Трыпалі: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Legobot (гутаркі | унёсак)
д Bot: Migrating 118 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q3579 (translate me)
шаблён, афармленьне
 
Радок 1:
{{Населены пункт
{{Мястэчка
| Назва = Трыпалі
|Статус = горад
| Назва ў родным склоне = Трыпалі
|Назва Няпэўная назваў родным склоне = Трыпалі
|Назва на мове краіны Арыгінальная назва =
|Код Краіны мовы назвы краіны = Лібіі
|Краіна Герб = Лібія
|Герб Сьцяг =
|Сьцяг Гімн =
|Гімн Першыя згадкі = [[VII стагодзьдзе да н. э.]] =
|Дата Горад з заснаваньня =
|Першыя згадкі = VII стагодзьдзе да н. э.
| Магдэбурскае права =
|Статус з Былыя назвы =
| Былая назва =
| Мясцовая назва =
|Від Адміністрацыйнаяадміністрацыйнай адзінкаадзінкі 1 = Акруга
| Назва адміністрацыйнай адзінкі 1 = [[Таджурава-ва-эль-Навахі-Эль-Арба]]
|Від адміністрацыйнай адзінкі 2 =
| Адміністрацыйная адзінка2 =
| Назва адміністрацыйнай адзінкі2адзінкі 2 =
|Від адміністрацыйнай адзінкі 3 =
| Адміністрацыйная адзінка3 =
| Назва адміністрацыйнай адзінкі3адзінкі 3 =
|Пасада Сельсавет кіраўніка =
|Кіраўнік Пасялковы савет =
|Плошча Кіраўнік = 400
|Крыніца плошчы Імя кіраўніка =
|Вышыня Плошча = 400
|Унутраны Вышыня падзел =
| Колькасьць насельніцтва = 1 682 000 = 1682000
|Тэндэнцыя Год падлікуколькасьці насельніцтва =
|Год падліку колькасьці =
|Крыніца Шчыльнасьцьколькасьці насельніцтва =
| Колькасьць двароў =
|Колькасьць насельніцтва аглямэрацыі =
| Часавы пас = +2
|Год падліку колькасьці аглямэрацыі =
| Летні час = +2
|Крыніца колькасьці аглямэрацыі =
| Тэлефонны код =
|Нацыянальны склад насельніцтва =
| Паштовы індэкс =
|Год падліку нацыянальнага складу =
| Аўтамабільны код =
|Часавы Выявапас = Tripoli Central Business District.jpg+2
|Летні час Апісаньне выявы =
|Сьпіс Шырата паўшар'е тэлефонных кодаў = паўночнае
|Тэлефонны код Шырата градусаў = 32
|Паштовы індэкс Шырата хвілінаў = 54
|Назва лічбавага клясыфікатару =
| Шырата сэкундаў = 8
|Лічбавы Даўгатаклясыфікатар паўшар'е = усходняе
| Аўтамабільны код нумарны знак =
| Даўгата градусаў = 13
|Назва аўтамабільнага нумарнога знаку =
| Даўгата хвілінаў = 11
|Выява = Tripoli Central Business District.jpg
| Даўгата сэкундаў = 9
|Апісаньне выявы =
| Пазыцыя подпісу на мапе =
|Шырата паўшар’е = паўночнае
| Водступ подпісу на мапе =
|Шырата Commons градусаў = Category:Tripoli32
|Шырата Сайт хвілінаў = 54
|Шырата Колер сэкундаў = {{Колер|Лібія}}8
| Даўгата сэкундаўпаўшар’е = 9усходняе
| Даўгата градусаў = 13
| Даўгата хвілінаў = 11
| ШыратаДаўгата сэкундаў = 89
|Назва мапы2 Летні час = +2
| Пазыцыя подпісу на мапе =
| Водступ подпісу на мапе =
|Сайт Часавы пас = +2
}}
'''Тры́палі''' ({{мова-ar|طرابلس الغرب}} — ''Ţarābulus al-Gharb'') — [[сталіца]] [[Лібія|Лібіі]], знаходзіцца на ўзьбярэжжы [[Міжземнае мора|Міжземнага мора]]. Колькасьць жыхароў складаеу 2003 годзе складала 1,5 млн чалавек ([[2003]]), у [[1973]] годзе было толькі 481 тыс. чалавек.
 
Трыпалі — самы вялікі горад краіны, прамысловы і транспартны цэнтар. Развіцьцё атрымалі наступныя галіны прамысловасьці: харчовая, мэблевая, мэталюргічная, гумавая і паліграфічная. Існуюць прадпрыемствы апрасьненьня марской [[вада|вады]], пераапрацоўкі [[нафта|нафты]]. Міжнародны аэрапорт злучае горад з [[Рым]]ам, [[Туніс]]ам, [[Бэнгазі]] і [[Бразавіль|Бразавілем]].
 
У [[1986]] годзе войскі [[Злучаныя Штаты Амэрыкі|ЗША]] захапілі горад, ўрадурад ЗША сьцьвярджаў, што Лібія падтрымлівае [[тэрарызм]]. Пасьля зьняцьця санкцыяў у [[1999]] годзе [[ААН]] далучылася да разьвіцьця эканомікі гораду і порта.
 
== Геаграфія ==
Радок 65 ⟶ 73:
Як сталіца вілаету Трыпаліс (часткі [[Асманская імпэрыя|Асманскай імпэрыі]]), заставаўся значным цэнтрам міжземнаморскага гандлю. Тут злучаліся шляхі з розных буйных гарадоў [[Сахара|Сахары]].
У [[1530]] годзе [[Мальтыйскі ордэн]] пабудаваў тут крэпасьць, але горад вярнуўся да туркаў у [[1551]] годзе. Трыпалі пераўтварыўся ў важны пірацкі [[іслам|мусульманскі]] [[порт]].
 
У [[1714]] годзе на трон Трыпалітаніі ўвайшоў паша [[Ахмэд Караманлі]], які распачаў дынастыю Караманлі. Кантроль туркаў над горадам аслабеў. Такі стан рэчаў цягнуўся да [[1835]] году, калі на трон увайшоў турэцкі паша, які ўзнавіў стасункі з Асманскай імпэрыяй.
 
== ХІХ і ХХ стагодзьдзі ==
У [[19 стагодзьдзе|ХІХ стагодзьдзі]] пірацтва ў горадзе атрымала максымальнае разьвіцьцё. Кіруючы ў [[1796]] годзе паша выставіў патрабаваньні да ЗША: ён хацеў 83 000 [[даляр ЗША|даляраў]] ўу абмен на абяцаньне, што піраты перастануць нападаць на амэрыканскія караблі. ЗША не пагадзіліся і выслалі свае войскі да гораду. Вайна цягнулася да [[1803]] году. Амэрыканцы страцілі некалькі вялікіх вайсковых караблёў. Але паша бяз платы пагадзіўся на ненападзеньне на гандлёвыя караблі ЗША. [[3 чэрвеня]] [[1805]] году наступны паша разарваў пагадненьне з ЗША, жадаючы 60 000 даляраў за вызваленьне амэрыканскіх грамадзянаў. У [[1815]] годзе ЗША зноў акупавалі горад і паша вымушаны быў прыняць умовы амэрыканцаў.
 
У [[1842]] і [[1844]] гадах ўу горадзе адбыліся паўстаньні супраць туркаў. Калі [[Францыя]] акупавала [[Туніс]] у [[1881]] годзе, туркі павялічылі колькасьць войска ў Трыпалі.
 
У [[1911]] годзе [[італьянцы]], пад прыкрыцьцём абароны сваіх грамадзянаў у Трыпалі абвясьцілі вайну Турцыі і акупавалі горад.
 
[[1 кастрычніка]] [[1911]] году адбылася вырашаючая італьянска-турэцкая бітва, якая скончылася перамогай італьянцаў.
 
Трыпалі кантраляваўся [[Італія]]й да [[1943]] году. Потым пачалася [[Вялікабрытанія|брытанская]] акупацыя, якая скончылася ў [[1951]] годзе незалежнасьцю Лібіі.
 
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons|Category:Tripoli|выгляд=міні}}
 
{{Сталіцы Афрыкі}}
 
[[Катэгорыя:Сталіцы Афрыкі]]