Сьнег: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д Removing Link FA template (handled by wikidata) |
крыніца — https://en.wikipedia.org/wiki/Snow?oldid=870557593 |
||
Радок 1:
[[Файл:Firn field on the top of Säuleck.jpg|значак|Фірнавы сьнег]]
'''Сьнег''' — атмасфэрны ападак крышталікаў [[лёд]]у ў выглядзе шасьцікутных зорак, злучаных у шматкі сьнегу. Апады сьнегу, спалучаныя зь халодным ветрам, называюць завірухай. Зярністы сьнег — сьнег у выглядзе вельмі малых крышталікаў лёду зь сярэднім памерам меней за 1 мм. Сьнежны покрыў мае дужае экалягічнае значэньне, ахоўвае глебу і расьліны ад моцных [[Мароз|маразоў]]<ref> Michael P. Bishop; Helgi Björnsson; Wilfried Haeberli; Johannes Oerlemans; John F. Shroder; Martyn Tranter (2011), Singh, Vijay P.; Singh, Pratap; Haritashya, Umesh K., eds., [https://books.google.com/books?id=mKKtQR4T-1MC&printsec=frontcover&dq=snow+formation&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjW27KZ4sbQAhWF4yYKHSurBWwQ6AEIKDAD#v=onepage&q=snow%20formation&f=false ''«Encyclopedia of Snow, Ice and Glaciers»''], Springer Science & Business Media, — С. 1253. — {{ISBN|9789048126415}}.</ref>.
Сьнег ёсьць адной з прамежкавай стадыяў замарожанай крышталічнай вады ў ейным жыцьцёвым цыклі, пачынаючы з моманту, калі яна крышталізуецца ў [[атмасфэра|атмасфэры]] і да выпадзеньня, уляганьня і назапашваньня на паверхні, а ў канчатковым рахунку раставаньня і ператварэньня ў ваду. Назапашаны сьнег, выпалы на зямлю, утварае сьнежныя гурбы. З часам такія гурбы зьведваюць мэтамарфозы, шляхам размарожваньня і адтаваньня. Там, дзе клімат дастаткова халодны для назапашваньня кожны год нерасталых гурбаў сьнегу, можа ўтварыцца [[ледавік]]. У адваротным выпадку, як правіла, сьнег растае сэзонна, у выніку чаго ручаі і рэкі сілкуюцца расталай вадой, а таксама папаўняюцца запасы падземных водаў.
Асноўныя засьнежныя вобласьці [[Зямля|Зямлі]] ўключаюць у сябе палярныя вобласьці, верхнюю палову паўночнага паўшар’я і горных раёны па ўсім сьвеце, дзе дастаткова вільгаці і назіраюцца нізкія тэмпэратуры. У паўднёвым паўшар’і, сьнег абмежаваны ў асноўным горнымі раёнамі, акрамя [[Антарктыда|Антарктыды]]<ref>Rees, W. Gareth (2005). [https://books.google.com/books?id=780IKxPcqpYC&pg=PA2&lpg=PA2&dq=Seasonal+snow+distribution+southern+Hemisphere&source=bl&ots=d4Ln6SMc_3&sig=FJA8jfhje6sJBUIJC7GO-ITm294&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjthLOViejQAhUkB8AKHfZJCLcQ6AEILjAD#v=onepage&q=Seasonal%20snow%20distribution%20southern%20Hemisphere&f=false ''«Remote Sensing of Snow and Ice»'']. CRC Press. — С. 312. — {{ISBN|9781420023749}}.</ref>.
== Утварэньне крышталяў ==
[[Файл:SnowflakesWilsonBentley.jpg|зьлева|міні|Кожная сьняжынка непаўторная]]
Сьнег узьнікае, калі маленькія кроплі [[вада|вады]] ў аблоках далучаюцца да [[пыл]]авых крупінак і замярзаюць. Крышталікі лёду, якія зьяўляюцца пры гэтым, не перавышаюць на пачатку 0,1 мм, падаюць уніз і растуць у выніку кандэнсацыі на іх вільгаці з [[паветра]]. Шасьцікутавыя зоркі ўтвараюцца ў выніку асаблівай структуры малекул вады, магчымыя куты толькі 60° і 120°.
Радок 15 ⟶ 13:
== Сьняжынкі ==
Белы колер абумоўлены ўтрыманьнем у сьняжынцы паветра. Сьвятло адлюстроўваецца на паверхнях паміж крышталікамі і паветрам і расьсейваецца. Сьняжынкі складаюцца на 95% з паветра, што абумоўлівае нізкую гаматнасьць і параўнальна павольную хуткасьць падзеньня (0,9 км/г).
Радок 21 ⟶ 18:
== Раставаньне ==
Сьнег растае пры тэмпэратурах паветра вышэй за 0 °C ці ад сонечнага сьвятла. Вільготнае паветра спрыяе раставаньню. Шматлікія рэкі, якія маюць выток з горных рэгіёнаў атрымліваюць значную частку свайго воднага патоку ад сьнегараставаньня. Часта гэта надае яскрава выражаны сэзонны характар сілы патоку ў выніку пэрыядычнага затапленьня на працягу вясновых месяцаў і, па меншай меры, у сухіх горных раёнах, як горы захаду ЗША ці на большай частцы тэрыторыі [[Іран]]у і [[Аўганістан]]у, і вельмі нізкую сілу патоку на астатную частку года. У адрозьненьне ад гэтага, калі большая частка воднага патоку забясьпечваецца праз раставаньне зь ледавіковых ці амаль ледавіковых абласьцёў, раставаньне звычайна прыпадае на цёплы сэзон, зь пікавай сілай патоку ў сярэдзіне лета ці да ягонага заканчэньня<ref>Randy Bowersox (June 20, 2002). [http://watershed.ucdavis.edu/copper_river/background/data/BowersoxCopper.pdf ''«Hydrology of a Glacial Dominated System, Copper River, Alaska»'']. University of California-Davis. — С. 2.</ref>.
== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}
== Вонкавыя спасылкі ==
{{
* [http://www.unep.org/geo/geo%5Fice/ Экалягічная праграмма ААН: Глябальнае назіраньне за лёдам і сьнегам].
* [http://nsidc.org/ Нацыянальны сэнтар зьветак лёду і сьнегу ЗША].
{{Шаблён:Надвор’е}}
| |||