Лукаш Дзекуць-Малей: розьніца паміж вэрсіямі

'''Лукаш Мікалаевіч Дзекуць-Малей''' ([[1 кастрычніка]] [[1888]], [[Слонім]] ці [[Слонімскі павет]], [[Гарадзенская губэрня]], [[Расейская імпэрыя]] — [[20 студзеня]] [[1955]], [[Гданьск]], [[Польская народная рэспубліка]]) — беларускі настаўнік, рэлігійны й грамадзкі дзяяч, эвангельскі прапаведнік-[[баптызм|баптыст]], перакладнік біблійных і іншых рэлігійных тэкстаў. Сябра [[БПСР]].

Зь сям’і настаўніка, Маці — Марыя з Тарасевічаў, бацька Мікалай. У чатыры гады застаўся без бацькоў. Да 16 гадоў выхоўваўся ў сям’і пэдагогаў Фунтаў. Скончыў [[слонім]]скую сярэднюю вучэльню, настаўніцкую сэмінарыю ([[1906]]). Працаваў настаўнікам, пазьней інспэктарам народнае адукацыі. Служыў у расейскім войску ў [[Беласток]]у, дзе пазнаёміўся зь вернікамі эвангельска-баптысцкага веравызнаньня, стаў наведваць іх малітоўныя зборы. У ноч з [[31 сьнежня]] [[1911]] на [[1 студзеня]] [[1912]] угоду ў [[Беласток]]у на рацэ [[Супрасьль (рака)|СупрасьльСупрасьлі]] прыняў водны хрост паводле баптысцкага абраду. Водны хрост удзяліў прасьвітар беластоцкае царквы Раман Хамяк.

У [[1912]] годзе (або пачатку [[1913]] году) пачаў прапаведаваць, за што быў арыштаваны ў [[Лыскава|Лыскаве]] ([[Пружанскі раён]]) і прывезены ў турму ў [[Берасьце]]. У [[1913]] годзе стаў студэнтам першых біблейскіх курсаў эвангельскіх хрысьціянаў у [[Санкт-Пецярбург]]у І. С. Праханава. У [[1915]] годзе пачаў вучыцца ў духоўнай сэмінарыі.

Пасьля [[1916]] году (ці [[1917]]?) заняўся душпастырскай працай у [[Горадня|Горадні]]. У канцы [[1918]] году прызначаны [[Летува|летувіскім]] урадам камісарам крэйзу [[Крынкі (горад)|Крынкі]] — [[Луна]]. Удзельнік {{Не перакладзена|[[Гарадзенскі беларускі сялянскі зьезд|Гарадзенскага беларускага сялянскага зьезду|be|Гродзенскі беларускі сялянскі з'езд}} [[15 сьнежня|15]]—[[16 15—16 сьнежня]] [[1918]] году, на якім быў абраны ў Гарадзенскую павятовую раду і аргкамітэт па скліканьні Краёвага беларускага зьезду. Прыяжджаў у Горадню з Крынак [[30 сьнежня]] [[1918]] і [[16 студзеня]] [[1919]] году.

Сябра [[Камітэт нацыянальнага адраджэньня Беларусі|Камітэту нацыянальнага адраджэньня Беларусі]], клюбу «[[Беларуская хатка (Менск)|Беларуская хатка]]». Быў арыштаваны польскімі ўладамі [[13 лютага]] [[1919]] году і ў [[красавік]]украсавіку [[1919]] году. Адзін з ініцыятараў стварэньня Грамады беларускай моладзі ў траўні [[1919]] году. Скарбнік арганізацыі і актор яе драматычнае сэкцыі. [[26 сакавіка]] разам з [[Павал Аляксюк|П. Алексюком]] удзельнічаў у беларуска-польскіх перамовах у Горадні.

Зь ліпеня [[1919]] году — старшыня Гарадзенскае цэнтральнае беларускае настаўніцкай рады, з чэрвеня [[1920]] году — Гарадзенскае беларускае школьнае рады. Уваходзіў у склад прэзыдыюму [[Цэнтральная беларуская школьная рада|Цэнтральнае беларускае школьнае рады]] ў Менску. Кіраўнік беларускага дзіцячага прытулку. Восеньню [[1919]] году скончыў [[Віленскія беларускія настаўніцкія курсы (1919)|беларускія настаўніцкія курсы]] ў [[Вільня|Вільні]], тады ж зьмяніў П. Алексюка ў складзе Гарадзенскае гарадзкое рады.

У сярэдзіне лістапада [[1919]] году адаслаў у Вільню пратэст ад імя гарадзенскіх беларускіх арганізацыяў супраць летувіскіх замахаў на Гарадзеншчыну. [[20 лістапада]] [[1919]] году [[Антон Луцкевіч|А. Луцкевіч]] перадаў пры сустрэчы [[ЮзафЮзэф Пілсудзкі|Ю.Юзэфу Пілсудзкаму]] сабраныя Л. Дзекуць-Малеем матэрыялы пра перашкоды з боку польскіх уладаў у адкрыцьці беларускіх школак на Гарадзеншчыне. [[29 лістапада]] [[1919]] году атрымаў ад А. Луцкевіча для беларускіх арганізацыяў Гарадзеншчыны 25 тысячаў марак. Тады ж, магчыма, хварэў на тыф і быў арыштаваны ў трэці раз.

На пачатку [[1920]] году — сябра [[Беларускі нацыянальны камітэт (Горадня)|Гарадзенскага БНК]]. [[19 ліпеня]] [[1920]] году, падчас польскае эвакуацыі з Горадні, [[Вацлаў Іваноўскі|В. Іваноўскі]] выдаў яму з Цэнтральнае касы [[БНР]] 2 тысячы марак грашовага крэдыту. У канцы ліпеня — жніўні [[1920]] году зьяўляўся кіраўніком пададдзелу ясьляў і прытулкаў пры аддзеле сацзабесьпячэньня Гарадзенскага рэўкаму. Абвінавачваўся Я. Антонавым у карупцыі й прысваеньні грошаў. Паводле У. Шалешкі, узначальваў гарадзенскіх баптыстаў і нават выпускаў уласны баптысцкі друкаваны орган на беларускай мове. Летам [[1921]] году зноў арыштаваны і вывезены ў Беластоцкую турму. З [[1921]] году — сябра [[Беларускае таварыства дапамогі ахвярам вайны|Беларускага таварыства дапамогі ахвярам вайны]].

Ад канца [[1921]] году жыў у Берасьці, куды быў высланы польскімі ўладамі. Пачаў прапаведаваць у акрузе і стварыў суполку эвангельскіх хрысьціянаў-баптыстаў у горадзе. Яшчэ ад 1920 супрацоўнічаў з Грэгарам — кіраўніком баптысцкай місіі ў [[Лодзь|Лодзі]]. У траўні [[1922]] году хрысьціў дзеяча «[[Зялёны Дуб|Зялёнага дубу]]» [[Уладзімер Ксяневіч|У. Ксяневіча-«Грача»]]. У [[1920]]—[[1924]]1920—1924 гадах пераклаў 17 рэлігійных брашур на [[беларуская мова|беларускую мову]], у тым ліку разам з [[Антон Луцкевіч|А. Луцкевічам]] выдаў у [[1931]] годзе «[[Біблія Дзекуць-Малея|Новы Запавет і Псальмы]]» ([[Хельсынкі|Гельсінгфорс]]). У сьнежні [[1927]] году адкрыў малітоўны дом, пры якім арганізаваў кравецкія і пчалярскія курсы. Пазьней там сама адчыніў дзіцячы прытулак і нядзельную школу.

[[19 чэрвеня]] [[1941]] году арыштаваны ў Берасьці органамі [[НКУС]] і прыгавораны да сьмяротнага пакараньня. Вызвалены разам з прыходам нямецкіх войскаў. У гады вайны быў прасьвітарам беларускіх баптыстаў на акупаванай тэрыторыі Беларусі. У [[1942]] угодзе ў Менску выдаў хрысьціянскі сьпеўнік на беларускай мове. У [[1943]] годзе за дапамогу мясцовым [[жыды|жыдомжыдам]] быў высланы нямецкімі ўладамі ў лягер працы ў [[Ліпяны]] каля [[Шчэцін]]у. Удзельнічаў у [[Другі Ўсебеларускі кангрэс|ІІ-ім Усебеларускім кангрэсе]].

У [[1944]]—[[1945]]1944—1945 гадах жыў у [[Нямеччына|Нямеччыне]]. З [[1946]] году — у [[Польшча|Польшчы]]. У [[сакавік]]усакавіку [[1947]]-[[сакавік]]у [[— сакавіку 1949]] году — баптысцкі прапаведнік і акруговы прасьвітар у [[Гданьск]]у. Памёр у Гданьску<ref>{{Спасылка|аўтар = Алена Глагоўская.|прозьвішча = |імя = |аўтарlink = |суаўтары = |дата публікацыі = |url = http://belreform.org/pratest/hlahouskaja.php|загаловак = «…Хоць бы і памёр, жыць будзе». Пра Лукаша Дзекуць-Малея (1888—1955)|фармат = |назва праекту = Пратэстанцкая царква і беларускі нацыянальны рух|выдавец = Рэфармацыя ў Беларусі|дата = 22 лістапада 2013|мова = |камэнтар = }}</ref>.

Жонка — беларуская настаўніца Сэрафіма Кішка, дачка Адама й Марыі (нарадзілася [[8 верасьня]] [[1898]] году, [[Горадня]], хрост прыняла ў лютым [[1922]] году). Скончыла Гарадзенскую гімназію. Арганізоўвала ў Берасьці моладзевы рух, які пазьней рэарганізаваўся ў хор. У іх нарадзіліся пяцёра дзяцей. Сыны Ліка (нар. [[1924]]), Лёня (нарадзіўся [[1925]], памёр у дзяцінстве), Даніла (нар. [[6 красавіка]] [[1930]]), дочкі Серафіма (нар. [[13 сакавіка]] [[1928]]) і Альжбета (нар. [[8 лютага]] [[1929]]). Была рэпрэсаваная (1941—1946). Арыштаваная 19.06. чэрвеня 1941 году і зь дзецьмі вывезеная ў Алтайскі край.