутаркі | унёсак)
1524 праўкі
 
Bulhkin (гутаркі | унёсак)
1524 праўкі
Артаґрафія
Радок 54:
[[Файл:Naval Ensign of Montenegro 1881-1918.svg|thumb|right|Грамадзянскі сьцяг Чарнагорыі, прыняты ў ліпені 1941 року<ref>{{Спасылка|аўтар=Ben Cahoon.|загаловак=Montenegro|выдавец=World Statesmen.org|дата выпуску=2006|url=http://www.worldstatesmen.org/Montenegro.html|дата доступу=20 жнівень 2010|копія=http://www.webcitation.org/67VqcaFbw|дата копіі=2012-05-08}}</ref>.]]
 
'''Каралеўства Чарнагорыя''' (або '''Незалежная дзяржава Чарнагорыя''') з 1941 па 1943 рок існавала як [[пратэктарат]] [[Каралеўства Італія (1861—1946)|Італіі]] і ўжо фактычна не былобыла манархіяю. Чарнагорыя была часткаю [[Ірэдэнтызм|ірэдэнтысцкайірэдэнтысцкае ідэі]] — [[Вялікая Італія|Вялікае Італіі]]. Рэжым [[Мусаліні]] бачыў Чарнагорыю як частку будучае імпэрыі, якая таксама ўлучацьме ўсё [[Адрыятычнае мора|адрыятычнае]] ўзьбярэжжа і частку [[Грэцыя|Грэцыі]], вярнуўшы тым самым землі, якія раней належалі [[Вэнэцыянская рэспубліка|Вэнэцыі]]. Мясцовае насельніцтва мела асімілявацца, стаўшы часткаю [[Італьянцы|італьянскае нацыі]]. Плянавалася пачаць засяленьне Чарнагорыі італьянцамі (па прыкладзе [[Альбанскае Каралеўства (1939—1943)|Альбаніі]]), для наступнага выцясненьнявыцясьненьня мясцовага насельніцтва.
 
== Гісторыя ==
Пасьля [[Уварваньне ў Югаславію|ўварваньня ў Югаславію]] [[Трэці Райх|Нямеччыны]] ды [[Каралеўства Італія (1861—1946)|Італіі]] 6 красавіка 1941 року, і наступнае капітуляцыі [[Узброеныя сілы Югаславіі|войскаў Каралеўства Югаславіі]] 17 красавіка 1941 року, [[Сэкула Дрлевіч]], лідарлідэр [[чарнагорцы|чарнагорскіх]] сэпаратыстаў у [[Каралеўства Югаславія|Каралеўстве Югаславіі]], заснаваў ''Часовы адміністрацыйны камітэт Чарнагорыі'', які дезяў як [[Калябарацыянізм|калябарацыянісцкі]] орґан [[Каралеўства Італія (1861—1946)|фашыстоўскае Італіі]]. Камітэт быў расфармаваны 5 траўня 1941 року, пасьля чаго быўбыла утвораныўтвораная ''Чарнагорская Рада'', для садзейнічаньня італьянскаеітальянскай акупацыі і стварэньня напаўнезалежнага пратэктарата Чарнагорыя. Італьянскія ўлады плянавалі ўлучыць Чарнагорыю ў склад новае, [[Вялікая Італія|Вялікае Італіі]], з наступнаю асіміляцыяю мясцовага насельніцтва.
 
Кароль [[Віктар Эмануіл III]] (пад уплывам сваёй жонкі [[Алена Чарнагорская|Алены Чарнагорскай]], дачкі былога караля [[Каралеўства Чарнагорыя|Чарнагорыі]] [[Нікола I Петравіч|Ніколы I Петравіча]]) пераканаў [[Бэніта Мусаліні]] стварыць незалежную дзяржаву Чарнагорыю, насуперак жаданьням кіраўніка (поґлаўніка) [[Незалежная Дзяржава Харватыя|Харватыі]] [[Антэ Павэліч]]а й альбанскага ўраду (якія жадалі падзяліць Чарнагорыю між сабою). Каралеўства Чарнагорыя было створанае пад кантролем італьянцаў, калі [[Крсто Попавіч]] вярнуўся з эміґрацыі ў [[Рым]] у 1941 годзе, каб пачаць кіраваць партыяю [[Зэлэнашы]] ({{мова-sr|Zelenaši}}), якая выступала за аднаўленьне чарнагорскае манархіі. Яны стварылі свае ўзброеныя сілы пад назваю [[Лоўчанская брыгада|Лоўчанская брыґада]].
Радок 63:
Афіцыйна Чарнагорыя была каралеўствам, але апошні ўнук [[Нікола I Петравіч|Ніколы I Петравіча]] князь [[Міхаіл Петравіч-Негаш]] адмовіўся ад кароны, абвясьціўшы пра падтрымку свайго стрыечнага брата, маладога [[Пётар II Карагеоргіевіч|Пятра II Карагеоргіевіча]]. Два князі з роду [[Раманавы]]х, [[Мікалай Раманаў]] і ягоны бацька [[Раман Раманаў]] таксама адмовіліся ад кароны. З гэтага моманту Чарнагорыя кіравалася італьянскаю адміністрацыяю.
 
12 ліпеня 1941 року [[Сэкула Дрлевіч]] стаў прэм’ер-міністрам краіны. На пачатку 1942 року Чарнагорыя перажыла выбліск грамадзянскае вайны, калі [[Югаслаўскія войскі на бацькаўшчыне|чэтнікі]] і [[Народна-вызваленчая армія Югаславіі|партызаны]] пачалі ваяваць супраць Чарнагорскіх сэпаратыстаў і сілаў [[Краіны Восі|Восі]]. Па працягу [[Другая сусьветная вайна|Другое сусьветнайсусьветнае вайны]], вайна ў Чарнагорыі стала хаатычнаю й ганебнаю, бо была створаная й разарваная велізарная колькасьць зьвязаў між усімі бакамі. Таксама ў Чарнагорыі актыўную дзейнасьць вёў [[Сэрбскі добраахвотніцкі корпус войскаў СС]].
 
Напрыканцы верасьня 1943 року [[Незалежная Дзяржава Харватыя]] [[Антэ Павеліч|Антэ Павэліч]]а анэксавала італьянскую правінцыю [[Котар]] (раней адабраную ў Чарнагорыі). У кастрычніку 1943 року, Дрлевіч быў высланы з Чарнагорыі. У 1944 годзе, у [[НДХ|Харватыі]] ён сфармаваў ''Дзяржаўную раду Чарнагорыі'', якая мела працаваць у якасьці [[урад у выгнаньні|ўраду ў выгнаньні]].
 
Пасьля сыходу італьянскае адміністрацыі, Чарнагорыя падпала пад поўны кантроль [[Трэці Райх|Нямеччыны]], заразом не заціхала крывавая [[партызанская вайна]]. За гэты пэрыяд дзясяткі тысяч грамадзянаў былі забітыя акупантамі. У сьнежні 1944 року нямецкія войскі сышлі з Чарнагорыі, і [[Народна-вызваленчая армія Югаславіі]] [[Ёсіп Броз Ціта|Ёсіпа Броза Ціты]] вярнула тэрыторыю пад кантроль [[СФРЮ|Югаславіі]], цяпер ужо сацыялістычнае.
Радок 73:
Незалежная дзяржава Чарнагорыя першапачаткова мела мяжы, якія прыблізна супадаюць з сучаснаю Чарнагорыяю, і межавала з [[НДХ|Харватыяю]] на паўночным захадзе, з [[Нямецкая вайсковая адміністрацыя ў Сэрбіі|Сэрбіяю]] на паўночным усходзе і [[Альбанскае Каралеўства (1939—1943)|Альбаніяю]] на паўднёвым усходзе. Пасьля вясны 1942 року, большая частка рэґіёну [[Новапазарскі Санджак (рэгіён)|Санджак]], якая першапачаткова была абвешчаная часткаю Чарнагорыі, не кантралявалася ёю. Да таго ж да верасьня 1943 року [[Котарская затока]] была анэксаваная [[Каралеўства Італія (1861—1946)|Італіяю]].
<gallery>
Файл:Axis occupation of Yugoslavia, 1941-43.png | Мапа падзелу Югаславіі краінамі Восі
Файл:Montenegro during ww2.png | Мапа каралеўства
Файл:КраљевинаЦрнаГора1941-44.png | АдміністратыўныАдміністрацыйны падзел
</gallery>
 
Радок 97:
== Рэліґія ==
{{Асноўны артыкул|Рэлігія ў Чарнагорыі}}
Асноўнаю рэліґіяю на тэрыторыі Чарнагорыі заставалася [[праваслаўе]] [[Сэрбская праваслаўная царква|сэрбскансэрбскае царквы]]. Таксама быў значна распаўсюджаны [[іслам]], у меншай ступені [[каталіцтва]]. Сэрбская праваслаўная царква структурна падзялялася ў Чарнагорыі на [[Чарнагорска-Прыморская япархія СПЦ|Чарнагорска-Прыморскую япархію]], з цэнтрам у месты [[Цэціне]], а таксама на [[япархія Будзімле-Нікшыч|япархію Будзімле-Нікшыч]] з цэнтрам у [[Бэранэ]]. Абодва яны ўзначальваліся [[Ёанікіе Ліпавац|Ёанікіем Ліпавацам]]. Ліпавац быў забіты ў канцы вайны югаслаўскімі камуністамі за спробу бегчы з краіны<ref>[http://arhiva.glas-javnosti.rs/arhiva/2000/05/24/srpski/R00052305.shtm www.glas-javnosti.rs]</ref>. Каталіцкая царква дзяліла Чарнагорыю на дзьве [[Дыяцэзія|дыяцэзіі]], [[Бар (Чарнагорыя)|Бару]] й [[Скоп’е]].
 
== Глядзіце таксама ==
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Каралеўства_Чарнагорыя_(1941—1944)»