Бабруйскае староства: розьніца паміж вэрсіямі

Напачатку воласьць была, відаць, у [[Сьвіслацкае княства|Сьвіслацкім княстве]], якое пасьля ўваходжаньня ў ВКЛ у сярэдзіне [[14 стагодзьдзе|14XIV стагодзьдзя]] было падзеленае на дзьве часткі паміж братамі [[вільня|віленскім]] князем [[Альгерд]]ам і [[трокі|троцкім]] князем [[Кейстут]]ам [[Гедымінавічы|Гедымінавічамі]]. Гэты падзел захаваўся й пры ўтварэньні ў 1413 [[Віленскае ваяводзтва|Віленскага]] й [[Троцкае ваяводзтва|Троцкага ваяводзтваў]]: прыбыткі са староства дзяліліся пароўну. Воласьцю кірааў намесьнік, якога прызначаў вялікі князь звычайна зь ліку буйное шляхты ([[Глябовічы|Глябовічаў]], [[Давойны|Давойнаў]], [[Пацы|Пацаў]], [[Радзівілы|Радзівілаў]], [[Тышкевічы|Тышкевічаў]]).

У 1560 у Бабруйскім старостве, як і ў іншых дзяржаўных валасьцёх, праведзеная адміністрацыйная рэформа — замест старажытных адзінак падаткаабкладаньня ([[дым (адзінка падаткаабкладаньня)|дымоў]]) былі ўведзеныя [[служба (ВКЛ)|службы]]. На працягу [[15XV—XVI стагодзьдзе|15]]—[[16 стагодзьдзе|16 стст]].стагодзьдзяў некалькі сёлаў староства ([[Дурынічы]], [[Кісялевічы]], [[Рыньня]], [[Сьцяпы]], [[Татаркавічы]], [[Хімы]]) былі падараваныя вялікім князем розным фэадалам.

У 1565 тэрыторыя Бабруйскага староства ўключаная ў [[Рэчыцкі павет]] [[Менскае ваяводзтва|Менскага ваяводзтва]], аднак традыцыйны падзел на віленскую й троцкую палавіцы згадваецца яшчэ ў дакумэнтах [[валочная памера|валочнае памеры]], якая праводзілася туту 1598—1639. Паводле гэтых дакумэнтаў, віленская й троцкая «палавіцы» налічвалі да рэформы больш за 100 службаў кожная. У склад віленскае «палавіцы» ўваходзілі ўласна Бабруйск і сёлы [[Брожа (вёска)|Брожа]], [[Валосавічы (Кіраўскі раён)|Валосавічы]], [[Ворсічы]], [[Гарбацэвічы]], [[Дзямідкавічы]], [[Дуброва (Бабруйскі раён)|Дуброва]], [[Ілейчыцы]], [[Кузьмічы (Любанскі раён)|Кузьмічы]], [[Ляхавічы]], [[Макаравічы]], [[Пабокавічы]], [[Панюшкавічы]], [[Полькавічы]], [[Пятровічы (Бабруйскі раён)|Пятровічы]], [[Тажылавічы]], найбуйнейшымі ж сярод іх былі [[Зелянковічы]], [[Кабылічы]], [[Коўчыцы]], [[Коўцічы]], [[Старыя Казловічы|Старыя]] й [[Новыя Казловічы]]. У склад троцкае паловы ўваходзілі: [[Глыбокавічы]], [[Дваранінавічы]], [[Добасна (вёска)|Добасна]], [[Жарабцы]], [[Здудзічы]], [[Міхалёва 1|Міхалёва]], [[Кавалёва (Магілёўская вобласьць)|Кавалёва]], [[Качэрычы]], [[Кнышэвічы]], [[Лошавічы]], [[Мікулічы (Бабруйскі раён)|Мікулічы]], [[Пагонцы]], [[Пакалічы]], [[Панкратавічы]], [[Парычы]], [[Паўлавічы (Кіраўскі раён)|Паўлавічы]], [[Стаўпішчы]], [[Хамічы (Магілёўская вобласьць)|Хамічы]], [[Цейкавічы]], [[Чэрнін]], [[Чыркавічы]], [[Шацілкавічы]], найбуйнейшымі былі — [[Аўсімавічы]], [[Варатынь]], [[Вітлін]], [[Плёсы (Магілёўская вобласьць)|Плёсы]], [[Сякерычы]]. Асобнае дзяржаўнае ўладаньне ўтвараў маёнтак [[Любонічы]] зь сёламі [[Белевічы (Магілёўская вобласьць)|Белевічы]], [[Казулічы]], [[Кострычы]], [[Морхавічы]], [[Падрэчча (Магілёўская вобласьць)|Падрэчча]], [[Сяргеевічы (Магілёўская вобласьць)|Сяргеевічы]], [[Уласавічы (Магілёўская вобласьць)|Уласавічы]]. Для правядзеньня валочнае памеры вялікім князем прызначаліся адмысловыя рэвізоры (П. Кавецкі, М. Палубінскі, Я. Корсак, ад 1626 — пісар [[Рэчыцкае староства|Рэчыцкага староства]] каралеўскі рэвізор [[Яўстах Кердзей]]).