Вікіпэдыя

Язэп Малецкі: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
парушэньне аўтарскіх правоў
аўтар памёр, яго твор знаходзіцца ў грамадскай уласнасці.
Радок 1:
'''Язэп Малецкі''' ([[12 студзеня]] [[1906]] в. [[Якужы]], [[Мёрскі раён]] — [[1982]], [[Аўстралія]]) — беларускі грамадзка-палітычны дзяяч, рэдактар і выдавец, доктар мэдыцыны.
 
== Біяграфія ==
Скончыў гімназію імя [[Стэфан Баторы|Стэфана Баторыя]] ў [[Друя|Друі]], пасьля Віленскі ўнівэрсытэт (мэдычны факультэт). Працаваў лекарам з 1935 году, спэцыялізаваўся на акушэрстве і гінэкалёгіі ў [[Варшава|Варшаве]].▼
 
▲Скончыў гімназію імя [[Стэфан Баторы|Стэфана Баторыя]] ў [[Друя|Друі]], пасьля Віленскі ўнівэрсытэтЎнівэрсытэт (мэдычны факультэт). Працаваў лекарам з [[1935]] году, спэцыялізаваўсясьпэцыялізаваўся на акушэрстве і гінэкалёгіі ў [[Варшава|Варшаве]].
Са студэнцкіх гадоў прымаў ўдзел у беларускім культурным і нацыянальным руху. Рэдактар і выдавец беларускіх газэт, каляндароў, сябра [[Беларускі нацыянальны камітэт (Вільня)|Віленскага беларускага нацыянальнага камітэту]]. Пад час [[Другая сусьветная вайна|Другой сусьветнай вайны]] вярнуўся ў [[Вільня|Вільню]]. Намесьнік [[Беларускі нацыянальны камітэт (Вільня)|Беларускага нацыянальнага камітэту]] ў 1941 годзе. Ад перасьледу летувісаў зьехаў ў [[Горадня|Горадню]], з восені 1942 году ў [[Баранавічы|Баранавічах]]. Працаваў лекарам у баранавіцкіх больніцах, разам зь іншымі беларускімі дактарамі-патрыётамі [[Анатоль Бярозка|Анатолем Бярозкам]], [[Усевалад Кароль|Усеваладам Каралём]], Наўмікам. Кіраўнік мэдыцынскай школы ў Баранавічах. Пасьля ў 1944 годзе намесьнік прэзыдэнта [[БЦР]] на Вялейскую акругу. У 1944 годзе, апасаючыся савецкага перасьледу, зьехаў у [[Нямеччына|Нямеччыну]], потым у [[Аўстралія|Аўстралію]].
 
Са студэнцкіх гадоў прымаў ўдзел у беларускім культурным і нацыянальным руху. Рэдактар і выдавец беларускіх газэт, каляндароў, сябра [[Беларускі нацыянальны камітэт (Вільня)|Віленскага Беларускага нацыянальнага камітэту]].
У Нямеччыне стаў ініцыятарам і галоўным арганізатарам «[[Аб’яднаньне беларускіх лекараў на чужыне|Аб’яднаньня беларускіх лекараў на чужыне]]», рэдагаваў часопіс «[[Мэдычная думка]]».▼
 
Пад час [[Другая Сусьветная вайна|Другой сусьветнай вайны]] вярнуўся ў [[Вільня|Вільню]]. Намесьнік [[Беларускі нацыянальны камітэт (Вільня)|Беларускага нацыянальнага камітэту]] ў [[1941]] годзе.
 
Ад перасьледу летувісаў зьехаў ў [[Горадня|Горадню]], зь [[восень|восені]] [[1942]] ў [[Баранавічы|Баранавічах]]. Працаваў лекарам у баранавіцкіх больніцах, разам зь іншымі беларускімі дактарамі-патрыётамі [[Анатоль Бярозка|Анатолем Бярозкаю]], [[Усевалад Кароль|Усеваладам Каралём]], Наўмікам. Кіраўнік мэдыцынскай школы ў Баранавічах.
 
Пасьля ў [[1944]] намесьнік прэзыдэнта [[БЦР]] на Вялейскую акругу.
 
У [[1944]] годзе, апасаючыся савецкага перасьледу, зьехаў у [[Нямеччына|Нямеччыну]], потым у [[Аўстралія|Аўстралію]].
 
▲У Нямеччыне стаў ініцыятарам і галоўным арганізатарам «[[Аб’яднаньне беларускіх лекараў на чужыне|Аб’яднаньняАб'яднаньня беларускіх лекараў на чужыне]]», рэдагаваў часопіс «[[Мэдычная думка]]».
 
Атрымаў доктара мэдыцыны ў 1955 годзе ў [[Сыднэй|Сыднэі]].
 
У Аўстраліі быў сябрам першай управы Беларускага аб’яднаньня ў штаце [[НовыНовая ПаўднёвыПаўднёвая ЎэйлзВалія]], дапамагаў у выданьні месячніка «[[Новае жыцьцё ў Сыднэі]]». Узначальваў фэдэральную раду беларускіх арганізацыяў Аўстраліі. Зьяўляўся прадстаўніком Рады БНР у [[Сыднэй|Сыднэі]]. Дапамагаў грашова як арганізацыям Аўстраліі, так і музэю й бібліятэцы ў [[Лёндан]]е, і [[Беларускі Інстытут Навукі ій Мастацтва (выдавецтва)|Беларускаму Інстытуту Навукі й Мастацтва]].
 
Выдаў кнігу ўспамінаў «Пад знакам Пагоні» ([[1976]]). Друкаваў успаміны, мэдыцынскія публіцыстычныя артыкулы.
 
== Творы ==
* [http://knihi.com/memuary/znak.html «Пад знакам Пагоні» — успаміны], [[1976,]] выдавецтва «[[Пагоня (выдавецтва)|Пагоня]]», [[Таронта]]
 
Урывак.<br />
{{Цытата|У палавіне чырвеня 1942 году я атрымаў у Беларускім Камітэце ліст з канцылярыі Остлянду ў Рызе, у якім пісалася, што нямецкія ўлады хочаць на месцы, у Вільні й яе ваколіцах, пазнаёміцца з жыхарствам. Колькі дзён пасьля пад Камітэт пад'ехала нямецкае аўта з прадстаўнікамі Остлянду. Гэта былі - Немец з Рыгі фон Баўмгартэль у асысьце заступніка віленскага гэбітскамісара Остэнка. Абодва добра гутарылі парасейску. Прасілі, каб я зь імі паехаў у ваколіцы Вільні, бо яны хочаць пагутарыць зь людзьмі пра іх нацыянальнасьць. Далі мне аўтамат, пасадзілі наперадзе пры шофэры, самі таксама былі ўзброеныя.
Ад'ехаўшы кілямэтраў 12 на ўсход ад Вільні мы пабачылі двух маладых дзяцюкоў, што капалі канаву. Я іх паклікаў, каб падыйшлі да аўта. Немцы парасейску іх папрасілі, каб на пытаньні адказвалі простымі словамі ды сваей мовай.
- Як ваша фамілія? - апытваў фон Баўмгартэль.
- Лабачы.
- Якой вы рэлігіі?
- Каталікі.
- Якой вы нацыянальнасьці?
- Тутэйшыя, - кажа адзін.
- Палякі, - папраўляе другі.
- Як вы гаворыце дома?
- Папросту.
- Як вы моліцеся ў касьцёле?
- Папольску.
- Ці вы чулі аб «Літоўцах»?
- Чулі. Да нашага суседа прыехала двух паліцыянтаў.
- А ці каля вас жывуць «Літоўцы»?
- Мы ня чулі.
Немцы ўсе пытаньні й адказы запісвалі ў свае кніжачкі. Яны падзякавалі хлапцом і мы паехалі далей. Фон Баўмгартэль заўважыў:
- Беларусы каталікі апалячаныя.
- А чаму яны сябе не называюць Беларусамі? - спытаўся ў мяне Остэнэк.
Я кажу, бо яны каталікі, а «Беларус» у іх паняцьці значыць тое, што й «рускі» - праваслаўны. Ды й назоў «Беларус» даволі новы, замацаваўся толькі пад расейскім панаваньнем. Калісьці ўсе тут называліся «Ліцьвінамі». Сяньня «Літвой» сталі называць правінцыю, што называлася Жмудзяй, Самагітыяй. Вось чаму яны ня чулі, каб тут нейдзе жылі гэныя «Літоўцы»....»}}
 
 
== Літаратура ==
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Язэп_Малецкі»