Вікіпэдыя

Уладзіслаў I Герман: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
афармленьне
д афармленьне
Радок 9:
|Сьцяг =
|Герб =
|Пачатак тэрміну = [[1079]]
|Канец тэрміну = [[1102]]
|Каранацыя =
|Рэгент =
Радок 36:
|Сайт =
}}
'''Уладзіслаў I Герман''' ({{мова-pl|Władysław I Herman}}; [[1043]] — [[4 чэрвеня]] [[1102]]) — [[Польшча|польскі]] князь ([[1079]]—[[1102]]1079—1102), прадстаўнік дынастыі [[Пясты|Пястаў]].
 
== Барацьба за сталец ==
Уладзіслаў I Герман быў сынам князя Польшчы [[Казімер I Аднавіцель|Казімера I Аднавіцеля]] й [[Марыя Дабранега|Дабранегі]], дачкі [[Уладзімер I Сьвятаславіч|Ўладзімера I]], вялікага князя кіеўскага. У [[1079]] годзе ачольваў мяцеж буйной арыстакратыі супраць свайго старэйшага брата, караля Польшчы [[Балеслаў II Сьмелы|Балеслава II Сьмелага]]. Уладзіслаў дамогся зьмены ўлады й заняў польскі сталец.
 
У адрозьненьне ад сваіх папярэднікаў Уладзіслаў I ня быў моцным і аўтарытарным кіраўніком і поўнасьцю падпарадкаваўся дыктату магнатаў. Імкнучыся да мірных адносінаў зь [[Сьвяшчэнная Рымская імпэрыя|Сьвяшчэннай Рымскай імпэрыяй]], Уладзіслаў Герман быў гатовы на адмову аб польскай самастойнасьці, якая была з цяжкасьцю здабыта ягоным папярэднікам: ён не прыняў каралеўскага тытулу й на працягу ўсяго часу свайго кіраваньня менаваўся князем Польшчы. У зьнешняй палітыцы Ўладзіслава чакала нядоля: поўным крахам скончыліся походы ў [[Заходняе Памор’е]]. Адначасова ўзмацнілася тэндэнцыя да фэадальнай раздробленасьці: правінцыяльная шляхта выходзіць з-пад кантроля княскай улады, у войнах выкарыстоўваюцца толькі апалчэньне з памежных рэгіёнаў. Сам князь трапіў пад уплыў да аднаго з лідэраў польскай знаці, ваеводы [[Сецех (ваявода)|Сецеха]].
 
Найбольш сэпаратысцкія настроі зьявіліся ў [[Сылезія|Сылезіі]]. Ачольваў мясцовае шляхецтва старэйшы сын Уладзіслава [[Зьбігнеў (князь)|Зьбігнеў]]. Абапіраючыся на ваенную дапамогу [[Чэхія|Чэхіі]], Зьбігнеў захапіў у [[1092]] годзе [[Уроцлаў|Ўроцлаў]] і стварыў у Сылезіі паўнезалежнае княства. Ваявода Сецех, які прадстаўляў цэнтральную ўладу, змог у хуткім часе дамовіцца з Чэхіей і ў [[1096]] годзе разьбіць Зьбігнева. Аднак Уладзіслаў Герман быў вымушаны пайсьці на падзел польскай дзяржавы: па дамове [[1097]] годагоду, князь перадаў Зьбігневу частку [[Вялікая Польшча|Вялікай Польшчы]], а малодшаму сыну [[Балеслаў III Крывавусны|Балеславу]] — Сылезію. Сам Уладзіслаў I застаўся вярхоўным князем, галоўнакамандуючым войскам польскім, кіраўніком зьнешняй палітыцы й дзяржаўнай адміністрацыі. Але ўжо ў [[1098]] годзе вайна князя са сваімі сынамі аднавілася. Зьбігнеў й Балеслаў змаглі разьбіць войска бацькі й ўу [[1099]] годзе прымусілі яго да новага падзела краіны: Зьбігнеў атрымаў астанюю частку Вялікай Польшчы, [[Куявія|Куявію]] й [[Серадз]]ка-[[Лэнчыца|Лэнчыцкія]] землі, а Балеслаў — [[Малая Польшча|Малую Польшчу]] разам з [[Кракаў|Кракавам]]. У выніку пад уладай князя Уладзіслава засталася толькі [[Мазовія]]. Высілкамі братоў таксама быў зьмешчаны ваявода Сецех — лідэр цэнтралісцкай партыі.
 
{{Пачатак блёку}}
Радок 49:
|папярэднік = [[Балеслаў II Сьмелы]]
|назва = [[Сьпіс польскіх манархаў|Князь польскі]]
|гады = [[1079]]—[[1102]]1079—1102
|наступнік = [[Зьбігнеў (князь)|Зьбігнеў]],<br />[[Балеслаў III Крывавусны]]
}}
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Уладзіслаў_I_Герман»